سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

پیچیدگی فضای پر پیچ و خم دنیای رسانه ایجاب می‌کند تا به اندازه‌ی کافی سواد رسانه‌ای کسب کنیم تا بتوانیم براحتی درست و غلط را از هم تشخیص و دچار خلط و سردرگمی نشویم. بسیاری از قدرت رسانه سوء استفاده می‌کنند و حقایق را وارونه نشان می‌دهند، با چنین حربه‌ای می‌توان از کاه، کوه ساخت و آنچه وجود خارجی ندارد را واقعی جلوه داد. از موارد سوء استفاده از قدرت رسانه‌ای می‌توان به تخریب و زشت جلوه دادن موضوعی که وجود و واقعیت عینی نداشته است؛ اشاره کرد. شاهد مدعا نشر کلیپی هست از رئیس‌جمهور سابق مصر جمال عبدالناصر، در انتقاد از جماعت اخوان المسلمین مصر؛ با موضوع حجاب اجباری! 

چهارم مارس نخستین سالروز وفات عالم و فقیه بزرگ دکتر طاها جابر علوانی است؛ وی یک سال پیش در چنین روزی پس از آن که عمری نزدیک به هشتاد سال را در خدمت به اسلام و مسلمانان سپری کرد از دیار فانی رخت بربست. دکتر علوانی در شهر فلوجه‌ در عراق به دنیا آمد؛ در کودکی با قرآن کریم مأنوس شد و آموزه‌های اسلامی را فرا گرفت و روز به روز رابطه‌اش را با قرآن کتاب هدایت و سرچشمه‌ی حکمت و دانش مستحکم‌تر کرد. از همان آغاز سؤالاتی ذهن وی را به خود مشغول می‌کرد: چرا مسلمانان از کتاب الهی دورند؟ این جدایی از چه وقت و چگونه آغاز شد؟ چرا مسلمانان به چنین روزی دچار شده‌اند؟

جنبش‌های اسلامی‌ای که در اطراف و اکناف جهان اسلام شکل گرفته‌اند، در شرایط و احوالی پا به عرصه وجود نهادند که مبارزه‌طلبی‌های خطرناکی ـ به ویژه در دهه‌های نخست قرن بیستم ـ امّت اسلامی را مورد تاخت و تاز قرار داده بود.

موج خروشان این تهدید و مشکلات تنها بعد سیاسی و استقلال جغرافیای شرق و غرب جهان اسلام را در بر نگرفت بلکه حیات اجتماعی و دینی را نیز درنوردید.

در زهدان این اوضاع و احوال ناگوار و نگران‌کننده بود که جنبشهای اسلامی در مناطق مختلف جهان اسلام دیده به جهان گشود و زاد و ولد کرد.

اندیشمند، مترجم و پژوهشگری سوری؛ جرج طرابیشی در سنّ ۷۷ سالگی (۱۷مارس ۲۰۱۶م) در پاریس درگذشت. از او آثار تألیفی و ترجمه‌ای بسیاری به‌جای مانده است که در حدود نیم قرن کتابخانه‌ی عربی را غنا بخشید. با درگذشت او، روشنفکری عربی یکی دیگر از رهبران خویش را از دست داد تا به کاروان دیگر روشنفکران همترازش همانند محمد ارکون، نصر حامد ابوزید و محمد عابد الجابری بپیوندد. مشهور‌ترین کتاب‌های وی «من إسلام القرآن إلی إسلام الحدیث» و «المعجزة أو سبات العقل فی الإسلام»‌اند که به ترتیب در سال‌های ٢٠١٠ و ٢٠٠٨ در بیروت چاپ و منتشر شده‌اند.

الگوی حاکمیت استخلافی با مجموعه‌ای از تنش‌ها و ناکامی‌ها و سرانجام هبوطی دیگر به پایان رسید: وَلَقَدْ فَتَنَّا سُلَيْمَانَ وَأَلْقَيْنَا عَلَىٰ كُرْسِيِّهِ جَسَدًا ثُمَّ أَنَابَ ﴿ص/٣٤﴾ «قطعاً سلیمان را آزمودیم و بر صندلی‌اش کالبدی را انداختیم، آن‌گاه به درگاه خدا برگشت» سلیمان به عنوان یک جانشین خدایی به خاطر توانایی‌هایش از کش و قوس‌ها، کشیدگی‌ها، تنش‌ها و تیرگی‌های فراوانی رنج برد، چون قدرتش همه‌ی موجودات مرئی و نامرئی، بشری و غیر بشری، طبیعی و فوق‌العاده را فرا گرفت. برنامه‌ها و سازوکارهای سلیمان محکی برای تجربیات مطلق و کامل انسان هنگام چیرگی بر هستی و پدیده‌هایش بود.

به علت وجود عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فکری گوناگون، فهم عربی و اسلامی در طی قرن نوزدهم شاهد تحولات ژرف و تغییرات حادی بوده است و در مجموع به چالش‌های تمدنی و فرهنگی‌ای برمی‌گردد که طرف اروپایی ایجاد کرده است. اندیشه‌ی عربی بدین خاطر از بافت نوینی برخوردار شده و افق دیدش را به سوی طرف مقابل دوخته است، زیرا او را دشمن خویش پنداشته که پایه‌های اجتماعی و فرهنگی‌ اسلامی را تهدید می‌نماید. اندیشه‌ی عربی در پی شیوه‌های تازه‌ای است تا شادابی را به خود برگرداند. اندیشمندان در سده‌ی نوزدهم به عقب‌افتادگی مسلمانان نگریستند که بر واقعیات جامعه خیمه افکنده بود

از کودکی در نمازهای جمعه و جماعات شرکت می‌کردم و از هفت سالگی بر آن عادت کرده بودم. تا این اواخر که به علت کهولت نمی‌توانم شرکت کنم. از‌‌ همان دوران از خطیبان در دعاهای جمعه می‌شنیدم که بر ضد کافران دعا می‌کردند. هرگز آن دعاهای لذیذ و طولانی برای پیروزی بر کفار را فراموش نمی‌کنم که امام و نمازگزاران خواهان بودند بر تمام سفیدپوستان و گندمگونان پیروز شوند، سرمایه‌های هنگفت و زنان چشم آبی و موحنایی آنان برای مسلمانان به غنیمت گرفته شود!

بسا بسیاری ندانند که شیخ محمد غزالی مصری (1335 ــ 1416هـ ق /1917 ــ 1996م) نخستین کسی است که مفهوم حاکمیت را از دیدگاه شهید سید قطب (1324ــ 1386هــ /1906 ــ 1966م) که در کتاب «معالم فی الطریق» مطرح شده بود، مورد انتقاد قرار داد.

 نگرش مسیحیت غربی، انسان را از آغاز تولد خطاکار می‌داند، زیرا پدرش آدم مرتکب اشتباه شد و از درخت خورد و مسیح ـ علیه السلام ـ طبق پندارشان به صلیب کشیده شد تا کفاره‌ی لغزش‌های بشر باشد. 

همین نگرش به اشکال مختلف و محدود به بینش وارداتی منسوب به اسلام نیز راه یافته است تا همیشه اشتباه و کوتاهی را بر گردن دیگران یا عوامل بیرونی بیندازد، حتی برخی همواره این جمله را تکرار می‌کنند که: اگر اشتباه پدرمان آدم نبود، در بهشت زاییده می‌شدیم.

•آیا تعریف شریعت نزد علمای مسلمان و دیدگاه‌های‌شان و از دوره‌ای تا دوره‌ای متفاوت است؟

در قرآن کریم منظور از شریعت، همان اسلام یک‌پارچه‌ای است که از سوی خداوند سبحان بر انبیاء و رسولان، بویژه پیامبران اولوا العزم وحی شده است. شریعت، اصول اعتقادی، اصول احکام و اصول سلوک یا همان شناخت خداوند به یکتایی، اطاعت از او و ایمان به کتاب‌ها، رسولان، روز آخرت و دیگر ارکان ایمان و الزامات ایمانی است. به دلیل این آیه که فرموده است: «شَرَعَ لَكُمْ مِنْ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلاَ تَتَفَرَّقُوا فِيهِ».