سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

نام گفت‌وگو شونده: طارق رمضان
مترجم: نیکو پرهیزگاری

طارق رمضان (متولد 26 اگوست 1962 - سوئیس) از اسلام‌شناسان مطرح جهان است. او به تدریس درس مطالعات اسلامی معاصر در دانشکده مطالعات شرقی دانشگاه آکسفورد اشتغال دارد. رمضان در عین حال نوه حسن البنا، بنیان‌گذار «اخوان‌المسلمین» است. به قلم او کتاب‌های متعدد و مؤثری نیز با موضوع اسلام و غرب منتشر شده است.

نویسنده‌: دکتر عبدالوهاب مسیری
مترجم: داود نارویی

برخی کسان تمایل دارند گفتمان اسلامی را به عنوان گفتمانی تک‌بعدی به تصویر بکشند. جای تردید نیست که دین اسلام، بر مبنای اعتقاد به توحید استوار است. اما توحید به معنای تک‌گرایی نیست. توحید یعنی آنکه خدای واحد، با انسان و هستی تفاوت دارد و از آن‌ها منزه است. «واحد» فقط خداست و جز او هر چه هست، «بسیار» است. گفتمان اسلامی» کلام خدا نیست، بلکه عبارت از اجتهادها و کوشش‌های فکری مسلمانان در قلمرو زمان و مکان است. از این‌رو، گفتمان اسلامی، متنوع و بسیار است. تاریخ مسلمانان، بازنمود این کثرت و تنوع است.

نویسنده‌: محمّد ملاّزاده‌

تعریف هویت
کالبدشکافی هویت از این رو ضرورت پیدا می‌کند که طرفداران گرایشهای مختلف فکری و سیاسی پیرامون معنی و مفهوم آن اختلاف‌نظر فراوان پیدا کرده و به ارائه‌ی تعاریف گوناگون از آن برخاسته‌اند. ما مسلمانان به لحاظ اینکه در حوزه‌ی فرهنگ اسلامی می‌اندیشیم و براساس آن پیرامون اشیاء حکم صادر می‌کنیم طبیعی است که تعریف مخصوص خود را از واژگان داشته باشیم.

«إنَّ اللهَ لایُغَیِّرُ مَا بِقَومٍ حَتَّی یُغَیِّرُوا مَا بِأنْفُسِهِمْ» (رعد/11)
تغییر یک قانون است و نیازمندِ دانش تغییر، جرأت و شهامت برای تغییر، قدرت تغییر و تقوای تغییر است.
تغییر باید با حکمت و هوشمندی صورت پذیرد. با توجه به آیه، دو تغییر مورد نظر است. یک تغییر از سوی ما و یک تغییر از سوی خدا؛ اما تغییر ما مقدم بر تغییر از سوی خداست.

این مقاله از نه نکته تشکیل شده، که از حکمت‌های بی‌شمار رمضان، نه نکته‌ی آن را بیان می‌کند. «‏شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقرآن هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ»

پیشرفت علمی در این سده فواید و منافع شامل و گسترده روزه که خداوند آن را بر مسلمانان فرض کرده از همه‌ی جنبه‌های روحی و بدنی و درمانی و پیش گیری از بیماری‌ها را به اثبات رسانده ... و روزه یکی از ارکان اسلام است:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» (بقره: 183)
‏«ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بر شما روزه واجب شده است، همان گونه که بر کسانی که پیش از شما بوده‌اند واجب بوده است، تا باشد که پرهیزگار شوید. »‏

روزه ماه مبارک رمضان در سال دوم هجرت نبوی (ص) قبل از مشروعیت جهاد بر امت اسلامی فرض گردید، آری! بر امتی که بنا است تا با قیام به فریضه‌ی جهاد، عهده‌دار مأموریت تحکیم دین خدای عزوجل در روی زمین گردد، فرضیت روزه نیز بسیار مهم است، زیرا روزه میدان آزمایش اطاعت و انقیاد انسان برای پروردگار، جلوه‌گاه پیروزی اراده و عزم تصمیم و اوجگاه اعتلای وی بر همه‌ی وابستگی‌های جسمی و شهوانی است که همه‌ی این‌ها خصائل بسیار ضروری برای آماده‌سازی نفوس انسان‌های مؤمن مجاهد در راه خدا است،

فضیلت روزه
بدان که روزه‌دارای فضیلت و برتری‌های خاصی می‌باشد، چنانکه رسول خدا بنا بر فرموده‌ی پروردگار گفته است: «کلّ حسنة بعشر أمثالها إلی سبعمائة ضعف إلّا الصّیام فإنّه لی و أنا أجزی به» [١] : «هر نیکی ده برابر تا هفتصد برابر خود ثواب دارد جز روزه داشتن، زیرا که روزه برای من است و من خود جزای آن را می‌دهم».

نویسنده‌: محمّد ملاّزاده‌

یکی از معضلهای اصلی بشر در جهان امروز، معضل «بحران هویت» است. زیرا تهدیدها و خطرهای ناشی از آن بیشتر از هر کس متوجه نسل جوان و نوجوان ممالک جهان سوم (بویژه ممالک مسلمان‌نشین) است. چون پاسخگو نبودن قرائت و تفسیر معمول، متداول و رسمی از نصوص دینی توسط شارحان و متولیان کنونی تبلیغ و تفسیر دین، و اضمحلال پایه‌های فرهنگ سنتی ملی از یک سو، و گرفتاری در چنبره‌ی جاذبه‌های شگفت‌انگیز علوم و تکنولوژی مدرن دنیای غرب از دیگر سو باعث شده که جوانان ما گرفتار نوعی خودباختگی و انفعال مأیوسانه شوند. از این‌رو تغییر خطاب دینی و ارائه‌ی تفسیری متناسب با نیازهای عصر، و در عین حال نشأت گرفته از عقلانیت اسلامی [از متون دست اول دینی (قرآن و سنّت)] ضرورتی است اجتناب‌ناپذیر.

 سکولارها و قرآن کریم:
الحمد لله ربّ العالمین والصّلاة والسّلام علی سیّدنا محمّد وعلی آله واصحابه واتباعه اجمعین الی یوم الدّین. در دو شماره‌ی قبل به پاره‌ای از دیدگاههای عقل‌گرایان پیرامون وحی، دین و حکومت دینی پرداختیم. به حول و قوّه‌ی الهی در این قسمت نیز به بررسی مختصری پیرامون «قرآن کریم و عقل‌گرایان سکولار» خواهیم پرداخت.