نگاهی به جدیترین اتفاقات میدان سیاسی ایران در سال ۹۶، در گفتوگوی «آسمان آبی» با جلال جلالیزاده در آستانه سال 97 و با نگاهی به اتفاقات عرصه سیاست ایران در سالی که گذشت، گفتوگویی با جلال جلالیزاده، فعال سیاسی و دبیر شورای هماهنگی اصلاحطلبان، کرد ترتیب دادهایم و ارزیابی او را از چشمانداز میدان سیاست ایران و بیمها و امیدهای آن جویا شدیم. او معتقد است: «عدم شفافیت در برخوردی که اصلاحطلبان و اصولگرایان با مردم دارند و عدم موضعگیری درست در مسائل مختلف داخلی و خارجی باعث شده مردم احساس کنند هر دو جناح کمتر به فکر مسائل بحرانی و جدی کشور هستند و فقط درگیر مسائل و منافع جناحی خود هستند.» مشروح این گفتوگو در ادامه میآید. از نظر شما، جدیترین اتفاقاتی که در سال ۹۶ در عرصه سیاسی بر جمهوری اسلامی گذشت چه بود؟ در یک نگاه، نقاط برجسته میدان سیاسی ایران را چگونه ارزیابی میکنید؟ به نظر من، مهمترین اتفاق سالی که گذشت انتخابات ریاستجمهوری بود و همچنین مسئله بسیار حائزاهمیت اعتراضات اخیر مردمی بود که باعث شد بسیاری مسئولان حق اعتراض مردمی را لاجرم بپذیرند و در سخنرانیهای خود به آن اشاره کنند. اشاره مقام معظم رهبری به عدالت و کمکاری در رسیدگی به مشکلات مردم، نقطه بسیار حائزاهمیتی در عرصه سیاسی بود. نکتهای هم که از نظر من قابل ذکر است اینکه دانشگاه آزاد بهسمت انحصار رفته و در خدمت تنها یک جناح سیاسی قرار گرفته این هم به نظر من قابل اعتناست. خیلــی از تحلیلگـــران از انسداد گفتمانی در دوگانه میان اصلاحطلبی و اصولگرایی در میدان سیاسی ایران سخن گفتهاند، نظر شما در این رابطه چیست؟ من معتقدم نبود شفافیت در برخوردی که اصلاحطلبان و اصولگرایان با مردم دارند و نبود موضعگیری درست در مسائل مختلف داخلی و خارجی باعث شده مردم احساس کنند هر دو جناح کمتر به فکر مسائل بحرانی و جدی کشور هستند و فقط درگیر مسائل و منافع جناحی خود هستند و این شاید منجر شد که مردم باید به این فکر بیفتند باید از این دو جریان عبور کنند. این نتیجه عملکرد هر دو جناح در این سالهاست. یکی از سوالهای جدی که این روزها پیشروی گفتمان اصلاحطلبی گذاشته شد این بود که چرا هرگز اصلاحات نظریه منسجم درباره مفهوم عدالت نداشته و تبار گفتمان اصلاحطلبی نتوانسته به این محور نزدیک شود، نظر شما در این رابطه چیست؟ از نظر من، اصلاحطلبان همیشه فقط با امید زنده هستند و آرزو دارند با حرکات لاکپشتی اما پیوسته و با الگو برداری از تجربیات کشورهای دیگر به نتایج موردنظر برسند؛ یعنی با تلاشها و فعالیتهای پیگیرانه سیاسی و با استفاده از گفتوگو و روشهای مختلف روز در عرصه سیاسی، به مقاصد خود برسند، اما باید گفت وضعیت و شرایط ایران با کشورهای دیگر متفاوت است. در ایران دموکراسی نه هست و نه نیست؛ یعنی شرایط متمایز و درهمآمیختهای داریم. این موجب میشود که بسیاری فعالیتها و تلاشهای اصلاحطلبانه به نتیجه نرسد؛ بنابراین من معتقدم اصلاحطلبان باید به نسبت وضعیت و فضای اجتماعی ایران امروز حرکت کنند و تصمیم بگیرند امروز جدایی مطالبات اصلاحطلبان از مطالبات مردم موجب یک نوعی از دوگانگی و نبود انسجام و جدایی شده است. باید این مسائل را بیشتر مدنظر قرار داد؛ چون سرمایه اصلاحات بدنه مردمی آن است. فصل مشترک همه راهکارهایی که این روزها برای برونرفت از فروبستگی وحل منازعه پیشنهاد میشود، بحث گفتوگو است؛ البته برخی بر این باورند که در صورت بهوجودآمدن فضای گفتوگویی و در صورتی که حاکمیت به این خواستهها پاسخ بدهد، ممکن است مطالبات عمومی سیر صعودی پیدا کند و چالش جدیدی را روبهروی کشور بگذارد. شما این موضع را چگونه تحلیل میکنید؟ به هر صورت حاکمیت، یا مطالبات مردمی را قبول دارد یا نه. مسئولان باید آنچه مردم میخواهند برآورده کنند. حکومت مردمی نباید جدا از مردم باشد؛ چون براساس خواسته و اراده مردم روی کار آمده و استمرار خواهد یافت. اگر قرار باشد تنها خواسته و پسند حاکمیت اعمال شود، نتیجه معکوس خواهد داد و باید مردم را مشارکت داد تا آنها، خود را صاحب حکومت و نظام و کشور بدانند و از گفتن و اظهارنظر و انتقاد ترس و ابایی نداشته باشند و همه جناحها با حضور فعال در میانه میدان سیاست قرار بگیرند. وقتی پای اداره حکومت به میان میآید هر کس به اندازه وزن خود باید در قدرت مشارکت داشته باشد. باید چنین باشد که کسانی که از حمایت و پشتیبانی مردم برخوردارند و مردم به آنها وکالت میدهند، جدیترین مناصب اجرایی، اداری و مدیریتی کشور را به عهده بگیرند و در عین حال، اگر مردم از عملکرد عدهای ناراضی هستند باید مسئولیتها از آنها گرفته و به افراد شایستهتری سپرده شود. اگر قرار باشد که یک برنامه مداوم، مستمر و منطقی در نظام، برای نسل آینده داشته باشیم، باید این مسائل را در نظر بگیریم. بهعنوان سوال پایانی با توجه به آنچه در گفتوگو مطرح شد و با درنظرداشتن اتفاقات دیماه که از آن بهعنوان یک هشدار یاد کردید سال 97 را در عرصه سیاسی چگونه ارزیابی میکنید و از نظر شما، ما چه بیمها و امیدهایی پیش رو داریم؟ از نظر من، ما هر چه پیشتر میرویم مردم روزبهروز نسبت به حقوق خود آگاهتر میشوند. حقیقت این است که در عرصه سیاسی ما نارضایتی وجود دارد و براساس آگاهی بهوجودآمده نارضایتی بیشتر هم میشود و مردم جریتر میشوند. من معتقدم مسئولان باید این جامعه را در نظر بگیرند و عملکرد خود را با واقعیتهای موجود در این جامعه بسنجند و خود را عقل کل ندانند و از تجارب، افکار و اندیشههای صاحبنظران در عرصههای دیگر استفاده کنند. این موجب تسهیل امور و تصمیمگیریهای درست در رویدادهای آینده خواهد شد. در سال آینده ما با مسائل زیادی روبهرو خواهیم بود. ما با مشکلات اقتصادی و چالشهای سیاست داخلی و بحرانهای منطقهای دست به گریبانیم؛ بنابراین باید آمادگی مواجهه و برخورد با این مسائل را در سال ۹۷ داشته باشیم و آیندهنگرانه مواجهه کنیم. باید راهحلها و راهکارهایی پیشینی در مواجهه با مسائل سال ۹۷ داشته باشیم؛ مثلا اگر علت اعتراضات اخیر دیماه را پیگیری و آسیبشناسی کنیم و ابعاد آن را مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم و به فکر چارهجویی برای آن برآییم قطعا در سال آینده با بحران نارضایتی مواجه نخواهیم شد.
نظرات