هه‌واڵه‌کانی جه‌ماعه‌ت
پێوه‌ندییه گشتییه‌کانی جه‌ماعه‌تی ده‌عوه‌ت و ئیسلاحی پارێزگای کوردستان به بۆنه‌ی کۆچی دوایی سێ چالاکوانی ژینگه‌پارێزی پاوه په‌یامێکی بڵاو کرده‌وه
هه‌واڵه‌کانی ئیسلاح وێب
سه كه‌س له چالاكوانانی ژینگه‌پارێزی پاوه‌یی و ئه‌ندامی ئه‌نجوومه‌نی ژیوای ئه‌مڕۆ ٨ی پووشپه‌ڕ به‌هۆی ئاگركه‌وتنه‌وه له دارستانه‌كانی زاگرۆس گیانیان له‌ده‌ست دا.
ناوداران
به‌شی كوردی ئیسلاحوێب
مامۆستا محه‌ممه‌د ئیمامی، له ساڵی ١٣٤٥ی كۆچی مانگی واته، ١٤ی ڕێبه‌ندانی ١٣٠٥ی كۆچی هه‌تاوی له گوندی قه‌ره‌چه‌ر سه‌ر به ناوچه‌ی گورگی سه‌قز له بنه‌ماڵه‌یێكی ئه‌هله‌ی زانست و ئایینپه‌روه‌ر چاوی به‌دونیا هه‌ڵێنا و به هه‌ڵاتنی خۆری ژیانی، زستانی تاقه‌تپڕووكێنی كوردستانی به‌ره‌و به‌هار ڕاماڵی. باوكی به‌ڕێزیان، حاجی مامۆستا خدر ئیمامی له زانایان و شاعیرانی به‌نێوبانگی ناوچه بوو و دایكی به‌ڕێزیشیان، خاتوو خه‌رامان، شێره‌ژنێكی پارێزكار و له‌خواترس بوو. ته‌مه‌نی مناڵی ئه‌و له گوندی قه‌به‌غلووجه‌ی سه‌ر به شاری سه‌قز تێپه‌ڕ بوو و هه‌ر له‌وێوه گه‌شه‌ی كرد.
 پیاوێک لە دیاری تەریقەت و پابەندی شەریعەت كولسووم حه‌سه‌نزاده (کورتەیەک سەبارەت بە ژیان و بەرهەمەکانی خوالێخۆشبوو مامۆستا شێخ ڕه‌ئووف نه‌قشبه‌ندی) |
 پیاوێک به دلێکی پڕ لە هەتاوی عیشق و ئاوات کە کەمتر یادی لێ کراوە ڕەسووڵ ڕەشئەحمەدی- بەشی کوردی ئیسلاح وێب پێشەکییەک سەبارەت بە ژیان و بەرهەمەکانی خوالێخۆشبوو دوکتور سۆران کوردستانی |
ته‌نیا خۆمان پێ ڕاست نه‌بێ
مه‌زهه‌ر شێخ نووره‌ددین موفتی
پێكهاته‌ی ڕوح و سروشتی مرۆڤی باوه‌ڕدار زۆر جیاوازتره له كه‌سانی دی، بۆ ئه‌وه‌ی ڕۆحی ئاسووده بكا و به‌خته‌وه‌ری له لای به‌رجه‌سته ببێ، ده‌رگای دڵی هه‌میشه واڵایه و زه‌رده‌خه‌نه له لێوانی نابڕێت و هه‌موو كارێكی باشی له‌لا په‌سه‌نده و به ته‌واوی مانا دوور ده‌كه‌وێته‌وه له‌و بیركردنه‌وه هه ڵه‌یه‌ی كه جگه بیر و به‌رنامه و ئایدیا و گرووهی خۆیی پێ دروست نه‌بێ و ئه‌وانیتر به سه‌رلێشێواوی و بێباوه‌ڕ و له‌دینده‌رچوو هه‌ژمار بكات.
ژیان به مانای چییه؟
ئوویلین مارینوف ترجمه: به‌شی کوردی ئیسلاح وێب
ئه‌وه پرسیارێكی بنه‌ڕه‌تییه كه له به درێژایی زه‌مان، بیری مرۆڤایه‌تی به‌خۆوه سه‌رقاڵ كردووه. وه‌ڵامی جۆراوجۆر به‌‌و پرسیاره دراوه‌ته‌وه؛ ئه‌و وه‌ڵامانه به شێوه‌گه‌لێ جۆراوجۆر بۆ سه‌رده‌می ده‌سپێكی ئێمه ده‌گه‌ڕێته‌وه، واته وه‌ڵام بۆ هۆكاره‌كانی به‌دیهاتنی مرۆڤ و هه‌وڵ و ته‌قه‌لای ماندوونه‌ناسانه‌ی مرۆڤ بۆ باشتركردنی دۆخی ژیانی.
هیوا، هه‌وێنی ژیان و عیباده‌ت له دیدی ئیمامی غه‌زالییه‌وه
شادان تالب
هیوا هه‌وێنی ژیان و عیباده‌ت له دیدی (ئیمامی غه‌زالی)یه‌وه ڕێگاكانی گه‌یشتن به زاتی حه‌ق زۆرن، هه‌ندێك ترس و هه‌ندێك عیشق و ئه‌وین و هیوا ته‌ی ده‌كه‌ن و له‌وێوه ته‌سلیمی ئه‌و ده‌بن، ئیمامی غه‌زالی زانا و سۆفی و عالمی پایه‌به‌رز، له كتێبی (كیمیای به‌خته‌وه‌ری) له‌م بابه‌ته پڕ بایه‌خه‌ی، ده‌یه‌وێت به‌نێو كونج و كه‌له‌به‌ره‌كانی ناخی مرۆڤی دینداردا بڕواته خوار و پێمان بڵێت، كێ ده‌بێته دیندار و له خواترسی ڕاسته‌قینه له ڕێگه‌ی جوان و پڕبه‌هاداره‌كه‌ی (هیوا و خۆشه‌ویستی)یه‌وه؟ كه ناوازه‌ترینی ڕێگاكانه بۆ گه‌یشتن به خالقی مه‌زن.
مانای ژیان له نێوان ئایین و فه‌لسه‌فه‌دا
کۆکه‌ره‌وه: به‌شی كوردی ئیسلاح وێب
فه‌یله‌سووفه‌كان بۆ ئه‌وه‌ی له مانای ژیان بگه‌ن، زۆر قووڵ بوونه‌ته‌وه و هه‌وڵی ڕژدیان له‌سه‌ر داوه، به شێوه‌یه‌كه ته‌نانه‌ت بووه به ناونیشانیان. بۆ نموونه ئه‌گه‌ر له دانیشتنێكدا بڵێن، ئه‌و كه‌سه له فه‌لسه‌فه ده‌خه‌وێنێ، یه‌كه‌م پرسیار كه لێی ده‌كه‌ن ده‌ڵێن: مانای ژیان چییه؟ ڕاستییه‌كه‌ی فه‌یله‌سووفه‌كان ئاماده نین وه‌ڵامێكی كورت و ڕوونی ئه‌و پرسیاره بده‌نه‌وه، له كاتێكدا ئایین به ڕاشكاوی و ڕوونی وه‌ڵامی داوه‌ته‌وه.
وت‌ووێژ
دیمانەیەکی ڕۆژنامەوانی لەگەڵ بەڕێز کاک ئەبووبەکر عەلی (کاروانی) پسپۆڕ و شارەزا لە زانستە ئیسلامییەکان
به‌ڕێز كاك ئه‌بووبه‌كر عه‌لی (كاروانی) له‌دایكبووی ١٩٦٥ی زایینی له شاری شارباژێری پارێزگای سلێمانی له هه‌رێمی كوردستان و دانیشتووی شاری سلێمانییه، نووسه‌ر و چالاكوانی سیاسی و بیرمه‌ندی ئایینی و ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتووی ئیسلامی كوردستان له ڕابردوودا بووه، سێ ده‌وره ئه‌ندامی ده‌فته‌ر سیاسی یه‌كگرتووی كوردستان و دوو ده‌وره به‌ربژێری ئه‌میندارییه‌تی گشتی یه‌كگرتوو بووه. به‌ڕێز كاروانی ئه‌ندامی سه‌ندیكای نووسه‌رانی كوردستانه و خاوه‌ن ده‌یان وتار و پڕۆژه‌ی توێژینه‌یی له گۆڤاره بڕواپێكراوه‌كانی كوردستانی عێڕاق و چه‌ند به‌رگ كتێبه له بواره‌كانی ئه‌ندیشه‌ی سیاسی و ناسیونالیسمی كوردی كه به‌نێوبانگترین كتێبی: «ئیسلام و ناسیونالیسم»ه.
 |
 |
 |
گوڵبژێرێک له هه‌واڵ و وتار
از طریق این فرم لینک های پیشنهادی خود را برایمان ارسال کنید.
- کۆرۆنا چی پێوتین؟ - سەنتەری زەهاوی - 1399/03/22
- ڕاپۆرتی دووهەمین کۆنفڕانسی نێودەوڵەتیی توێژینەوەی زمان و وێژەی کوردی و فارسی پێوەندییە گشتییەکانی زانکۆی کوردستان - دایرەی پێوەندە گشتییەکانی زانکۆی کوردستان - 1398/03/31
- مەككە بۆ هەتاهەتایە دەگۆڕێت... "خزمەتكردنی میوانانی ماڵی خودا" - شارپرێس - 1398/03/31
- لە زیندانی مانووسەوە تا وەرگرتنی بەهادارترین خەڵاتی ئەدەبی - شارپرێس - 1397/11/14
- سیستەمى خولانەوەی گەردوون! - گۆڤاری ئۆزۆن - 1397/11/07
- ئەگەری ڕێککەوتنی تورکیا و ئەمریکا لەسەر دروستکردنی ناوچەی ئارام بۆ کوردەکانی سووریا - شارپرێس.. یاسین نادر - 1397/10/26
- بۆ مێشکی مرۆڤ ئەوەندە گەورەیە؟ - ماڵپەڕی زانستیی هۆژان - 1397/10/13
- بوومەلەرزەی کرماشان دوای ساڵێک - ماڵپەڕی زانستیی هۆژان - 1397/09/06
- "بەرهەم ساڵح" بە جووڵە سیاسییەكانی سەرنجی هەمووان بەلای خۆیدا رادەكێشێت - شارپرێس - 1397/08/26
- کۆنگرەی هەژاری دەوڵەمەند لە مەهاباد - جام کوردی - 1397/08/26
- مەترسیی تووشبوونی شێرپەنجە لە ڕێگەی مۆبایلەکانەوە - ماڵپەڕی زانستیی هۆژان - 1397/08/22
- ئیسلامییه‌كان... خولانه‌وه له بازنه‌یه‌كی داخراودا // نووسەر: ئەبووبەکر کاروانی - ماڵپەڕی میللەت پرێس - 1397/07/23
وت‌ووێژ
عه‌بدوڵڵا عه‌لیپوور 1399/04/05
دیمانەیەکی ڕۆژنامەوانی لەگەڵ بەڕێز کاک ئەبووبەکر عەلی (کاروانی) پسپۆڕ و شارەزا لە زانستە ئیسلامییەکان
به‌ڕێز كاك ئه‌بووبه‌كر عه‌لی (كاروانی) له‌دایكبووی ١٩٦٥ی زایینی له شاری شارباژێری پارێزگای سلێمانی له هه‌رێمی كوردستان و دانیشتووی شاری سلێمانییه، نووسه‌ر و چالاكوانی سیاسی و بیرمه‌ندی ئایینی و ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی یه‌كگرتووی ئیسلامی كوردستان له ڕابردوودا بووه، سێ ده‌وره ئه‌ندامی ده‌فته‌ر سیاسی یه‌كگرتووی كوردستان و دوو ده‌وره به‌ربژێری ئه‌میندارییه‌تی گشتی یه‌كگرتوو بووه. به‌ڕێز كاروانی ئه‌ندامی سه‌ندیكای نووسه‌رانی كوردستانه و خاوه‌ن ده‌یان وتار و پڕۆژه‌ی توێژینه‌یی له گۆڤاره بڕواپێكراوه‌كانی كوردستانی عێڕاق و چه‌ند به‌رگ كتێبه له بواره‌كانی ئه‌ندیشه‌ی سیاسی و ناسیونالیسمی كوردی كه به‌نێوبانگترین كتێبی: «ئیسلام و ناسیونالیسم»ه.
بانگه‌واز
د. عومه‌ر عه‌بدولعه‌زیز 1399/04/04
ماوەیەك لەمەوپێش لەگەڵ چەند دۆستێک تاوتوێی پاڵنەرە بنەڕەتییەکانى ململانێى تەوژمى ئیسلامیی میانەڕەو و عەلمانییەتی توندڕەویی ناوچەکەمان دەکرد. لە نێوان چەند بۆچوونێکدا، بەندە سوور بووم لەسەر ئەوەى پاڵنەرە سەرەکییەکە بۆ ئەو ململانێ توندە، ڕەهەندى فیکریی و (ئایدیۆلۆژی) هەیە، واتە ئەگەر تۆى (ئیسلامیی میانەڕەو) ئازادیخواز و دادگەر و مرۆڤدۆستى تەواو عەیاریش بیت، بەهۆى هۆگریی و پاشخانە ئیسلامییەکەتەوە، هەر نەخوازراوی و ناپەسەندی و دوژمنى.
بیرو ڕا
مه‌زهه‌ر شێخ نووره‌ددین موفتی 1399/04/04
پێكهاته‌ی ڕوح و سروشتی مرۆڤی باوه‌ڕدار زۆر جیاوازتره له كه‌سانی دی، بۆ ئه‌وه‌ی ڕۆحی ئاسووده بكا و به‌خته‌وه‌ری له لای به‌رجه‌سته ببێ، ده‌رگای دڵی هه‌میشه واڵایه و زه‌رده‌خه‌نه له لێوانی نابڕێت و هه‌موو كارێكی باشی له‌لا په‌سه‌نده و به ته‌واوی مانا دوور ده‌كه‌وێته‌وه له‌و بیركردنه‌وه هه ڵه‌یه‌ی كه جگه بیر و به‌رنامه و ئایدیا و گرووهی خۆیی پێ دروست نه‌بێ و ئه‌وانیتر به سه‌رلێشێواوی و بێباوه‌ڕ و له‌دینده‌رچوو هه‌ژمار بكات.
ئه‌هلی سوننه‌تی ئیران
عوسمان ئیزه‌دپه‌ناهـ 1399/03/19
هێشتا هه‌ر له ته‌كبیرلێدانی ڕۆژی جێژنی ڕه‌مه‌زاندا بووین كه هه‌واڵی له دونیا ده‌رچوونی مامۆستا دكتۆر موسته‌فا خۆڕڕه‌م‌دڵ، نووسه‌ر و وه‌رگێڕ و ڕاڤه‌كاری قوڕئانی پیرۆز به‌گوێمان گه‌یشت، هێنده‌ی پێ نه‌چوو كه تۆڕه‌كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان هه‌واڵی دوایین سه‌فه‌ری گه‌وره پیاوێكی بانگه‌وازی ئیسلامی له ته‌مه‌نی ٨٤ ساڵی پێ داین. به‌ڕێزیان ئه‌و ته‌مه‌نه پیرۆزه‌یان له خزمه‌ت ئایین و قوڕئان و گه‌له‌كه‌ی و هه‌موو ئه‌و كه‌سانه‌دا به‌سه‌ر برد كه ده‌نگی ئه‌و به‌گوێیان گه‌یشتووه. ژیانی ئه‌و پڕ بوو له ده‌ستكه‌وتی گه‌وره كه هه‌مووی ئه‌وانه‌ی له دوای خۆی به‌جێ هێشت
کلتوور، داب و نه‌ریت
نووسينى: محه‌ممه‌د جه‌ببار 1398/03/31
شارستانییه‌تەکان هەر لە دێرزەمانەوە هەندێکیان لەوانی دی پێشکەوتووتر بوون و پێشەنگی شارستانییەته دواکەوتووەکان بوون، هەڵبەت ئه‌و كۆمه‌ڵگه دواكه‌وتووانه‌یش لە چاوی خۆیانەوە بەو شێوەیه دەر دەکەوتن، هەمیشە لە هەوڵی ئەوەدا بوون وا خۆیان پیشان بدەن ئەمانیش لەگەڵ سەردەمن، ئەویش بە لاساییکردنەوەی میللەتان و شارستانییه‌تە پێشکەوتووەکان. مەرجیش نەبوو هەموو کات لاساییەکان بە بارێکی خراپدا ڕۆییشتبێتن. لەو کاتەوەی کە سوقراتی فەیلەسووف گەشتی بۆ ناوچەی میسری ئێستا دەکرد و بە حیکمەتی وان دڵگیر بوو، پاشان ڕۆژگار لە سووڕانەوەی خۆی بەردەوام بوو تا وای لێهات موسوڵمانەکان بە فەلسەفە و شارستانییه‌تیی گریک کاریگەر ببن نەک ئەوەندەیش بەڵکو کتێبی لۆژیک و فەلسەفە نەمابوو کە لە کتێبخانەی عەباسییەکاندا نەبێت.
ڕامیاری
د. لوقمان ستوودە 1397/05/04
ئەمڕۆ لە هەواڵی جێبەجێکردنی حوکمی زیندانی دۆستی سەربڵیندی جەماعەت، کاک بەختیار عارفی، ئاگادار کرام. ئەویش بە تۆمەتی ئەندامەتی لە ڕێکخراوەیەکی مەدەنی سەرتاسەری، کە لە 16 پارێزگا و دەیان شاری وڵات خەریکی چالاکییە و بە هەزارن لایەنگر و ئەندامی هەیە. وشە سەرەکییە بنەڕەتییەکانی وێژە و ئەدەبیاتی جەماعەت لە بەستێنگەلی ڕێباز و هەڵسوکەوتی فکری، کۆمەڵایەتی و ڕامیاری، جەختی لەسەر ڕێدۆزگەلی مەدەنی و دووری لە توندوتیژی لە بیر و کردەوە و ڕەتکردنەوەی هاڵۆزی و لێکبڵاوی و سەقامگیرکردنی یەکترقبووڵکردن، کردووە.
کۆمه‌ڵایه‌تی
سەید موحەممەدئەمین واژی 1399/02/04
خوالێخۆشبوو فەقیه و زانای ناودار، عەللامه مامۆستا عەبدوڵڵا عەبدولعەزیز هەرتەلی، لە ساڵی ۱۳۳۴ی کۆچی هەتاوی لە ئاوایی «هەرتەل»ی سەر بە شاری ڕانیە و سەر بە پارێزگای «سولەیمانییە» لە دایک بووە. خۆی لە بنەماڵەی «خۆشناو» بووە. لە هەولێر لە لای ئەم مامۆستایانە کە هەریەک عالمێکی پایەبەرز بوون، وانەکانی حوجرەی خوێندووە: مامۆستا مەلا خدر شێخ، مامۆستا سەید عومەر پیرداودی، مامۆستا بەهائه‌ددین خه‌تی.مامۆستا ساڵی ۱۳۵۶ی کۆچی هەتاوی، لەژێر چاوەدێری عه‌للامە مامۆستا مەلا عه‌بدولکەریم مودرریس ئیجازەی مەلایەتی وەرگرتووە. مامۆستا لە ساڵی ۱۹۷۷ زایینی دەستی کرد بە نووسین. زیاد لە بیست کتێبی نووسیوە کە بەرچاوترینیان ڕاڤە و وەرگێڕانی کتێبی «منهاج الطالبین» بە نێوی کوردی «ڕووناکی ڕه‌ببه‌لعاله‌مین»ه.
مێژوو
نووسه‌ر: جه‌لیل به‌هرامینیا/ وەرگێڕ: کولسووم حەسەنزادە 1398/03/16
دایكی بڕواداران خاتوو عایشه‌ی سدیقه، كچی ئه‌بووبه‌كری ڕاستگۆ و هاوسه‌ری پێغه‌مبه‌ری خوا(سه‌لامی خوای لێ بێت)، دینناسترین ئافره‌تی مێژووی ئیسلام و یه‌كێك له زانایانی بواری حوكمه شه‌رعییه‌كانه. له مناڵیدا به هۆی به‌ختی به‌رزی له‌ژێر سێبه‌ری یاری ڕاستگۆ و باوه‌شی دڵسۆزیی دایكی دڵپاكی «ام رمان كنانیه» چاوی به دونیا هه‌ڵێنا و له گوڵستانی ڕوحگەشێنی كانگای میهر و ئه‌ده‌ب و له سفره و خوانی په‌روه‌رده‌ی ئیمانی، ڕوح و گیانی له خۆراكی پارێزكاری و ڕه‌وشتبه‌رزی تێر ده‌كات و له دڵۆڤانیی و دڵسۆزیی باوكی، خووی خۆی وەڕازانده‌وه كه مه‌لی به‌خته‌وه‌ری له‌سه‌ر شانی و ناخ و ڕووی شیرینی، له ناو دڵ و گیانی كارزانی كاروانی جوانپەسەندان هه‌ڵنیشێت و له به‌ختی به‌رزی، به‌ربژێری هه‌ڵبژێردراوێك بوو كه وانه‌ی «فَاظفَر بِذَاتِ الدِّینِ تَرِبَت یَدَاکَ» (له بوخاری و موسلیم گێڕدراوه‌ته‌وه) فێری خوازبێنان ده‌كرد.
ئه‌ده‌ب و هونه‌ر
عه‌تائه‌ڵڵا ئه‌ولیایی 1399/04/10
پوختەی وتار
بابەتی ئەم وتارە، تاوتوێکردنی شێوازی هاوسەنگییە لە شێعری نالیدا. ناسینی پێکهاتەی شێوازی هاوسەنگی لە شێعری نالیدا، کەشفی پێوەندی شێوازی هاوسەنگی لەگەڵ چەمکە خوازراوەکانی نالی، ناسینی زۆرتری شێوازەکانی ئافراندن و داهێنان و هەروەها تێگەیشتنی زیادتر لە مانای شێعرەکانی نالی، مەبەستە سەرەکییەکانی ئەم توێژینەوە پێک دێنن.
هه‌وارگه‌ی دڵان
بەدیعوزەمان سەعیدی نوورسی 1398/03/31
یاد و پەندێك:
١- نەفسەکەم ! لەو چێژانەی کە بەدوایاندا دەگەڕێیت ، تۆ بەشی خۆتت بە زیادەوە وەرگرتووە لە چاو ئەوەی کە لەسەدا نەوەدی خەڵکی وەریان گرت. کەواتە ھیچ بەشێکی تۆیان تێدا نەماوە .