تهران- ایرنا- رونمایی از منشور حقوق شهروندی از سوی رئیسجمهور باعث شد تا بار دیگر برخی اصول برجای مانده از قانون اساسی مورد توجه قرار گیرند. اصولی همچون آزادی بیان، کرامت انسانی، آزادی مطبوعات، حاکمیت قانون و... که در برهههای زمانی مختلف با برخوردهای سلیقهای تحدید و تهدید میشدند. [حق دانستنی است، بعد ستاندنی!] در سرمقاله روزنامه «همدلی» که روز یکشنبه به قلم ولی الله شجاع پوریان منتشر شد؛ آمده است: اکنون بازآفرینی و توجه جدیتر به این مواد قانونی با عنایت به منشور حقوق شهروندی بارقههای امید را روشن کرده و انتظار میرود با تدوین برنامهای منظم و استفاده از ظرفیتهای عظیم قانونی و مدنی به کاربست این اصول پرداخته شود. همه ما کم و بیش با این عبارت مهم و مصطلح آشنا هستیم که «حق گرفتنی است، نه دادنی»؛ این گزاره مهم گرچه حاکی از واقعیتی مهم و اساسی برای استیفای حق است، اما تمام ماجرا نیست. شاید اگر گزاره «حق، آموختنی است بعد از آن ستاندنی» نیز در جامعه نهادینه شود، مطلوبیت و مطالبه بیشتری برای استیفای حق در جامعه مطرح شود. به واقع در پارهای مواد بیاطلاعی جامعه از دامنه حقوق، آزادیها و جایگاه مردم در نظام سیاسی باعث میشود عدهای حقوق و آزادیهای مردم را تحدید کنند. جامعه ایران در حال گذار از یک جامعه سنتی به سوی یک جامعه آزاد و دموکراتیک است. پیشینه و حافظه تاریخی استبدادی جامعه ایران باعث شده، برخی اصول قانونی که در جریان نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی به دایره حقوق شهروندی اضافه شدهاند، چنان در حاشیه و دور از دسترس قرار گیرند که مفاهیمی غریب و ناآشنا در فرهنگ سیاسی جامعه ایران به شمار آیند. برای برونرفت از این معضل فرهنگی و ارتقای سطح آگاهی جامعه نیاز است مواد حقوق شهروندی به صورت تام و کمال به مردم معرفی شود. مردم باید بدانند پرسشگری حق آنان و پاسخگویی وظیفه مسئولان است؛ رسانهها آزاد و افکار و عقاید مختلف سیاسی میتوانند در جامعه به بحث و گفتوگو بپردازند. کرامت انسانی و احترام به حقوق انسانها اصلی خدشهناپذیر است و همه در برابر قانون یکسان هستند. خوشبختانه منشور حقوق شهروندی راهکارهایی چون آغاز آموزش حقوق شهروندی از دوران مهدکودک را پیشنهاد داده است، اما برای تحقق کامل این اصول به مشارکت، همراهی و همدلی بخشهای مختلف جامعه نیاز است. تبدیل منشور حقوق شهروندی به یک واحد درسی مهم و اساسی در دوران تحصیلی از دبستان تا دانشگاه به عنوان یک درس عمومی تاثیر زیادی بر نهادینهشدن این حقوق دارد. مواد مندرج در این منشور به فراخور مقتضیات زمانی دانشآموزان و دانشجویان میتواند معرفی شده یا مورد بحث و بررسی جدی قرار گیرند. رسانهها، جراید و مطبوعات نقشی انکارناپذیر در معرفی منشور حقوق شهروندی دارند. گرچه این حقوق از گذشته در قانون مشروطه یا قانون اساسی وجود داشتهاند، اما مرور زمان و رفتارهای سلیقهای و سیاسی باعث شده برخی از این حقوق نادیده گرفته شوند؛ بررسی مستمر و معرفی آن، بحث، گفتوگو و ارزیابی میزان تحقق مواد حقوق شهروندی نقش مهمی در استیفای آن دارد.رسانه ملی نیز گرچه این روزها بزرگترین مانع حقوق شهروندی در جامعه است، اما میتواند با کنارگذاشتن سطحینگری و پرهیز از تبدیل شدن به ابزاری جناحی، با ایفای نقشی فراجناحی به معرفی و ارائه این اصول بپردازد. رسانه ملی باید به این باور برسد که قرار است تبلور آرا، اندیشهها و مطالبات آحاد جمعه باشد و پرداخت کاریکاتوری و گزینشی اصول قانون اساسی باعث سلب اعتماد مردم و گرایش مخاطبان به سوی شبکههای معاند و ضدانقلاب میشود. نخبگان، فعالان سیاسی، دانشگاهیان و جوانان نیز باید منشور حقوق شهروندی را با جدیت دنبال کنند. در شرایطی که دغدغه معیشت به دغدغهای مهم در جامعه تبدیل شده، برخی تلاش میکنند به بهانه مهم بودن و اولویت مشکلات معیشتی و اقتصادی به کمرنگکردن برخی حقوق و آزادیها بپردازند، اما تردیدی نیست هرگونه توسعه اقتصادی و افزایش رفاه در سایه اهمیتدادن و اجرای کامل قانون اساسی صورت میگیرد و رشد متوازن و توسعه همهجانبه کشور راهگشای برونرفت از مشکلات کنونی جامعه است. *منبع: روزنامه همدلی، 1395.10.5 **گروه اطلاع رسانی**9370** 2002** انتشار دهنده: فاطمه قنادقرصی انتهای پیام /*
نظرات