سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

انسان همواره ابزار را می‌‌سازد و آن‌‌ها را توسعه می‌‌دهد تا این‌‌که خودش یکی از آن ابزار می‌‌شود و بدتر از آن این است که بندۀ ابزار می‌‌شود و دستورات او را دنبال می‌کند و حول مدار گیچ‌‌کننده‌‌ای که قالب‌‌گیری کرده می‌‌‌‌چرخد و و در میدان ظلم و ستم تازه‌‌ای که کاشته می‌‌خشکد.

توجه نظریۀ تاویل در طول پیشرفت خود از زمان شلایماخر تا گادامر همواره بر عبور (یا عدم عبور) از شکاف تاریخی و فرهنگی بود که میان مفسر و متن فاصله ایجاد کرد. این در حالی است که این توجه از جانب نظریه حامل میکروب ضعف و پژمردگی آن است؛ زیرا به نظر می‌‌رسد که هرمنوتیک به محض نابودی شکاف توجیهات وجودی‌‌اش را از دست خواهد داد

(2) هجوم او به رویکرد روانشناسی

هوسرل در ابتدای کارهای بزرگ خود «فلسفۀ ریاضیات» در «گرایش روانشناسی» قرار داشت که منشأ تجسم‌‌های ریاضی مانند اعداد، توابع و حقایق حسابی و غیره را به عنوان تفسیرا آمیخته با روانشناسی تفسیر می‌‌کند. بنابراین، برای مثال، درک ما از تجسم عدد به عنوان چیزی ناشی از شهود ذهنمان با مجموعه‌‌هایی اینچنینی تفسیر می‌‌شود، با این حال، او تحت تأثیر فرگه (1824- 1925 م) که بهشدت او را انتقاد کرده بود از این روند رها شد و و از طرفدار گرایش روانی به یکی از مخالفان سرسخت آن و مؤثرترین آنها تبدیل شد

(١) دوره‌‌ای که مقدر شده در آن زندگی کنیم با حوادث عجیب و غریب در زمینه‌‌های مختلف روحی و روانی حیات بشری آکنده شده است. هیچ چیزی وجود ندارد که با تلاش نسل‌‌های قبل در یکی از زمینه‌‌‌‌های فرهنگی ایجاد نشده باشد و آن را پشتیبانی نکرده باشد تا به یک سیستم جامع و هماهنگ تبدیل شده باشد و هیچ اسلوب استواری به عنوان یک روش یا معیار ایجاد و تثبیت نشده است، جز اینکه در این دوران دستخوش تغییر شده است. اسلوبی که شروع به جستجوی اشکال جدیدی کرده که عقل با آن رفعت می‌‌یابد و هیچ کدام از بخش‌‌های آن آرام نمی‌‌شود تا این‌‌که به آزادی کامل در بعد سیاسی و اقتصادی در تکنیک و هنرهای زیبا برسد

 در بخش اول ذکر کردیم که دو نوع مهم از ساخت روایی در قرآن کریم وجود دارد، اولین آن‌‌‌‌ها تنوع در ترتیب حوادث، اما دومی عبارت است از اختصار، ایجاز و گزینش حوادث. در این بخش دو نوع دیگر را بررسی می‌‌‌‌کنیم که اهمیتشان کمتر از دو نوع قبل نیست، این دو نوع عبارتند از:

أولا : عناصر تشويق  

مقصود از تشویق جدیت خواننده در پیگیری حوادث داستان و اشتیاق به شناخت چیزی است که قرار است اتفاق بیفتد، از جمله عناصر تشویق عبارتند از: شگفتی که مواجهۀ خواننده با یک موقعیت یا اتفاق ناگهانی است. از جمله موقعیت‌‌‌‌هایی که شگفتی در آن به شکل واضح متجلی شده است

ساخت روایی در قرآن کریم انواع مختلفی دارد که از زوایای گوناگون می توان آن ها را مورد بررسی قرار داد، از جمله:

نخست: تنوع در ترتيب حوادث   

    ساخت داستان قرآنی ممکن است بر اساس الگوی متعارف ترتیب حوادث، یعنی از آغاز تا پایان آن باشد و گاهی ممکن است از پایان حوادث شروع شود و گاهی ممکن است از وسط آغاز شود. این تنوع بر اساس انسجام و سیاق کلی سوره است.

    از جمله این تنوع روایی داستان طالوت در سوره بقره است که دربارۀ گروهی از بنی اسرائیل صحبت می‌‌‌‌‌‌‌‌کند که روزی از یکی از پیامبران خود درخواست کردند

پیام اصلی کتاب «ماذا خسر العالم بانحطاط المسلمین»، ترغیب مسلمانان به تلاش برای بازیابی و زنده کردن قدرت سیاسی از دست رفته و به اصطلاح نویسنده سروری و قیادت جهان به رهبری مسلمانان است. کتاب، تحت تأثیردیسکورس «دوگانه شرق و غرب» که با شروع استعمار شکل گرفت و به رواج کلیشه و ذهنیت دیرپای برتری، در مرکز بودن و پیشرفت همه‌جانبه‌ی استعمارگر دربرابر ضعف، انحطاط و در حاشیه بودن استعمار شده منجر شد، تدوین شده است.

انتقاد برای خدا در آرامش و پایداری مانند شهادت برای خداست؛ نوسان‌هایی که انتقاد می‌بینیم خواه در سطح فردی یا اجتماعی علتش آن است که انتقاد در این دو حالت برای خدا نیست. انتقاد برای خدا، ستایش برای خدا، شهادت برای خدا در میان دو کار، گفتن احسنت به کسی که خوب کرده است و تذکر دادن به کسی بد کرده است؛ همه‌ی اینها زیباست و هر چه از سوی خدا باشد زیبا و آرام‌بخش است. انتقاد برای خدا در زمره‌ی شهادت برای خداست و شهادت برای خدا را شیطان از عقل و قبل ما زدوده است؛

محمد ارکون مقایسه‌‌‌ای مشابه تمایز بین انجیل و مسیحیت و بین تورات و یهودیت انجام می‌‌‌دهد تا بین قرآن و اسلام یا بین واقعه قرآنی و واقعه اسلامی تمایز قائل شود. هدف او روشن ساختن رابطه بین آنها و تأکید بر عدم تطابق آنها به گونه‌‌‌ای است که مسلمان در نگاه اول تصور می‌‌‌کنند [١] نیز تاکید بر نقشی است که مجاز در تشکیل کلی کلام قرآن ایفا می‌‌‌کند.

به تعبیر آرکون بین دو ایستگاه تاریخی تفاوت وجود دارد: «پدیده قرآن» که نخستین ایستگاهی است

نظر محقق و متفکر مصری دکتر نصر حامد ابوزید نسبت به آیات خداوند متعال چگونه است؟ نصر حامد ابوزید یکی از متفکران معاصر و متخصص معارف اسلامی است که از قرآن کریم برداشتی خاص و به آن نگاهی جدید دارد که به بخشی از آن اشاره می‌کنیم.

نگاهی به قرآن از بعد زبانی آن:

    از جمله کسانی که به قرآن کریم به عنوان یک پدیده زبانی می‌نگریستند، دکتر نصر حامد ابوزید است، این را از سخنان ایشان که در آن از فرضیه امین الخولی می‌توان فهمید که مبنی بر این است که قرآن بزرگترین کتاب عربی است حمایت می‌کند و اثر هنری جاودانه و مقدس است.

ملولان همه رفتند در خانه ببندید

بر آن عقل ملولانه همه جمع بخندید

به معراج برآیید چو از آل رسولید

رخ ماه ببوسید چو بر بام بلندید

چو او ماه شکافید شما ابر چرایید