«اعتماد» در گفت‌وگو با فعالان سیاسی پشت پرده مذاكرات ژنو و دورنمای بحران اخیر را بررسی می‌كند
عراقچی: حمله اسراییل جنایت جنگی آشكار علیه ایران است
سعید شریعتی: مذاكرات ژنو با مشروعیت‌دهی برای اقدامات بعدی اسراییل و امریكا انجام می‌شود
رافائل گروسی: اگر اراده سیاسی وجود داشته باشد، راه‌حل دیپلماتیك در دسترس است
موسویان: راه‌حل این است كه یك توافق شامل برنامه كوتاه‌مدت و درازمدت باشد
در روزهایی كه تهاجم اسراییل به ایران هشتمین روز را پشت سر می‌گذارد، نخستین نشانه‌های عینی مذاكره برای احیای دیپلماسی در مذاكرات عراقچی با تروییكای اروپایی عینیت پیدا كرد. عراقچی دیروز در ژنو با همتایان خود از سه كشور آلمان، بریتانیا و فرانسه و همچنین نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا به صورت پنج‌جانبه در مورد پرونده هسته‌ای و تحولات اخیر منطقه بعد از تجاوز نظامی اسراییل به ایران گفت‌وگو كرد. دیروز در كشاكش گفت‌وگوهای عراقچی با تروییكای اروپا اعلام شد، «گفت‌وگوهای ژنو از سوی عراقچی متوقف شده است و مقامات ایرانی در حال بررسی نكاتی خاص هستند.» خبرنگاران این وقفه را نشان از وقوع بحث جدی و كلیدی در مذاكرات ارزیابی كرده‌اند. هیات ایرانی تاكید كرد كه ایران میز مذاكره را ترك نكرده و این مذاكرات، پایان گفت‌وگو نیست. پنج دور مذاكره پیشین ایران با E3 نشان‌دهنده اراده ایران برای حفظ كانال گفت‌وگو است. دور دوم مذاكرات با پایان تنفس اعلام شده، ادامه پیدا خواهد كرد.اما جدا از مذاكرات عراقچی با تروییكای اروپایی دیروز رافائل گروسی، مدیركل آژانس انرژی اتمی نیز اعلام كرد: «اگر اراده سیاسی وجود داشته باشد، یك راه‌حل دیپلماتیك در دسترس ماست.» گروسی با تاكید بر اینكه اطمینان از اینكه ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا نمی‌كند، می‌تواند مبنایی برای انعقاد توافق باشد، از ایران و امریكا خواست تا مذاكرات قبلی برای دستیابی به یك توافق هسته‌ای را از سر بگیرند. گروسی همچنین با انتشار توییتی نوشت: « همین حالا در شورای امنیت درباره وضعیت ایران سخنرانی كردم. حملات به سایت‌های هسته‌ای ایران باعث كاهش شدید ایمنی و امنیت هسته‌ای شده است. هرچند تاكنون هیچ رهاسازی پرتویی مردم را تحت تأثیر قرار نداده، اما خطر همچنان باقی است.»صحبت‌های گروسی درباره اینكه هیچ نشانه‌ای از انحراف برنامه هسته‌ای ایران مشاهده نمی‌شود در شرایطی است كه اسراییل و امریكا با تكیه بر آخرین گزارش آژانس حملات علیه كشورمان را ساماندهی كرده و تهاجم گسترده‌ای را علیه زیرساخت‌های كشورمان برنامه‌ریزی كردند. بر اساس اعلام مكرون اروپا 4دستور كار كلی را در مذاكره با عراقچی دنبال می‌كند، نخست مساله هسته‌ای، دوم توان موشك‌های بالستیك ایران، سومین موضوع كه همواره با تكذیب ایران همراه بوده، عدم حمایت از گروه‌های مقاومت در منطقه و نهایتا آزادی زندانیان اروپایی در ایران است. با یك چنین دستور كاری نشست وزرای خارجه ایران و تروییكای اروپایی و همچنین مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ژنو آغاز شد. این نشست عصر جمعه و به درخواست طرف اروپایی آغاز شد.
عراقچی: حمله اسراییل جنایت جنگی آشكار علیه ایران است
عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران اما قبل از آغاز مذاكرات طی سخنانی در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل اعلام كرد: «حمله اسراییل جنایات جنگی آشكار علیه ایران است. عراقچی در سخنرانی خود در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو گفت: «ملت ایران، وارث یكی از كهن‌ترین تمدن‌های بشری و كشوری صلح‌دوست، امروز هدف تجاوز آشكار رژیمی قرار گرفته است كه طی دو سال گذشته مرتكب نسل‌كشی در فلسطین شده و همچنان سرزمین‌های كشورهای همسایه را اشغال كرده است.» وی افزود: «رژیم صهیونیستی تجاوزی تحریك‌نشده را علیه ایران آغاز كرده است؛ اقدامی كه نقض صریح منشور ملل متحد است و اصول و ارزش‌های این شورا را به چالش كشیده است.» عراقچی تأكید كرد: «در این تجاوز، صدها ایرانی از جمله نیروهای نظامی در حال استراحت، استادان دانشگاه و مردم عادی كشته یا مجروح شده‌اند. اسراییل حتی تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را هدف قرار داده كه تحت نظارت كامل آژانس قرار دارند.» وی خاطرنشان كرد: «این حملات اسراییل، جنایات جنگی آشكار است و خطر یك فاجعه زیست‌محیطی و بهداشتی جدی را به دنبال دارد.»وزیر امور خارجه تصریح كرد: «ایران در حال دفاع از خود است و براساس منشور ملل متحد، حق دفاع مشروع از تمامیت ارضی و حاكمیت ملی خود را دارد.» عراقچی با اشاره به روند دیپلماتیك پیش از حمله گفت: «ما در میانه تلاش‌های دیپلماتیك بودیم و قرار بود با امریكا برای حل‌وفصل مسالمت‌آمیز مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای خود دیدار كنیم. این حمله، خیانت به دیپلماسی و ضربه به حقوق بین‌الملل بود.» وی در پایان تأكید كرد: «اكنون زمان اقدام است. بی‌تفاوتی و انفعال در قبال این تجاوز، پیامدهایی فراتر از منطقه خواهد داشت و كل نظام حقوق بین‌الملل را تهدید می‌كند.»
سعید شریعتی: مذاكرات ژنو با مشروعیت‌دهی برای اقدامات بعدی اسراییل و امریكا انجام می‌شود
سعید شریعتی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره آغاز مذاكرات تروییكای اروپایی با وزیر امور خارجه ایران در ژنو می‌گوید: «اقدامی كه اسراییل با چراغ سبز امریكا و هماهنگی با كشورهای غربی انجام داده، اراده‌ای است برای به كارگیری زور عریان و خشونت افسارگسیخته برای متوقف كردن آنچه كه ایران مطابق قوانین و پادمان‌های بین‌المللی حق مشروع خود می‌داند.همه تعابیری كه این روزها درباره تجاوزات اسراییل به كار برده می‌شود مانند جنایت، نقض منشور ملل متحد، اقدام علیه منافع ملی ایران در جای خود كاربرد دارد اما در واقعیت آنچه عینیت یافته این است كه اسراییل و امریكا برای رسیدن به آنچه اراده سیاسی خود می‌دانند به كارگیری زور و اقدام نظامی را در دستور كار قرار داده‌اند.»شریعتی ادامه می‌دهد: «به نظر می‌رسد این سطح از مذاكراتی كه در حال انجام است از منظر غربی‌ها نوعی اتمام حجت با ایران است. در واقع آنها به دنبال مذاكره و توافق با ایران نیستند، بلكه تلاش می‌كنند برای اقدامات بعدی اسراییل و احیانا امریكا مشروعیت ایجاد كنند. فكر می‌كنم عملیات گسترده‌ای كه اسراییلی‌ها انجام می‌دهند با هدف دانش و ظرفیت‌های هسته‌ای ایران است كه سایت نطنز و فردو در اولویت این حملات قرار دارد. ادعای اسراییلی‌ها این است كه سایت نطنز از كار افتاده اما در مورد فردو به هیچ‌وجه به تنهایی نمی‌توانند توفیقی داشته باشند.»
او با اشاره به اینكه رخدادهایی كه حول و حوش تلاش‌های جدید صورت می‌گیرد تلاش برای از بین بردن سایت هسته‌ای فردو است، می‌گوید: «نقطه عطف توفیق نظامی اسراییل و پس از آن امریكا، حمله و از كار انداختن فردوست. مرحله اوج اقدامات نظامی اسراییل به پشتوانه امریكا، زدن و از كار انداختن فردوست. لذا امریكایی‌ها در حال مقدمه‌چینی هستند تا فشارهای بعدی خود را محكم‌تر اعمال كنند. این پیشنهادات، لفاظی‌ها و واسطه‌گری‌های اروپا برای این است كه امریکا با پشتوانه بیشتری اقدام نظامی خود را انجام دهد. به نظر می‌رسد كه اگر اراده سیاسی برای توقف تهاجمات اسراییل وجود داشته باشد و تا قبل از زدن فردو به نتیجه برسد ایران باید شیپور پیروزی را به صدا درآورد.»این تحلیلگر یادآور می‌شود: «چرا كه علی‌رغم همه تلاش‌ها و حملات نظامی اسراییل با حمایت امریكا، توانسته فردو را حفظ كند. در صورت حفظ شدن فردو، راه‌حلی برای موشك‌های ایران هم پیدا شده و ایران در زمینه موشك‌ها هم دستاوردهای خود را حفظ می‌كند. البته شخصا چندان خوش‌بین نیستم و فكر می‌كنم این روند تا زدن فردو توسط اسراییلی‌ها و بعد هم امریكایی‌ها ادامه پیدا كند. در نهایت بسته به اینكه توان نظامی دو طرف چه توازنی ایجاد كند می‌تواند به آتش‌بس ختم شود یا ادامه داشته باشد. بعید است كه این مذاكرات منجر به توقف تهاجمات ظالمانه اسراییل شود.»شریعتی با اشاره به صحبت‌های مقامات اروپایی اذعان می‌كند: «صحبت‌های مكرون به عنوان سخنگوی 3كشور اروپایی كه مواضع معقول‌تری را اتحاذ می‌كند، نشان می‌دهد در مذاكرات ژنو كه بین تروییكای اروپا و ایران انجام می‌شود 4دستور كار دنبال می‌شود؛ نخست غنی‌سازی صفر درصدی ایران (كه رهبری چهارشنبه قبل پاسخ آن را داده است)، دوم حذف برنامه موشك‌های بالستیك ایران (كه عراقچی آن را خط قرمز غیر قابل مذاكره برشمرده است)، سومین موضوع، از بین بردن توان تامین مالی گروه‌های نیابتی ایران در منطقه و نهایتا آزادی گروگان‌های اروپایی ذیل این مذاكرات قرار دارد. »
او در پایان یادآور می‌شود: « البته ایران همواره این موارد را انكار كرده و اعلام كرده از خطوط قرمز خود عقب‌نشینی نمی‌كند. مذاكرات امروز جمعه با یك چنین دستور كاری قرار است انجام شود. البته نمی‌توان پیش‌بینی برون‌شدی از مشكلات را متصور شد. چرا كه اگر گزاره‌ای به سود ایران از دل مذاكرات بیرون بیاید قطعا مورد پذیرش اسراییل و امریکا قرار نمی‌گیرد. در یك چنین شرایطی ایران تلاش دارد با تكیه بر توان نظمی خود و ظرفیت‌های انسجام درونی با مقاومت، توازن تازه‌ای بر پا كند.»
موسویان: راه‌حل این است كه یك توافق شامل برنامه كوتاه‌مدت و درازمدت باشد
سیدحسین موسویان دیپلمات و مذاكره‌كننده هسته‌ای اسبق كشورمان در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان درباره نشست تروییكای اروپا و ایران با ریاست سیدعباس عراقچی وزیر خارجه كشورمان گفت: راه‌حل این است كه یك توافق شامل برنامه كوتاه‌مدت و درازمدت باشد.موسویان در پاسخ به پرسش مجری در خصوص اینكه آیا امریكا می‌تواند دانش هسته‌ای ایران را از بین ببرد؟ گفت: «قطعا خیر. نكته اول اینكه نمی‌توان تكنولوژی و دانش فنی را با بمباران از بین برد. خود امریكایی‌ها و اسراییلی‌ها هم حداكثر ادعایشان این است كه با حملات نظامی، می‌توانند یكی- دو سال تاخیر در برنامه هسته‌ای ایران به وجود آورند و نه بیشتر.نكته دوم اینكه ایران بمب هسته‌ای ندارد و اسراییل بین 100 تا 400 بمب هسته‌ای دارد. ایران بیشترین دسترسی‌ها را در تاریخ عدم اشاعه به آژانس بین‌المللی انرژی داده به‌طوری‌كه در 20 سال گذشته بیش از 50 درصد بودجه و ظرفیت و بازرسی‌های آژانس به ایران اختصاص داشته است اما اسراییل هیچ دسترسی به آژانس نداده است.موسویان ادامه داد: «از سوی دیگر ایران عضو معاهده ان‌پی‌تی است و اسراییل این معاهده را نپذیرفته است. ارزیابی سازمان‌های اطلاعاتی امریكا از سال 2007 و گزارشات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سال 2003 مستمرا تصریح كرده‌اند كه هیچ نشانه‌ای در برنامه هسته‌ای ایران دال بر انحراف به سمت ساخت بمب هسته‌ای وجود ندارد. لذا حمله نظامی به ایران تحت عنوان تهدید هسته‌ای، نه مشروع بود و نه قانونی.»این تحلیلگر یادآور شد: «اما آنچه كه اكنون پرزیدنت ترامپ و نتانیاهو ادعا می‌كنند كه ایران تنها یك یا دو هفته به ساخت بمب هسته‌ای فاصله دارد، به خاطر سیاست‌های اشتباه خود امریكاست. برجام توافق شده بود و تحت برجام، ایران بالاترین سطح بازرسی تاریخ عدم اشاعه را پذیرفته بود و زمان گریز هسته‌ای ایران هم یكسال بود و نه یك هفته. ترامپ از برجام خارج شد و بیشترین تحریم‌ها را علیه ایران اعمال كرد و ایران هم در پاسخ، توان و سطح برنامه هسته‌ای خود را افزایش داد تا اینكه به نقطه گریز هسته‌ای یك یا دو هفته رسید. لذا مقصر خود امریكاست كه توافق را زیر پا گذاشت و نه ایران. با این وجود هنوز هم بهترین گزینه دیپلماسی است و نه جنگ. این درسی است كه امریكا به ایران می‌دهد و ایرانی‌ها را وادار می‌كند كه چاره‌ای به جز دسترسی به بمب هسته‌ای به عنوان ابزار بازدارندگی نداشته باشند.»
نظرات