یکی از جدالهای دامنهدار و تاریخی در حوزهی فرهنگ اسلامی، جدال بر سر موضوع حسن و قبح افعال و منبع تشخیص آنهاست. رویش این بحث در بوستان فرهنگ اسلامی نیز همچون مابقی مسایل کلامی، متأخر از عصر نبوت و محصول گسترش جغرافیایی قلمرو حکومت اسلامی و در نتیجه، آشنایی مسلمانان با دیگر فرهنگها و ملل غیر مسلمان است.
الحمدلله، و الصلوة علی رسول الله، والسّلام علی الصالحین من عباد الله، و بعد. یکی از مهمترین علوم دینی و با ارزشترین معارف اسلامی، علم الحدیث درایتی: (حدیثشناسی) است، که با استفاده از قواعد آن میتوان همهی روایتهای صحیح را از روایتهای ناصحیح جدا نمود، و در عین اینکه اقوال و افعال و تأییدات پیامبرخدا-صلّی الله علیه وسلّم- در شکل ناب و اصیل خویش تجلّی مییابن
1. نحله روشنفکری دینی که از آن تحت عنوان نواندیشی دینی نیز یاد میشود چندین دهه است که در فضای فکری، فرهنگی و روشنفکری این دیار نقشآفرینی کرده است. مفهوم «روشنفکری» در این ترکیب نسب نامه مدرن دارد و بیش از هر چیز معطوف به عقلانیت مدرنی است که قدمت چندصدساله دارد و در علوم تجربی (اعم از انسانی و غیر انسانی) و فلسفه و کلام جدید بروز و ظهور یافته است. روشنفکران دینی در دستاوردهای معرفتی جهان جدید به دیده عنایت نگریسته برای تقریر مدعیات و استدلالهای خویش از این نظام معرفتی بهره میگیرند.
یکی از ضروریترین و ارزندهترین صفات یک مؤمن در نگاه قرآن، اهل عمل بودن است. هر کدام از ما بارها و بارها خوانده و شنیدهایم که علم بدون عمل، ابزار شیطان و زمینهساز انحراف است و اساساً برخلاف فرهنگ ارسطویی که دیرزمانی بر ذهن و ضمیر مسلمانان حاکم بود، از منظر دینی علم نه تنها ارزش ماهوی ندارد بلکه اهمیت و نقش آن صرفاً در طریقیت و ابزار بودن آن است.
مقولهی اخلاق از کهنترین روزگاران، همپای دلمشغولیهای بسیار، در طول تاریخ دراز آهنگ تمدن انسانی، ذهن و ضمیر آدمی را به خود مشغول داشته و در کارنامهی علوم بشری مکالمات و مجادلات بسیاری را به همراه داشته است.
قال رسولالله (صلی الله علیه وسلم): «من حجّ فلم یرفث و لم یفسق رجع کیوم ولدته أمّه»
گر گذری هست و نه در کوی توست بر خطاست
ور نظری هست و نه بر روی توست نابجاست [وثوقالدوله]
حجّ زیات کردن خانه بود
حجّ رب البیت مردانه بود
نویسنده: هاله لاجوردی
مقدمه: پارادکسهای دین و مدرنیته
در دوران مدرن دین و ملّیگرایی به عنوان وجوه هویت فردی و جمعی در زمینه سیاسی جهانی عمل کردهاند. وجوه خود ارجاع دین و ملّیگرایی، هر دو، محصولات فرآیند مشترک مدرنیزاسیوناند که جهانی شدن را میتوان مرحله جاری و مسلط آن به حساب آورد. همانطور که ملّیگرایی میتواند صورتهای لیبرال یا ارتجاعی به خود بگیرد (کوهن، 1944 )، دین نیز میتواند یا در جهت جهانشمولیِ فراگیر تحول یابد یا در جهت بنیادگرایی.
اشاره: دکتر عبدالنعم ابوالفتوح، نزد بیشتر اعضای اخوان المسلمین و نیز دیگر نیروهای سیاسی مصر، به داشتن بیشترین میزان دگرپذیری در مقایسه با دیگر اخوانیها اشتهار دارد. او در عین حال از باشهامتترین و بیپرواترین مخالفان حکومت مصر است. دکتر ابوالفتوح از پیشگامان نوگرایی در درون جماعت اخوان است. او در بیان افکار و دیدگاههایش از جرأت و صراحت بالایی برخوردار است و از پاسخ گفتن به هرگونه سؤالی در خصوص ساختار و تشکیلات اخوان ابایی ندارد. در گفتگویی با "اسلام آنلاین" دکتر ابوالفتوح به پرسشهای فراوانی در خصوص وضعیت فکری جنبش اخوان و ارزیابی آینده سیاسی آن پاسخ میدهد و بیشتر انتقاداتی را که در مورد کار سازمانی جماعت هشتاد و چند ساله اخوان مطرح میشود، وارد نمیداند. بخش نخست این گفتگو در پی میآید:
الحمد لله تبارک وتعالى ونصلی ونسلم علی محمد وآله وصحبه وأتباعه ومن دعا بدعوته أجمعین! یکی از مواردی که تمام صاحبنظران مسلمان و دعوتگر بر آن اتفاق نظر دارند، آن است که اساس و ریشه رسالت تمام انبیاء یکی است و آن عبارت است از داشتن اخلاص و توحید در عبادت برای خداوند و کاشت بذر اخلاق نیکو و پسندیده در نفس. دلیل اثبات دو اصل فوق آیات زیر است که هر پیامبری پس از مبعوث شدن در میان قومش آن را ابلاغ نموده است.
الحمدلله ربالعالمین والصلاة والسلام علی سیدنا وحبیبنا محمد وعلی آله وأصحابه وأتباعه أجمعین إلی یوم الدین.
قال الله الحکیم: «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ» (الصف:9)
«خدا است که پیغمبر خود را همراه با هدایت و رهنمود (آسمانی) و آیین راستین (اسلام) فرستاده است تا این آئین را بر همه آیینهای دیگر چیره گرداند هر چند مشرکان دوست نداشته باشند».
کپی رایت © 1401 پیام اصلاح . تمام حقوق وب سایت محفوظ است . طراحی و توسعه توسط شرکت برنامه نویسی روپَل