سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

اشاره: شورا در اسلام به چه معناست و چه ابعادی را از زندگی مؤمنان در بر می‌گیرد؟ آیا شورا همان دموکراسی است؟ آیا رأی شورا الزام‌آور و لازم الإطاعه است؟ آیا می‌توان جایگزینی برای شورا قرار داد؟ اعضای جماعت‌های‌ اسلامی تا چه حدّ ملزم به اطاعت از شورای تصمیم‌گیرنده‌ی خود هستند؟ آیا غیرمسلمانان در جوامع اسلامی جایی در شورا دارند؟

پاسخ این سؤالات و سؤال‌های دیگری را در گفت‌وگو با دکتر سید احمد هاشمی بخوانید.

اشاره: براى ریشه‌كن نمودن هرگونه فردمحوری و استبداد در زندگی انسان‌ها، خداوند اصل «شورا» را به عنوان قاعده‌ی حاكم بر تنظیم روابط اجتماعی در سطوح خانواده،‌ جامعه و حكومت مقرّر فرموده است؛ تا ضمن احترام به كرامت و ارزش انسانی، همه‌ی افراد جامعه در تعیین سرنوشت خود و تصمیم‌گیری درباره‌ی هر آنچه برای خانواده، جامعه و حكومت سرنوشت‌ساز است، مشاركت كنند.

یکی از توفیقات مؤمن راستین این است که دین وی را با «دُعا» و «نماز» که بزرگترین و جامعترین نوع دعاست، آشنا نموده است. به گمان نگارنده، یکی از لذّتبخش‌ترین لحظات وجودی انسان همان لحظات نابِ «دعا، راز و نیاز» با محبوب نادیده‌ی انسان است. کسی که حتّی برای یک بار هم حلاوت ارتباط با عالم علوی و خدا را چشیده باشد، می‌داند که چه می‌گویم. این موضوع چشیدنی است، فهمیدنی نیست. 

چنانچه از منظری برون‌دینی به دعا و نماز به عنوان برزگترین دعا، بنگریم درمی‌یابیم؛ ما مانند ماهی‌ای هستیم که تا زمانی که در درون آب است

دعا یک مقوله‌ی فلسفی نیست و پوپر به‌عنوان بزرگترین فیلسوف علم قرن بیستم، در پاسخ به سؤال عبدالکریم سروش می‌گوید که دعا را نمی‌فهمد. خدای ادیان توحیدی با خدای واجب‌الوجود فیلسوفان متفاوت است. خدای فلسفه، خشک و بی‌روح است و نمی‌توان رابطه‌ی من-تو و از جنس حضور را با وی برقرار نمود. خدایی است که از «کلّیّات» خبر دارد، ولی کاری به «جزئیات» ندارد. ساعت‌ساز نابینایی است که جهان را مانند ساعتی ساخته و آنرا به حال خود رها نموده است. امّا خدای ادیان «حیّ» و «شهید» است و بلکه از رگ گردن نیز به انسان‌ها نزدیکتر است. در همه جا هست، بیرنگ و بی‌صورت است، هیچ چیز مانند وی نیست.

پیامبران که خود انسانهای تربیت‌شده‌ی «تغییریافته‌»اند، آمده‌اند که به آدمیان بگویند که: انسان‌ها «ایمان» بیاورید یعنی شما باید عوض شوید. آنان، از نو «آدم شدن» را طلب می‌کردند. از ما نوشدن، احیاء، زنده شدن و در یک کلام توبه را می‌خواستند. 

توبه، مرتبه‌ی نازل احیاست. در انابت، انسان بر خودِ دانیِ خویشتن می‌شورد و علیه گذشته‌ی خود عِصیان می‌کند و در صورت کامیابی «خود» نوینی را برمی‌گیرد. توبه تنها پشیمانی نیست، بازگشت به خویشتن راستین و تجدید میثاق با خالقِ آمر است. تورّق خبط و خطاهای گذشته و تدارک جبران مافات است.

تعریف اعتکاف: 

اعتکاف درلغت به معنی؛ نگه داشتن، ماندن و پیوسته بودن است. 

 از جنبهٔ شرعی به مفهوم ماندن در مسجد از سوی شخص مخصوصی یا شرایط ویژه است و به آن مجاورت و نزدیکی نیز گفته می‌شود. برخی از علما نیز اعتکاف را چنین تعریف کرده‌اند: معنی اعتکاف و حقیقتش،‌‌ همان قطع وابستگی‌ها و علایق از مخلوقات برای پیوستن و رسیدن به خدمت و بندگی آفریننده است. 

 تعریف‌ها بر حسب روش و خط مشی صاحبانش باهم متفاوت هستند؛ تعریف اول به حد اعتکاف شرعی نظر دارد تا به وسیلهٔ آن، مبطلات و مکروهاتی را که با اعتکاف ناسازگار است از معتکف دور کند و تعریف دوم نتیجه و ثمرهٔ اعتکاف را در نظر می‌گیرد که آن تنها با بریدن قلب از هر آنچه غیر خدا است

گفت‌وگوی اختصاصی اصلاح‌وب با «صلاح قاسمیانی»؛ کار‌شناس امور سیاسی اصلاح: شما چه رابطه‌ای میان اصطلاحات سه گانه‌ی «شورا، اهل حل و عقد و اجماع» با «اولوالأمر و نهاد حکومت در اسلام»، می‌بینید؟ 

قاسمیانی: قبل از ورود به بحث لازم‌ است توضیح داده شود سیستم سیاسی در اسلام، نظامی شورایی است که از تشکیل‌دهندگان شورا به عنوان اهل حل و عقد یاد می‌شود.

جلالی‌زاده‌: نظر به آرای گسترده‌ی اهل سنّت به آقای روحانی، امید است جایگاه و وزنه‌ی اهل سنّت در مناصب مختلف با مراعات عدالت اسلامی ‌مورد توجه قرار گیرد.
مولودی: بی‌طرفی نهاد و شخص رهبری در جریان انتخابات کشور، یک سرمایه‌ی سیاسی برای کشور است که مانند دموکراسی‌های مشروطه می‌تواند نقش تقویت کننده برای تحقق نظامی ‌دموکراتیک در ایران فردا را بازی کند.
دکتر خدیو: در زمینه‌ی مسائل اهل سنّت هم باید خاطرنشان کرد که در منطقه‌ای که به سرعت در حال حرکت به سمت درگیریها و اختلافات مذهبی و فرقه‌ای است، دولت تدبیر و امید می‌تواند از ظرفیت‌های اهل سنّت کشور در راستای راهبردسازی برای دفع این فتنه‌ها استفاده بهینه نماید.