هه‌واڵه‌کانی جه‌ماعه‌ت
دکتۆر عەبدوڕڕەحمان پیرانی، ئه‌مینداری گشتیی جه‌ماعه‌تی ده‌عوه‌ت و ئیسلاحی ڕێکخراوه‌ی مه‌ده‌نی ئێرانیانی ئه‌هلی سوننه‌ت له نامه‌یێکدا بۆ وه‌زیری په‌روه‌رده و ڕاهێنان داوای کرد که مافی قوتابیانی ئه‌هلی سوننه‌ت له پرۆسه‌ی خوێندندا زۆرتر ڕه‌چاو بکرێ.
هه‌واڵه‌کانی ئیسلاح وێب
شایەنی باسە ڕۆژی هەینی ١٧/٧/٢٠٢٠ به‌رامبه‌ر به ٢٧ی پووشپه‌ڕی ١٣٩٩ی هه‌تاوی ناوداری هەولێر و كوردستان، مامۆستا مه‌لا جەمیل عەلی بە هۆی نەخۆشی لەشاری هەولێر كۆچی دوایی كرد و لەگۆڕستانی شاوەیس بەخاك سپێردرا.
ناوداران
عه‌بدوڵڵا حه‌مزه
نازناوی "ئایشە خانم" کچی "حاجی عوسمان بەگ" خەڵکی "ئاندیرین" سەر بە پارێزگای قارەمان مەرعەش و سەرۆکی یەکێک لە گەورە عەشیرەکانی ڕۆژهەڵاتی ئانۆتۆڵییە کە پاش گیران و زیندانیکرانی هاوسەر و سەرۆک عەشیرەکەی لە لایەن دەوڵەتی عوسمانییەوە، بۆتە سەرۆک عەشیرە و بۆ دەربڕینی ئەمەگداری بەرامبەر سوڵتانی عوسمانی و بە هیوای ئازادکردنی هاوسەرەکەی، لەگەڵ نزیکەی ٣٠٠ کوردی شەرڤان بەشداریی شەڕی کریمەی کردووە و ئازایەتییەکی بێ‌وێنەی لەم شەڕەدا نواندووە.
 خولە پیزە (مه‌حموود محه‌ممه‌د ئه‌مین) عه‌بدوڵڵا حه‌مزه |
 ژیاننامه‌ی خوالێخۆشبوو مامۆستا محه‌ممه‌د ئیمامی به‌شی كوردی ئیسلاحوێب |
ئیــمان فریــادڕەسی زەمــەنی بــەڵاکان
د. عومه‌ر زه‌ڵمی
سەرەتا و یەکەم ئەرکی سەرشانی مرۆڤ ناسینی خوایە لەڕێگەی زانستەوە: «فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ»، دواتر ناسینی پەیام و پێغەمبەرەکەیەتی لەڕێگەی زانستی متمانە پێکراوەوە کە قوڕئانی پیرۆزە: «أَفَمَن يَعْلَمُ أَنَّمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمَىٰ ۚ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ» (ڕه‌عد/۱۹)، پاشان لەحیکمەتی دروستبوونی دونیا سەرنج بدەیت و لە سەرەنجامی کۆتایی خۆت ڕابمێنی؟ و بشزانی کرۆکی ئەو ئایینە چیە کە بڕیارە شوێنی بکەوی،
پێنج شێواز بۆ ژیانێکی واتادار
دکتۆر ئالیشا نوورتجه ترجمه: به‌شی کوردی ئیسلاح وێب
له هێندێک له قۆناغه‌کانی ژیاندا، له‌وانه‌یه بڵێین که واتای ژیانی ئێمه چییه؟ ئه‌گه‌ر ئێوه‌ش تا ئێستا بیرتان له‌و بابه‌ته کردۆته‌وه، نیگه‌ران مه‌بن که ته‌نیا نین. زۆرێک له خه‌ڵکی به‌دوای ڕێگایێک دان بۆ ژیانی واتادار. تێپه‌ڕاندنی ژیانێکی واتادار و بڕیاردان سه‌باره‌ت به واتاداری، پرسیارێکی کۆنه.
ئه‌گه‌ر ئه‌و وتاره ده‌خوێننه‌وه، پێویسته خوازیاری به‌سه‌ربردنی ژیانێکی واتادار بن. به‌و حاڵه، مافی خۆتانه که بپرسن مه‌به‌ست له مه‌عناداری چییه و ئایا هه‌وڵدان بۆ به‌ده‌ستهێنانی ئه‌و شێوازه بۆ ژیان، قازانجێکی هه‌یه؟ و ئایا پێشنێیاری کرده‌یی بۆ چۆنیه‌تی به‌ده‌ستهێنانی ژیانێکی واتادار هه‌یه؟
كاریگه‌رى ئافره‌تان له سه‌ركه‌وتنى كۆچى پێغه‌مبه‌ر
هه‌ڵاڵه محه‌ممه‌د ئه‌ڵماس
له‌دایكبوونى پێغه‌مبه‌ر(د.خ) مژده‌ده‌رى ڕۆژێكى ڕووناك و نووراوى بوو بۆ سه‌ر زه‌وى، دواى ئه‌وه‌ى ئه‌م پیاوه مه‌زن و ڕه‌وشتبه‌رز و ئه‌مینه له‌لایه‌ن په‌روه‌ردگاره‌وه ڕاسپێردرا كه پێغه‌مبه‌رى ئاخر زه‌مانه، مرۆڤه‌كان ڕۆژ له‌دواى ڕۆژ به‌رگى ئارامى و یه‌كسانى و ئازادییان پۆشى... له‌م نێوه‌نده‌شدا ژنان ماف و ئازادییان هه‌روه‌ك پیاوان پێبه‌خشراوه له دوو جار که كۆیله بوون، ڕزگاریان بوو.
ژن، له سه‌رجه‌م قۆناغ و ساته‌كاندا پشتیوان و خزمه‌تگوزارى ئایین و پێغه‌مبه‌رى خوا بوو(د.خ)، هیچ هه‌نگاوێكى پێغه‌مبه‌ر نه‌بووه ژن وه‌ك (هاوسه‌ر، كچ، پوور، خزم، ژنانى موسڵمان...) هاوڕێى نه‌بووبن.
ئەگەر کۆچ نەبوایە
د. عومه‌ر زه‌ڵمی
سوپاس گەورەم، سوپاس ڕێزدارەکەم
ئەگەر کۆچ نەبوایە، کێ دەیزانی ئازاری ستەم چەنێ گرانە.
ئەگەر کۆچ نەبوایە، کێ دەیزانی نانبڕین و برسیکردن چ ستەمێکی تاڵ و دژوارە.
ئەگەر کۆچ نەبوایە، کێ دەیزانی پشت بەخوابەستن چەنێ غەم و نیگەرانی و خەفەت دەڕەوێنێتەوە و مرۆڤ دروست دەکا.
ئەگەر هجرەت نەبا، کێ لە خۆشەویستی خوای گەورە بۆ بەندەکانی حاڵی دەبوو.
گەر کۆچ نەبا، کێ دەیزانی فیداکاری هاوەڵان یانی چی. کۆچ مانای کەڕامەتی بۆ ئافرەت گێڕایەوە و لە زیندەبەچاڵیەوە، کردیە بەشدار لەبنیادنانی کۆمەڵگەی مەدەنی.
وتووێژ
دكتۆر جه‌لال جه‌لالیزاده ده‌ڵێ: ئه‌خلاق په‌یوه‌ندیى نێوان مرۆڤه‌كانه و عیرفانیش په‌یوه‌ندیى تاكه‌كه‌سیى هه‌ر مرۆڤێكه له‌گه‌ڵ خۆى و خواى خۆیدا. دكتۆر جه‌لال جه‌لالیزاده، مامۆستاى زانكۆى تاران، ساڵى 1960 زایینى له سنه له دایك بووه. هه‌ڵگرى بڕوانامه‌ى دكتۆرایه له ئیلاهییات- زانكۆى تاران. خاوه‌نى (15) كتێبى چاپكراوه، كه نووسین و وه‌رگێڕانن. ماڵپه‌ڕی ئاژانس سه‌باره‌ت به په‌یوه‌ندی نێوان ئه‌خلاق و عیڕفان دیمانه‌یێكی له‌گه‌ڵ به‌ڕێزیان پێك پێناوه.
پرسیار: په‌یوه‌ندى ئه‌خلاق و عیرفان چییه؟
د. جه‌لال جه‌لالیزاده: ئه‌گه‌ر تێڕوانینمان له‌سه‌ر دابه‌شكردنی ناوه‌ڕۆكه‌كانی ئایین به گشتی بێ، ده‌بینین كه ئایین به گشتی سێ به‌شه، ئه‌وانیش: بنچینه‌كانی بیروبڕوا، فیقهـ و شه‌ریعه‌ت، یان ئه‌حكامی كردارى و ئه‌خلاق و ڕه‌وشت كه له‌م دابه‌شكردنه‌دا ناوێك له عیرفان نییه، به‌ڵام ئه‌گه‌ر عیرفان به مانای خواناسی و یان ته‌زكیه و پاككردنی دڵ و ده‌روون له ئاكاری پیس و هه‌وای نه‌فس و گوناح بزانین، ئه‌وا له قوڕئاندا زۆر جه‌خت له‌سه‌ر ته‌زكیه و خاوێنكردنی دڵ و ده‌روون كراوه.
 |
 |
 |
گوڵبژێرێک له هه‌واڵ و وتار
از طریق این فرم لینک های پیشنهادی خود را برایمان ارسال کنید.
- کۆرۆنا چی پێوتین؟ - سەنتەری زەهاوی - 1399/03/22
- ڕاپۆرتی دووهەمین کۆنفڕانسی نێودەوڵەتیی توێژینەوەی زمان و وێژەی کوردی و فارسی پێوەندییە گشتییەکانی زانکۆی کوردستان - دایرەی پێوەندە گشتییەکانی زانکۆی کوردستان - 1398/03/31
- مەككە بۆ هەتاهەتایە دەگۆڕێت... "خزمەتكردنی میوانانی ماڵی خودا" - شارپرێس - 1398/03/31
- لە زیندانی مانووسەوە تا وەرگرتنی بەهادارترین خەڵاتی ئەدەبی - شارپرێس - 1397/11/14
- سیستەمى خولانەوەی گەردوون! - گۆڤاری ئۆزۆن - 1397/11/07
- ئەگەری ڕێککەوتنی تورکیا و ئەمریکا لەسەر دروستکردنی ناوچەی ئارام بۆ کوردەکانی سووریا - شارپرێس.. یاسین نادر - 1397/10/26
- بۆ مێشکی مرۆڤ ئەوەندە گەورەیە؟ - ماڵپەڕی زانستیی هۆژان - 1397/10/13
- بوومەلەرزەی کرماشان دوای ساڵێک - ماڵپەڕی زانستیی هۆژان - 1397/09/06
- "بەرهەم ساڵح" بە جووڵە سیاسییەكانی سەرنجی هەمووان بەلای خۆیدا رادەكێشێت - شارپرێس - 1397/08/26
- کۆنگرەی هەژاری دەوڵەمەند لە مەهاباد - جام کوردی - 1397/08/26
- مەترسیی تووشبوونی شێرپەنجە لە ڕێگەی مۆبایلەکانەوە - ماڵپەڕی زانستیی هۆژان - 1397/08/22
- ئیسلامییه‌كان... خولانه‌وه له بازنه‌یه‌كی داخراودا // نووسەر: ئەبووبەکر کاروانی - ماڵپەڕی میللەت پرێس - 1397/07/23
وتووێژ
گردآوری: به‌شی كوردی ئیسلاح وێب 1399/04/19
دكتۆر جه‌لال جه‌لالیزاده ده‌ڵێ: ئه‌خلاق په‌یوه‌ندیى نێوان مرۆڤه‌كانه و عیرفانیش په‌یوه‌ندیى تاكه‌كه‌سیى هه‌ر مرۆڤێكه له‌گه‌ڵ خۆى و خواى خۆیدا. دكتۆر جه‌لال جه‌لالیزاده، مامۆستاى زانكۆى تاران، ساڵى 1960 زایینى له سنه له دایك بووه. هه‌ڵگرى بڕوانامه‌ى دكتۆرایه له ئیلاهییات- زانكۆى تاران. خاوه‌نى (15) كتێبى چاپكراوه، كه نووسین و وه‌رگێڕانن. ماڵپه‌ڕی ئاژانس سه‌باره‌ت به په‌یوه‌ندی نێوان ئه‌خلاق و عیڕفان دیمانه‌یێكی له‌گه‌ڵ به‌ڕێزیان پێك پێناوه.
پرسیار: په‌یوه‌ندى ئه‌خلاق و عیرفان چییه؟
د. جه‌لال جه‌لالیزاده: ئه‌گه‌ر تێڕوانینمان له‌سه‌ر دابه‌شكردنی ناوه‌ڕۆكه‌كانی ئایین به گشتی بێ، ده‌بینین كه ئایین به گشتی سێ به‌شه، ئه‌وانیش: بنچینه‌كانی بیروبڕوا، فیقهـ و شه‌ریعه‌ت، یان ئه‌حكامی كردارى و ئه‌خلاق و ڕه‌وشت كه له‌م دابه‌شكردنه‌دا ناوێك له عیرفان نییه، به‌ڵام ئه‌گه‌ر عیرفان به مانای خواناسی و یان ته‌زكیه و پاككردنی دڵ و ده‌روون له ئاكاری پیس و هه‌وای نه‌فس و گوناح بزانین، ئه‌وا له قوڕئاندا زۆر جه‌خت له‌سه‌ر ته‌زكیه و خاوێنكردنی دڵ و ده‌روون كراوه.
بانگه‌واز
د. عومه‌ر زه‌ڵمی 1399/06/03
سەرەتا و یەکەم ئەرکی سەرشانی مرۆڤ ناسینی خوایە لەڕێگەی زانستەوە: «فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ»، دواتر ناسینی پەیام و پێغەمبەرەکەیەتی لەڕێگەی زانستی متمانە پێکراوەوە کە قوڕئانی پیرۆزە: «أَفَمَن يَعْلَمُ أَنَّمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمَىٰ ۚ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ» (ڕه‌عد/۱۹)، پاشان لەحیکمەتی دروستبوونی دونیا سەرنج بدەیت و لە سەرەنجامی کۆتایی خۆت ڕابمێنی؟ و بشزانی کرۆکی ئەو ئایینە چیە کە بڕیارە شوێنی بکەوی،
بیرو ڕا
د. سه‌لمان نادر 1399/07/06
ئایا سەردەمی نوێ کوشتنی موڕتەد و دەسبڕینی دز و جەڵدەلێدان و ڕەجم و دابەشکردنی مرۆڤ بۆ ئەهلی زیمی و موسوڵمان و جیاوازی ژن و پیاو لە ماف و ئەرکدا هەڵدەگرێت؟
هەموومان لە قۆناغێکدا لەبەردەم پرسیارێکدا ڕاماوین، ئیسلاح لە کوێی ئاییندا بکەین؟ لە بنەڕەتەوە هەندێکمان پێیان وایە دینەکەی ئێمە ئیسلاح هەڵناگرێت، ئەوە دینەکانی ترن پێویستیان بە ئیسلاح بووە، چونکە ئەو دینانەی دی دینێکی بێ بنەما و لادراو بوون، ئەگەر نا دینی ئێمە خۆی وەزیفەی ئیسلاحکردنی عەقڵی ئێمەیە، بۆیە کاتێک بیر لە دینی خۆمان دەکەینەوە بە مەبەستی ئیسلاح، لە مەوقیعێکی هەڵە داین، بەهەڵە بیر دەکەینەوە، چونکە دەبێ بیر لە ئیسلاحکردنی عەقڵی خۆمان بکەینەوە بەدین، نەک بیر لە ئیسلاحکردنی دین بکەینەوە بە عەقڵ، ئەمە تایپێکی بەرفراوانە لەناو کان وونی شارستانییەتی ئیسلامیدا.
ئه‌هلی سوننه‌تی ئیران
عوسمان ئیزه‌دپه‌ناهـ 1399/03/19
هێشتا هه‌ر له ته‌كبیرلێدانی ڕۆژی جێژنی ڕه‌مه‌زاندا بووین كه هه‌واڵی له دونیا ده‌رچوونی مامۆستا دكتۆر موسته‌فا خۆڕڕه‌م‌دڵ، نووسه‌ر و وه‌رگێڕ و ڕاڤه‌كاری قوڕئانی پیرۆز به‌گوێمان گه‌یشت، هێنده‌ی پێ نه‌چوو كه تۆڕه‌كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان هه‌واڵی دوایین سه‌فه‌ری گه‌وره پیاوێكی بانگه‌وازی ئیسلامی له ته‌مه‌نی ٨٤ ساڵی پێ داین. به‌ڕێزیان ئه‌و ته‌مه‌نه پیرۆزه‌یان له خزمه‌ت ئایین و قوڕئان و گه‌له‌كه‌ی و هه‌موو ئه‌و كه‌سانه‌دا به‌سه‌ر برد كه ده‌نگی ئه‌و به‌گوێیان گه‌یشتووه. ژیانی ئه‌و پڕ بوو له ده‌ستكه‌وتی گه‌وره كه هه‌مووی ئه‌وانه‌ی له دوای خۆی به‌جێ هێشت
کلتوور، داب و نه‌ریت
ترجمه: بوشڕا ئیبڕاهیمی 1399/05/21
ڕەوشتی ڕاگەیاندن، پێکگەیشتنی زانستی ڕەوشت و زانستی میدیا و ڕاگەیەنەگشتییەکانە. به‌پێی ئەو تایبەتمەندییانه‌ی کە سەبارەت بە چەمکی ڕەوشت باس کرا، ڕەوشتی میدیا، ئیشێکی هەناوەکی و دەروونی و پێوەندیدار لەگەڵ بەهاکان و ڕێساکانە. دەگەڵ ئێمە هاوڕێ بن تا لەو بابەتە باشتر تێبگەیین.
ڕامیاری
د. لوقمان ستوودە 1397/05/04
ئەمڕۆ لە هەواڵی جێبەجێکردنی حوکمی زیندانی دۆستی سەربڵیندی جەماعەت، کاک بەختیار عارفی، ئاگادار کرام. ئەویش بە تۆمەتی ئەندامەتی لە ڕێکخراوەیەکی مەدەنی سەرتاسەری، کە لە 16 پارێزگا و دەیان شاری وڵات خەریکی چالاکییە و بە هەزارن لایەنگر و ئەندامی هەیە. وشە سەرەکییە بنەڕەتییەکانی وێژە و ئەدەبیاتی جەماعەت لە بەستێنگەلی ڕێباز و هەڵسوکەوتی فکری، کۆمەڵایەتی و ڕامیاری، جەختی لەسەر ڕێدۆزگەلی مەدەنی و دووری لە توندوتیژی لە بیر و کردەوە و ڕەتکردنەوەی هاڵۆزی و لێکبڵاوی و سەقامگیرکردنی یەکترقبووڵکردن، کردووە.
کۆمه‌ڵایه‌تی
م. سه‌لاحه‌ددین ئه‌حمه‌د 1399/07/04
با دیندار و بێ‌دین و باوەڕدار و بێ‌باوەڕ و ڕەش و سپی و... بەیەکەوە بژین و ڕێز لەیەکتری بگرین و دوژمنایەتی یەکتر نەکەین و زۆریش ئاساییە ھەر یەکەمان چەسپاو و دامەزراو بین لەسەر مەبادییەکانی خۆمان و ھەر یەکەمان باوەڕی بە بیروڕاکانی خۆی ھەبێ و دەرگای گفتوگۆ و وتووێژ بکەینەوە بەسەر یەکتردا. ئەم ئایەتە لوتکەی بەیەکەوە ژیانە: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا» (حوجوڕات/١٣) ئه‌ی خه‌ڵکینه بێگومان ئێمه هه‌مووتانمان له نێر و مێیه‌ک دروست کردووه (که باوکه ئاده‌م و دایکه حه‌وایه) و کردوومانن به چه‌نده‌ها گه‌ل و تیره و هۆزی جۆربه‌جۆر، تا یه‌کتر بناسن و په‌یوه‌ندیتان خۆش بێ به‌یه‌که‌وه.
مێژوو
هه‌ڵاڵه محه‌ممه‌د ئه‌ڵماس 1399/06/17
كۆچى پیرۆزى پێشه‌واى مرۆڤایه‌تى له‌شارى مه‌ككه‌ى پیرۆز بۆ شارى مه‌دینه‌ى منه‌ووه‌ره بووه هۆى گۆڕینى ڕه‌وڕه‌وه‌ى مێژووى مرۆڤایه‌تى، كه‌چه‌ندان وانه و په‌ندى گه‌وره و كاریگه‌رى تێدایه، به‌پێویستى ده‌زانم ئاماژه به‌هه‌ندێك له‌و وانه‌فێركاریانه بكه‌م كه هیجره‌ت فێرمان ده‌كا.
كۆچى ئازیز فێرى كردین، كه ته‌وه‌كکول به‌خوداى گه‌وره نه‌فى به‌كارهێنانى هۆكاره‌كان ناكا، به‌ڵكوو سه‌ره‌تاى هه‌نگاو ته‌وه‌كکول ئه‌وه‌یه هۆكاره‌كان بگریته به‌ر، ئه‌وه‌ش دیاره كه پێشه‌وامان دروودى خواى له‌سه‌ر بێ به شه‌و له‌ماڵ ده‌رچوو و ٣ ڕۆژ له ئه‌شكه‌وتى سه‌ور خۆیان حه‌شاردا.
ئه‌ده‌ب و هونه‌ر
بوڕهان محه‌ممه‌د ئه‌مین 1399/05/13
دەسپێك
خوايە گيان سوپاس و ستايشى بێ پايان هەر شايستەى تۆيە، دروود و سڵاوى نەبڕاوەش شايستەى ئەو پێغەمبەرە ڕێزدارەتە(ﷺ) كە ماندوونەناسانە و لێبڕاوانە پەيامى نوورينى گەياند بە هاوەڵان و ئەوانيش بەوپەڕى ئەمانەتەوە گەيانديان بە نەوەكان، تا دنيا دنيايە بە تيشكە نوورينەكانى ناخ و دڵ و دەروونى ئەو مرۆڤانەى پێ ڕووناك و نوورين ببێ كە بە فيترەتى پاكيان و بە خۆشەويستى زاتى تۆ و قوڕئانەكەى تۆ و پێغەمبەرەكەى تۆ درەوشاوەيە.
هه‌وارگه‌ی دڵان
شه‌یدا مه‌حموودی 1399/05/20
کاتێک دیاری بکە بچۆ بۆ کافەی خوا. لە قوژبنێکی هێمن دوور لە چاوی هەموو کەس تەنیا خۆت و خوا، بۆی باسی ژیان بکە، باسی خۆت، باسی هەموو نەهێنییەکانت، باسی هەموو ئاواتەکانت، باسی گرفت و دڵتەنگییەکانت. بگریە لای خوا ئەرخەیان بە نەهێنییه‌کەت ئاشکرا ناکا، بەڵکوو فرمێسکەکانت دەکڕێ بە نرخێکی زۆر بەرز. لەگەڵ خوا پێبکەنە و باسی ئاواتە گەورەکانت بکە. لەگەڵ خوا ڕاحەت بە پێویست ناکا لە وشەی قورس و باکلاس کەڵک وەرگرێ. خوا نە تەنیا خۆت و زمانت دەبینێ. هەموو ناخیشت دەبینێ، کەوایە هەمووی هەڵڕێژه با سووک سووک بی، ئیتر شتێکی شاراوەت نەبێ. دڵنیا بە دانیشتن لە گەڵ خوا واتاییترین و دەگمەن ترین دیمانە و دیدارە کە هیچ کات پەشیمان نابیتەوە.