هوش مصنوعی بهعنوان حوزهای نوین در توسعه انسانی مطرح است و میتواند نیروی محرکه مهمی برای دور جدیدی از انقلاب فناوری و تحول صنعتی باشد و همچنین به یک «منبع عمومی بینالمللی» تبدیل شود که برای بشریت مفید باشد.
در همان زمان، چالشها و ریسکهایی که هوش مصنوعی به همراه دارد، توجه گستردهای را برانگیخته است، بهگونهای که یافتن تعادل میان توسعه و امنیت، مسئلهای مشترک برای جامعه بینالمللی شده است.
بهتازگی، در کنفرانس جهانی هوش مصنوعی ۲۰۲۵ و نشست سطح بالای حاکمیت جهانی هوش مصنوعی، «برنامه عملی برای حاکمیت جهانی هوش مصنوعی» ارائه شد که در آن شش اصل اساسی مطرح گردید:
1. گرایش به نیکویی و خدمت به مردم
2. احترام به حاکمیت ملی
3. گرایش به توسعه
4. کنترل امن
5. انصاف و شمول
6. باز بودن و همکاری
علاوه بر این، سیزده اقدام عملی نیز معرفی شد که شامل تقویت همکاری بینالمللی در زمینه ظرفیتسازی هوش مصنوعی و ایجاد الگوی حاکمیت فراگیر با مشارکت چندجانبه است، بهگونهای که اجماع بینالمللی برای توسعه و حاکمیت هوش مصنوعی تقویت شود و نیروی محرکهای قوی در این حوزه ایجاد گردد.
در حال حاضر، حاکمیت جهانی هوش مصنوعی با چالشهای بسیار جدی مواجه است:
اولاً، مشکل شکاف دیجیتال: برخی کشورها و مناطق از یکپارچگی زیرساختهای دیجیتال برخوردار نیستند، آموزش مهارتها کافی نیست و منابع دیجیتال محدود است. تا پایان سال ۲۰۲۴، هنوز ۲.۶ میلیارد نفر در جهان به اینترنت دسترسی ندارند. اگر این شکاف دیجیتال فوراً پر نشود، فاصله توسعهای میان شمال و جنوب جهان عمیقتر خواهد شد و توان رشد اقتصادی جهانی بهشدت محدود میشود.
ثانیاً، فقدان حق بیان برای کشورهای جنوب جهانی: طبق جدیدترین گزارش سازمان ملل، در حال حاضر بیش از ۶۰ چارچوب جهانی برای حاکمیت هوش مصنوعی وجود دارد، اما کمتر از یکپنجم آنها توسط کشورهای جنوب جهانی صادر شدهاند. همچنین سیستمها و قواعد فعلی همواره بر برتری فنی و منافع کشورهای توسعهیافته تمرکز دارند و به دغدغههای کشورهای جنوب جهانی پاسخ کافی نمیدهند، و این امر منجر به فقدان نمایندگی کافی آنها میشود.
در چنین شرایطی چین «برنامه عملی حاکمیت جهانی هوش مصنوعی» را راهاندازی کرده و پیشنهاد تأسیس یک سازمان جهانی برای همکاری در زمینه هوش مصنوعی را ارائه داده است. این اقدام، گامی مهم برای اجرای چندجانبهگرایی، پیشبرد حاکمیت جهانی از طریق مشورت، مشارکت و منفعت مشترک است و در عمل پاسخ به صدای کشورهای جنوب جهانی و کمک به کاهش شکاف دیجیتال و هوشی به شمار میآید.
برخلاف ابتکارات انزواطلبانه و حذفکننده که توسط برخی کشورها ارائه شده، این برنامه بر اصول اساسی شامل توسعه عادلانه، همکاری باز و حاکمیت مؤثر تکیه دارد و خواستار ایجاد یک سامانه جامع و باز حاکمیت هوش مصنوعی است. این سامانه بستری گسترده برای تعمیق همکاری بینالمللی در زمینه هوش مصنوعی فراهم میکند و توسعه هوش مصنوعی را به سمت خیر و منفعت جمعی هدایت مینماید.
در سالهای اخیر، فناوری هوش مصنوعی چین دستاوردهای پیاپی و جدیدی داشته و سهم بزرگی در رشد اقتصاد هوشمند جهانی ایفا کرده است. طبق آمار سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO)، در دوره ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳، چین بیش از ۳۸ هزار حق ثبت اختراع در زمینه هوش مصنوعی مولد ثبت کرده و در صدر جهان قرار دارد.
از ظهور فناوری(Huawei Ascend) تا پیشرفت چشمگیر(DeepSeek) و کاربردهای هوش مصنوعی در طول طرح یک کمربند، یک راه، چین با توانمندیهای فناورانه پیشرفته و سناریوهای گسترده کاربردی، به محرک مهمی برای توسعه جهانی هوش مصنوعی تبدیل شده است.
در عصر هوش مصنوعی، کشورهای جهان در یک قایق پیش میروند. همانطور که رئیسجمهور چین، شی جینپینگ، در مراسم افتتاحیه دهمین نشست وزرای مجمع همکاری عربی-چینی اعلام کرد، چین به تقویت همکاری با کشورهای عربی در زمینه هوش مصنوعی اهمیت میدهد تا نقش هوش مصنوعی در توانمندسازی اقتصاد واقعی ارتقاء یابد و نظام حاکمیت جهانی هوش مصنوعی بر پایه توافقات گسترده شکل گیرد.
در برابر جریان جهانی تحول دیجیتال، چین متعهد است فرصتها را به اشتراک بگذارد و در همکاری با قطر و سایر کشورها، گام به گام به سوی آیندهای روشن در عصر هوش مصنوعی پیش برود.
نظرات