چهار فصل پدرخوانده اسلامگرایان «اخوان‌المسلمین» (برادران مسلمان) یا آن‌گونه که در میان انگلیسی‌زبان‌ها مشهور است Muslim Brotherhood، 85سال پس از تاسیس، چنان در میان مسلمانان گسترش یافته که گفته می‌شود در 72 کشور جهان حضور دارد. خواه مخفی و خواه آشکار. گاه تندرو و گاه میانه‌رو. این حزب که در ابتدای تاسیس یک «جمعیت» بود، در 1928 به وجود آمد. حسن البنا به عنوان موسس و اولین رهبر این جمعیت اسلامی در کتاب خاطرات خود نقل می‌کند که در مارس 1928 (ذی‌قعده 1347ق) شش نفر از همراهان و دوستان او به خانه‌اش می‌روند و درخواست می‌کنند گروهی تشکیل دهد تا آنچه البنا در سخنرانی‌های آتشین خود بر زبان می‌آورد را جامه عمل بپوشانند. وی این پیشنهاد را می‌پذیرد و در همان مجلس نام «اخوان‌المسلمین» به ذهنش خطور می‌کند. آن شش نفر عبارت بودند از: حافظ عبدالحمید، احمد مصری، فواد ابراهیم، عبدالرحمن حسب الله، اسماعیل عز، ذکی مغربی. این مردان همان شب با البنا بیعت کردند. حسن البنا در آن روز تنها 22 سال داشت. او در سال 1906 در شهرستان‌ محمودیه‌ نزدیک‌ اسکندریه‌ در بحیره مصر به‌ دنیا آمد. پدرش‌ احمد بن‌ عبدالرحمان‌ اهل‌ علم‌ و صاحب‌ تالیفات‌ و امام‌ جماعت‌ مسجد آنجا بود. حسن از همان ابتدا با تعلیمات اسلامی بزرگ شد و تحصیلات خود را ابتدا در همان شهر و سپس در قاهره پی گرفت تا در 1927 از دارالعلوم قاهره فارغ‌التحصیل‌ شد و به‌ عنوان‌ معلم‌ ابتدایی‌ در شهر اسماعیلیه مصر به‌ تدریس‌ اشتغال‌ ورزید. حسن‌ از همین‌ زمان‌ به‌ تدریج‌ اندیشه‌های‌ خود را در جهت‌ احیای‌ دین‌ و قدرت‌ سیاسی- اجتماعی‌ دینی‌ شکل‌ داد و به‌ تبلیغ‌ آن پرداخت‌. بازگشت به سیاست اخوان در دهه نخست حکومت مبارک (تا سال 1990) دوران طلایی فعالیت خود را طی کرد. در این دهه اخوان با ورود به پارلمان مصر از طریق دو ائتلاف، یکی با حزب وفد و دیگری با حزب کار و احرار مشروعیت سیاسی یافت. در سال 1984 در نخستین انتخابات پارلمانی دوره مبارک، اخوان با حزب وفد ائتلاف کرد. حزب وفد دشمن سرسخت اخوان‌المسلمین در دوره پادشاهی بود و این ائتلاف لطمه بزرگی بر پیکر اسلامگرایان وارد کرد. به گفته تحلیل‌گران سیاسی، تنها نقطه اشتراک میان اخوان و وفد آن بود که هر دو قربانیان انقلاب ژوئن 1953 بودند. این ائتلاف هدف حمله بسیاری از احزاب، از جمله حزب کار واقع شد. در سال 1986 عمر التلمسانی از دنیا رفت و محمد حامد ابوالنصر به عنوان مرشد عام برگزیده شد. به دنبال این تغییر در رهبری، بعضی از سیاست‌های اخوان نیز تغییر کرد. برخلاف انتخابات سال 1984 که شرکت اخوان محدود بود، این گروه در انتخابات پارلمانی 1987 با وسعت بیشتری شرکت کرد زیرا در سال 84 هدفش به دست آوردن نبض سیاسی حاکم در مقابل فعالیت سیاسی خود بود. به این ترتیب اخوان با دو حزب احرار و کار که توانایی کسب نسبت هشت‌‌درصد آرا را که شرط ورود به مجلس بود نداشتند، ائتلاف و برنامه خود را با عنوان «اسلام راه‌حل است»، ارائه کرد. از 56 کرسی که ائتلاف بدان دست یافت، 36 کرسی آن متعلق به اخوان بود. رای اخوان بعد از حزب ملی بالاترین آرا بود. اخوان به همراه دیگر احزاب مخالف انتخابات سال 90 را- به دلیل آن‌که قانون انتخاباتی که توسط حکومت تهیه شد، متکی بر افراد بود و فهرست نامزدهای حزبی و نسبت هشت درصد لغو شده بود- تحریم کرد. در دهه 90 رابطه اخوان با دولت همچنان پرنوسان بود و بارها اعضا و رهبران آن به زندان محکوم شدند. در سال 1996 با درگذشت مرشد عام، مصطفی مشهور به این سمت برگزیده شده. این گروه در سال 2000 در قالب نمایندگان مستقل، 17 نماینده به مجلس فرستاد و در همان سال محمد مامون حسن الهضیبی را به عنوان مرشد عام خود برگزید. پس از او محمد مهدی عاکف رهبر اخوان‌المسلمین شد و همچنان سیاست‌های این جمعیت در انتقاد از عملکرد مبارک را ادامه داد. محمد بدیع در سال 2010 رهبر اخوان شد و تاکنون این سمت را برعهده دارد. فصل بد عاقبت 11 فوریه 2011 روز مهمی در تاریخ مصر بود. در این روز حسنی مبارک به دنبال اعتراضات دامنه‌دار مخالفانش که به «بهار عربی» مشهور شد، از قدرت کناره‌گیری کرد و ارتش دولت انتقالی تشکیل داد. اخوان‌المسلمین در جریان اعتراضات سال ۲۰۱۱ شرکت داشت و در نشست خبری رهبران ارشد حزب در ۹ فوریه اعلام شد که «اخوان با حکومت مذهبی مخالف است چون آن را مغایر اسلام می‌داند و خواسته آن برپایی حکومت مدنی با مرجعیت اسلام است.» پس از سرنگونی مبارک، انتخابات زودهنگام مجلس نمایندگان مصر به دست شورای‌عالی نیروهای مسلح در دسامبر 2011 و ژانویه 2012 برگزار شد. نتیجه نهایی این انتخابات نشان داد حزب «آزادی و عدالت» که شاخه سیاسی اخوان‌المسلمین محسوب می‌شود، با گرفتن ۱۲۷ کرسی حزبی و ۱۰۸ کرسی فردی با ۳۳۲ نماینده 18/47‌درصد کرسی‌های مجلس را به دست آورده است. اخوان به همراه حزب سلفی «النور» 70‌درصد کرسی‌های مجلس را از آن خود کردند اما دادگاه عالی قانون اساسی مصر، همان سال و پیش از اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری، مجلس را منحل کرد. در اولین انتخابات ریاست‌جمهوری پس از سرنگونی مبارک نیز اخوان توانست پیروز شود. در این انتخابات که سال 2012 برگزار شد، محمد مرسی، رییس حزب آزادی و عدالت، به عنوان نخستین رییس‌جمهوری غیرنظامی مصر برگزیده شد. مُرسی از 2000 تا 2005 نماینده پارلمان مصر بود. اما این پایان کار اخوان‌المسلمین نبود. گروهی که 84 سال پس از تاسیس توانست به قدرت دست یابد، نتوانست آن را حتی یک سال در اختیار داشته باشد. چند روز پیش از اولین سالگرد تحلیف محمد مرسی، موج جدیدی از اعتراضات علیه مرسی به نام «جنبش تمرد» شکل گرفت. معترضان محمد مرسی را به تلاش برای گسترش اختیارات خود و اخوان‌المسلمین متهم کردند و خواهان کناره‌گیری او از قدرت و برگزاری انتخابات زودهنگام شدند. مرسی این خواسته را نپذیرفت اما پس از استعفای نخست‌وزیر و هفت نفر از وزرا سرانجام ارتش وارد کارزار شد و مرسی را برکنار کرد. به دنبال این کودتا محمد مرسی، محمد بدیع و 300 نفر از سران اخوان‌المسلمین تحت تعقیب قرار گرفته و بازداشت شدند. محمد البرادعی، شیخ الازهر، پاپ مسیحیان قبطی مصر و رهبر سلفیون مصر از این کودتا حمایت کردند و به این ترتیب بهار عربی برای اخوان به سرعت به خزان رسید. اخوان‌المسلمین به عنوان قدیمی‌ترین گروه سیاسی اسلامی که هنوز فعال است، در هشتاد و پنجمین سال فعالیت خود همچنان رابطه سینوسی خود با دولت را حفظ کرده و مانند تمام دوران حیات خود میان فعالیت سیاسی مسالمت‌آمیز و حرکت‌های خشونت‌آمیز سرگردان است.