مالک بن نبی، نویسنده و متفکر اصلاحطلب مسلمان در سال 1905 در شهر قسنطینه الجزایر از پدر و مادری مسلمان بدنیا آمد، پس از پایان دوره ی دبیرستان برای ادامهی تحصیل عازم فرانسه شد و تحصیلات خود را در پاریس در مدرسهی عالی بیسیم شروع کرد. اوقات فراغت خود را اغلب در ارتباط با مسایل جهان اسلام و جهان سوم، با دانشجویان مسلمان مقیم پاریس میگذارند و در میان آنان موقعیت ممتازی داشت. بعد از پایان تحصیلات در این رشته، وارد رشته برق شد و تحصیلات فنی و تخصصی خود را همگام با تحصیلات اجتماعی ادامه داد.
نویسنده: سیدجواد طباطبایی
جان لاک می نویسد که خانواده، و نیز مجموع آنها در اجتماع، «اگر اهداف، پیوندها و محدودیت های متفاوت هر یک از آنها را لحاظ کنیم چنانکه خواهیم دید، نمی تواند اجتماع سیاسی (political society) باشد.»
خانواده یا «اجتماع زناشویی» (conjugal society) براساس قراردادی ارادی میان زن و مرد ایجاد می شود و هدف آن حمایت از یکدیگر، ارضای نیازهای مشترک و بقای نسل است. اگرچه اداره خانواده نیازمند اقتداری است تا بقای آن را تضمین کند، و «از آنجا که مرد، به طور طبیعی، تواناتر و نیرومندتر از زن است» ، به این اعتبار، ریاست خانواده برعهده او گذاشته شده است، اما این قدرت از محدوده «مصالح مشترک و داراییهای» آنان فراتر نمی رود و زن دارای چنان آزادی است که می تواند حقوقی را که برابر قرارداد به او داده شده آزادانه و به طور کامل به تملک خود درآورد.
گفتو گو با ملکیان، مجتهدشبستری، مرعشی، گرجی و حائری
سؤال 1
نقد و نظر: نظریههاى فلسفى، کلامى و علمى با استنباط احکام فقهى چه ارتباطى دارد؟ چه علومى براى اجتهاد لازم است؟
گرجى: این سؤال در حقیقت خود دو سؤال است: 1 ارتباط نظریات در این علوم با استنباط. 2 علومى که باید مجتهد بداند. سؤال اول، قدرى مجمل است. اگر مقصود این است که آیا این علوم هم مانند علم اصول در رابطه مستقیم با علم فقه هستند، پاسخ این است که خیر، بدون دانستن علم اصول و نحوه استنباط احکام فقهى غیر ممکن است، اما این علوم این گونه نیستند. در عین حال در برخى از مسائل فقهى دانستن بعضى از این علوم تا حدى لازم است. مثلا در برخى از مسائل وصایا و مواریث فىالجمله ریاضیات لازم است. در برخى از مسائل تقسیم مال مشترک فىالجمله ریاضیات و احیانا هندسه لازم است. در معرفت قبله فىالجمله هیئت لازم است.
نویسنده: گلبدین حکمتیار
در قرآن 72 بار نام فرعون و 131 بار نام موسی آمده است، از نام هیچ کافر و هیچ پیامبری به این کثرت در قرآن تذکر نرفته است، دلیل این چیست؟ چرا داستان فرعون و موسی (ع) با این همه شرح و تفصیل در قرآن آمده است؟ آیا فرعون یک نام است یا یک نماد؟ آیا شخص آیا شخص است و یا نشانه یک نهاد؟ آیا در قرآن به عنوان شخص و سرگذشتش به بررسی گرفته شده و یا به حیث سمبل یک نظام؟ آیا به دلیل شدت درگیری یهود با اسلام و دشمنی شان با مسلمانان بر این داستان ترکیز شده است و یا دلایل دیگر؟
نویسنده: مصطفی ملکیان
قصد این است تا درباره انواع عدالت سخن بگویم و از این رهگذر تفکیکی میان معانی مختلف عدالت قائل شوم.
تلاش خواهم کرد تا انواع عدالت در فلسفه سیاسی و علوم اجتماعی را به شکل مختصر توضیح دهم و در این باب از 10 قسم عدالت سخن میگویم. باید توجه شود که عدالت، صفت چه چیزی قرار میگیرد و چه دلایلی دارد که امری را عادلانه میشمریم.
(از وقتی دین را بد فهمیدیم دچار انحطاط شدیم یا از وقتی دچار انحطاط شدیم دین را بد فهمیدیم؟)
نویسنده: رئوف اصلاح جو / کارشناس علوم دینی
مَا أُرِیدُ أَنْ أُخَالِفَکُمْ إِلَى مَا أَنْهَاکُمْ عَنْهُ إِنْ أُرِیدُ إِلاَّ الإِصْلاَحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَمَا تَوْفِیقِی إِلاَّ بِاللّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ.
حــرف دل
ما به خود میبالیم که در برههای از زمان قرار گرفتهایم که بارزترین ویژگی آن تخصص است، و بشریّت امروز برای تخصص احترام قائل است، و هر انسان عاقلی از اظهار نظر در زمینهای که در آن تخصص ندارد پرهیز مینماید.
نویسنده: ولی یوسفی
مقدمه:
افزایش جمعیت انقلابیترین پدیدهی عصر ما است. جمعیت جهان از 171/1 میلیارد نفر در سال 1850 به 6 میلیارد نفر در آغاز هزارهی سوم میلادی رسید، در نیمهی دوم قرن بیستم، به طور تقریبی در هر سیزده سال یک میلیارد نفر به جمعیت جهان افزوده شده است. اکثر این جمعیت در مناطقی از جهان به دنیا آمده و زندگی میکنند که حتی از عهده تأمین معاش جمعیت قبلی عاجزند. علی رغم تلاشها و کوششهای صورت گرفته در زمینه تنظیم خانواده و کنترل موالید به ویزه در دو دهه اخیر، پیش بینی میشود که در سال 2050میلادی به رقمی بین 6/7 تا 2/ میلیارد نفر بالغ گردد که41/12 درصد سهم جوامع پیشرفته صنعتی و بقیه در کشورهای در حال توسعه خواهد بود. این پدیدهی به ظاهر بی سابقه ای است که ما را به وادی ناشناختهای سوق میدهد.
نویسنده: جلال معروفیان کارشناسی ارشد علوم تربیتی و مدرس دانشگاه
مقدمه
کسانی که چشمانی باز دارند و اگاهانه در صحنهی حیات حضور دارند، احساس میکنند و به وضوح میبینند در جهانی زندگی میکنند که «فرد»، جایگزین «دولت» شده، مرجعهای اجتماعی نیز متعدد و متکثّر گردیده و در نتیجه،«هویت سازی»به شیوهای سنّتی و قدیمی، بسیاردشوار شده است؛ احساسی از موقتی و متغیر بودن بر ذهن انسان چیره گشته و تردید و عدم قطعیت به همهی حوزههای زندگی فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی حوزهی شناخت علمی نیز، رسوخ یافته و ترس و ناامنی فراگیری پدید آمده است؛ قلمرو روابط زندگی اجتماعی گسترش پیدا کرده و دنیای اجتماعی افراد بسیار بزرگتر از گذشته شده و احساس کنترل ناپزیرتر شدن چنین دنیایی را در آنها به وجود آورده است.
گفت و گوی انتقادی محمدرضا وصفی با نصر حامد ابو زید
اشاره:
نصر حامد ابو زید از جمله نواندیشان مسلمان است که با مبانی علوم دینی در دستگاه سنت آشنایی بسیار خوبی دارد. مباحث او بیشتر حول محور متن – قرآن و سنت – است. او متن را زیر بنای اصلی تمدن اسلامی میداند و معتقد است فرهنگ و تمدن اسلام، بدون متن قابل درک وجودی نیست. وی فرهنگ اسلامی را سرشار از کنش با «انسان»، «واقعیت» و «زمان» میداند و تمدن اسلامی را تمدن تأویل، یا تفسیر میشمارد و تأویل را نوعی نظام رمزگشایی از متن میداند و برای دید، درک و فهمی که بشر از متن دارد، جایگاه ویژه قائل است. او برای «متن» در شریعت اسلام، دو مرتبه قائل است:
حسرت یا امید؟
سوسن شریعتی
«پارادوکس»، «موقعیتهای پارادوکسیکال»،
«دوراهیها»، «دوگانهها » و... از آن دست واژگانی هستند که در کنار کلماتی چون مؤلفه، گفتمان، پارادایم و... مدتهاست وارد فرهنگ، سیاست و مطبوعات ما شدهاند تا مثلاً ترسیمکنندهی موقعیت پرتناقض ما باشند.
کپی رایت © 1401 پیام اصلاح . تمام حقوق وب سایت محفوظ است . طراحی و توسعه توسط شرکت برنامه نویسی روپَل