ئەگەر لە پەنجەرەی دروون ¬ئایینییەوە بڕوانینە باسەکه یان ئایین وەکوو مەعنەوەییەت تەماشا بکەین، بۆچوونەکان جیاواز دەبن. زۆر کەس ئەدەبیاتێک به هی دین دەزانن کە بەدیهێنەرەکەی دیندار بووبێ. بۆچوونێکی تر ئەدەبیاتێک کە هێمای دین و دینداری تێدا بێت به ئەدەبیاتی دینی دەزانێت، وەکوو -داستانێک کە لەودا- کەسێک نوێژی تێدا بکات یان بچێتە مزگەوت و مەزارگەیەک. زۆربەی داستانەکانی دوای ئینقلاب لە ئێران لەم جۆرەن. یانی پیاوی ماڵەکە، باوکەکە ڕواڵەتی پیاوێکی دینداری هەیە، تەسبێحی پێیە بەڵام لە فکر و هزری دینی و لە هەست و ئەزموونی دینی خەبەرێک نییە. جاری واشه نیشانەگەلێک لە دین دەبیندرێ یان ئاماژە بە ڕووداوی ئایینییە بەڵام هەر ڕووکەش و ڕواڵەتە.
گرینگیی پەروەردەکردنی مرۆڤ لە دوای ڕەمەزان و بوارە گرینگەکانی تر کە دەبێ گۆرانی تێدا بکەین…
گەر مرۆڤ سروشتی وابێت بە چەند قۆناغێکی جیا تێپەرێ لە ڕووی گەشەکردنی جەستەیی و دەروونی، ئەوە ئەم گەشەکردنە پێویستی بە پەروەردە و پێگەیاندنی بەردەوام هەیە تا بتوانێت هەم ژیانی دونیای ئاوەدان و گەشە پێبدات هەمیش ئەرکی بەندایەتی خۆی جێبەجێ بکات، بۆیە پەروەردە و پێگەیاندن کە بریتیە: لە چاکسازی و گۆرانکاری بەردەوام لە بیر و هزری کەسەکە و دەرکەوتنی گەشەکردنی ئەم پەروەردەیە لە ئاکار و ڕەفتاری و پێشکەوتن و داهێنانی بەردەوام و سەرنجراکێش لەژیاندا، ئەوا ئەم پەروەردەیە پێویستی بە { هاوسەنگی} هەیە،
بە ناوی خوای بەخشندەی میهرەبان
پرسیاری زۆر كراوە دەربارەی پێدانی نازناوی (الشهادة) یان (الشهید) بە كەسێك كە بە ستەم دەكوژرێ بەڵام موسوڵمان نیە، بەتایبەتی، لەدوای كوشتنی ڕاگەیەنكاری ناوازە شیرین ئەبو عاقلە.
وەڵام:
سوپاس و ستایش بۆ خوای گەورە، دروود و سەلام لەسەر پێغەمبەرەكەی، لەسەر ماڵبات و هاوەڵە بەڕێزەكانی و لەسەر هەر كەسێكیش شوێنكەوتەی پەیامەكەیەتی، پاشان:
ئــەوەی ســەربەرزە لـەم وێرانەدا تووشـی خەم و دەردە
چیای ســەرکەش ببینە قەت سـەری بێ هەور و تـەم نابێ
«هێمن»
له جهنگدا خهڵکی ئاسایی بهشدار نین، کهوایه نابێ بکرێنە ئامانجی جهنگ، دهسهڵاته دژبەرەکان دهبێ له ههر چهشنه زیان گەیاندنێک به خهڵکی ئاسایی خۆ بپارێزن و شهڕ و جهنگ له ناوچهی ئاسایی شار و گوند دوور کهنهوه. ( یاسای ١٨٧۴ی برۆکسێل و ١٩٠٧ی لاهه)
-ئایا تەوژمى ئیسلامى بۆ کوردستان پێویستە؟
-ئیسلامخوازانى کوردستان چ بۆشاییەکى گرنگیان لە کوردستان پڕ کردووەتەوە؟
-ئەگەر ئەوان وجود و حزووریان نەبێ چى ڕوو دەدات و ڕووبەرووى چ جۆرە هەڕەشە و مەترسییەک دەبینەوە؟
-ئەمانە و چەند پرسیارێکى دیکە، بە شێوەیەکى کورت و سادە لەم نووسینەدا وەڵام دراونەتەوە.
هەر تەوژم و لایەن و ڕەوتێک کە سەر هەڵدەدات و لافیتەیەک بەرز دەکاتەوە و ناوێک لەخۆى دەنێ، پێویستە زەرورەتێکى بۆ وجود و بوونى هەبێت و خاڵى تایبەتمەند و جیاکەرەوەى لەوانیترى هەبێت، پێویستە تەنیا زیادکردنى ژمارە و ناوێک نەبێت بۆ گۆڕەپان و ژینگە سیاسى و کۆمەڵایەتییەکە، لە هەرێمى کوردستانیشدا چەندین هێز و تەوژم و لایەنى جیاواز بوونیان هەیە و لافیتەى تایبەت بە خۆیان ڕاگەیاندووە،
چەمکێک لە ژیانی مودەڕیسێکی دێرینی ڕۆژهەڵاتی کوردستان*
ژیاننامەی کەڵەپیاوانی ناوداری کوردستان پڕیەتی لە چەندین بەسەرهات و سەربردەی بەچێژ و بە نەرخ، لە کاتێکدا ئەگەر هەڵوەستەیەک لە سەر ڕابردووی ژیانیان بکەین و بچینە نێو بنج و بناوانی ژیانی پڕ لە نووریان، دەبینین هەڵسوکەوت و کاری ڕۆژانە و شێوازی مامەڵە و هاموشۆکردنیان هەمووی پڕە لە پەند و حیکمەت و ئامۆژگاری و ڕێنمایی گرانبەها... ئەگەر بە وردی سەیری لاپەڕەکانی میژووی زانایانی ئایینی کوردستان بکەین بۆمان دەردەکەوێت کە لە شار و شارۆچکە و گوندەکانی کوردستانی ئازیزدا چەندین کەڵەپیاوی گەورە و زانا لە ناو ئەو گەل و نیشتمانە میژوویەکی پڕ لە سەروەریان بۆ نەتەوەکەیان تۆمار کردووە.
ئەمڕۆ لە هەواڵی جێبەجێکردنی حوکمی زیندانی دۆستی سەربڵیندی جەماعەت، کاک بەختیار عارفی، ئاگادار کرام. ئەویش بە تۆمەتی ئەندامەتی لە ڕێکخراوەیەکی مەدەنی سەرتاسەری، کە لە 16 پارێزگا و دەیان شاری وڵات خەریکی چالاکییە و بە هەزارن لایەنگر و ئەندامی هەیە. وشە سەرەکییە بنەڕەتییەکانی وێژە و ئەدەبیاتی جەماعەت لە بەستێنگەلی ڕێباز و هەڵسوکەوتی فکری، کۆمەڵایەتی و ڕامیاری، جەختی لەسەر ڕێدۆزگەلی مەدەنی و دووری لە توندوتیژی لە بیر و کردەوە و ڕەتکردنەوەی هاڵۆزی و لێکبڵاوی و سەقامگیرکردنی یەکترقبووڵکردن، کردووە.
چەند زانستێکی بە سوود لەسەر مانگ
قورئانی پیرۆز پەیامێکی بەردەوامی خوای گەورەیە بۆ مرۆڤایەتی و مرۆڤەکان بە هەموو ڕەهەندەکانیەوە دەدوێنێت، ڕابردوو و ئێستا و داهاتوویان پێکەوە گرێ دەدات، لە گەڵ مرۆڤ وەک بەشێک لە جیهانێکی گەورەتر حیوار و گفتوگۆ دەکات... ئایەتەکانی قورئان پڕاوپڕن لە ئاماژەی زانستی و مەنتیقی. یەکێک لەو بەڵگانەی کە گەورەیی خوای گەورە ڕوونتر دەکاتەوە، ئەو مانگەیە کە شەوانە لەبەر چاومان هەڵدێت و ئاوا دەبێ.
مانگ بریتیە لەو تەنە ئاسمانییە کە نزیکترین دراوسێ و دۆستی دێرینی دانیشتووانی زەویە.
کۆچەر بیرکار؛ گەنجێکی کوردە، لە یەکێک لە ئاواییەکانی ناوچەی مەریوانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە دایک دەبێت و پاشان دوای وەرگرتنی بروانامەی بەکەلۆریۆس لە بەشی بیرکاری زانکۆی تاران، پەنا دەباتە هەندەران و لە وڵاتی ئینگلیز لە زانکۆی ناتێنگهام وەردەگیرێت و دوای بڕێنی قۆناغەکانی خوێندن، لە زانکۆی کەمبریجی ئەم وڵاتە، دەست بە کار دەبێت و ئەو دوایییانە بە هۆی هەوڵ و چالاکی زانستی، خەڵاتی فیڵدزی جیهانی بە هاوبەشی لەتەک۳ کەسایەتی پسپۆری تر، پێ دەبخشرێت...
ئەوەی گرینگە، ئەوەیە کە کاتێک چاو دەخشێنینە سەر نەخشەی تایبەت بە کۆچی مێشکەکان، ڕێژەی کۆچی هاووڵاتییانی ئێرانی بۆ هەندەران، لە سەر ئاستی جیهان، نرخی بەرزە و لەسەرووی زۆرینەی ولاتەکانە!
هیچ شک و گومانێک لەوەدا نییە کاتێک خودای حەکیم و کاربەجێ ئەمر و فەرمانی بە عیبادەتێک داوە تاکوو عەبدەکانی جێبەجێی بکەن، بەرژەوەندی و قازانجی بەندەکانی لەبەرچاو گرتووە و هەر تەکلیف و دەستوورێک کە داوییەتی بە مەبەستی قازانج گەیاندن بە بەندەکانییەتی .حەج و عومرەش وەک ئەرک و تەکلیفێک کە لە سەرشانی ئیمەی ئیماندار داندراوە، لەو بەهرە و سوودانە خاڵی نین .
کۆپی ڕایت 1401 پهیامی ئیسلاح. ھەموو مافێکی ئەم ماڵپەڕە، پارێزراوە. ئامادەکردن و پهرهپێدان لەلایەن شەریکەی بەرنامەنووسی رووپەل