سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

سرویس دین و دعوت پایگاه‌ اطلاع‌رسانی اصلاح

ب؛ نقد پلورالیسم از منظر قرآن و سنّت

شاید بتوان گفت در سرتاسر قرآن و احادیث پیامبر-صلی‌الله‌علیه‌وسلم- با پلورالیسم دینی (از منظری که ما بدان خواهیم پرداخت)، مخالفت شده است. البته کثرت‌گرایی دینی، با رویکرد متفاوتی عرضه شده است:

رویکردهای متفاوت کثرت‌گرایی دینی

رویکرد اول:

رویکرد تبادل نظر و گفت‌و‌گوی بین ادیان، با نمایندگانی چون «نینان اسمارت»[37] و «ویلفرد کنت ول اسمیت»[38]

این رویکرد، سه گونه تفسیر را محتمل شده است:

یکی از مظاهر رحمت خدایی، ارسال انبیاء و رسولان به سوی بندگان است تا بندگان در سایه‌ی الطاف خداوندی و به پیروی از دستورات گهربار الهی به سرمنزل سعادت و خوشبختی دارین نائل آیند. خدای مهربان از فیض دریای بیکران رحمتش هر از گاهی بهترین و سرآمدترین بندگان خود را از ذرّیّه‌ی آدم(ع) مبعوث کرده و به همراه معجزات و آیات روح‌بخش و روشنگرش، مأمور دعوت و تبلیغ حق نموده است. خداوند عالیمان هزاران پیامبر را برانگیخته که آخرین حلقه‌ی این زنجیره‌ی زرین و مبارک، سرچشمه‌ی صدق و صفا، نور هدی، یعنی محمّد(ص) مصطفی بوده است.

نظر قرآن نسبت به دنیا و رابطه با خدا

اولاً، بدیهی است که اجرای این توصیه و تذکرها یا احکام و دستورالعمل‌ها به طور طبیعی و قهری موجب سلامتی و صلح و نیرومندی مسلمانان و وسیله‌ی بهبود و صفای روابط خانوادگی، اجتماعی و حتی ملی و بین المللی آنان می‌گردد. علاوه بر آن، صداقتت، امانت، عدالت، خدمت به نوع و سایر صفات اخلاقی و وظایف دینی، تقلیل و تسهیل فوق‌العاده در تشکیلات و خدمات و هزینه‌های دولتی، به وجود آورده به طور مستقیم و غیر مستقیم بازده یا راندمان کلیه‌ی عملیات و تولیدات و محصولات را بالا برده و اجازه‌ی همکاریها و سرمایه‌گذاریهای وسیع را می‌دهد.

برگرفته از کتاب «تربیت روان» با استفاده از اصول شناختی و رفتاری


1) ما باید تأیید و محبت دیگان را جلب کنیم.(فقط رضای خدا کافی نیست!)
2) همیشه باید ثابت کنیم که آدمی با کفایت، شایسته و موفق هستیم.
3) وقتی مردم رفتارهای آزار دهنده و ناعادلانه‌ای دارند، باید آن‌ها را سرزنش کرد و به آن‌ها لعنت فرستاد و آن‌ها را اشخاص بد و شرور و پستی دانست.

 این روزها بحث پیرامونِ نظرات عبدالکریم سروش داغ است. تا جاییکه کار به تکفیر و تبری کشیده است. قضیه از آنجایی آغاز شد که سروش در گفت و گو با یک رسانه هلندی، قران را کلام پیامبر دانست. انتشار گفته‌های او با واکنش تند بها‌ءالدین خرمشاهی مواجه شد. چندی بعد آیت‌الله سبحانی با انتقاد از سروش، از او خواست که به آغوش اسلام برگردد. اما قضیه وقتی بغرنج شد که مجید مجیدی، فیلمساز ایرانی اعلام کرد که سروش، کافر است. انعکاسِ سخنان مجیدی در یکی از مهم‌ترین بخش‌های خبری، باعث رسانه‌ای شدن نظرات سروش شد. جمعه گذشته درحالیکه قرار بود در قم علیه سروش راهپیمایی شود، این نواندیش دینی، در مقاله‌ای با نامِ «بشیر ما بشر بود» به سخنان آیت‌الله سبحانی پاسخ داد. این قضیه بار دیگر این سوال را مطرح کرد که آیا مفهومی تحت عنوان روشنفکری دینی معنا دارد یا نه؟ و اینکه روشنفکر دینی چه نسبتی با دین و خردِ انتقادی دارد.

از جمله مهرورزیهای پیغمبر (ص) این است که ایشان نسبت به تمامی کودکان (مسلمان و غیر مسلمان، دختر و پسر، کوچک و بزرگ، تندرست و بیمار و خویشان و بیگانه ) مهربانی می‌کرد و به آنها عشق می‌ورزید و آنها را دوست می‌داشت، زیرا دوران کودکی در برنامه‌های پیغمبر (ص) مقام و منزلتی مخصوص به خود داشت و ایشان آنها را همانند یک قشر حساس جامعه‌ی بشری به حساب می‌آورد؛ لذا اگر به تعامل ایشان در رابطه با کودکان غیرمسلمان نگاهی گذرا بیفکنیم می‌فهمیم که آن بزرگوار یک سری برنامه‌های زیبا را برای آنها طرح ریزی نموده که شایان بزرگداشت و احترام و قدرشناسی می‌باشد.

حسن یوسفى اشکورى
مجله‌ی آفتاب، ش 14

‏
مسئله‏ى مهم «قدرت» و یا مقوله‏ى «حکومت در اسلام» همواره از پر مناقشه‏ترین مسائل میان مسلمانان (و حتى پژوهشگران غیر مسلمان) بوده و از این رو از گذشته‏هاى دور تا کنون صدها کتاب و هزاران رساله و مقاله پیرامون آن نگاشته شده و آراى بسیار متنوع پیرامون آن ابراز شده است.
تشیع از آغاز به نظریه‏ى «امامت»، یعنى نصب امام معصوم از طریق نص و انحصار امام در «آل‏على» معتقد شد؛ اما اکثریت مسلمانان به هر دلیل، پس از رحلت پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم، با انتخاب ابوبکر بن ابى‌قحافه و سپس چند خلیفه دیگر، پدیده‏اى را به وجود آوردند که «خلافت» یا «خلافت اسلامى» نام گرفت. با این‏که به شهادت منابع مستند و موثق تاریخى، انتخاب خلیفه در سقیفه‏ى بنى‏ساعده با الهام از روش و سنتِ شناخته شده‏ى قریش در طول دویست سال، یعنى از سده‏ى پنجم تا هفتم میلادى، در «دارالندوه»ى مکه و بنا به ضرورت اجتماعى و سیاسى مدیریت مدنى و تمشیت امور دنیوى مسلمانان صورت گرفت و هیچ منشأ آسمانى و مذهبى و قدسى نداشت؛ اما به تدریج خلافت بر بنیاد دین و مشیت الاهى توجیه شد و کم‏کم چه فرمان یزدان چه فرمان خلیفه. حتى صفویان که شیعه بودند و اعتقادى به مشروعیت خلافت نداشتند، به تقلید از دستگاه خلافت عثمانى و در رقابت با آنان، کوشیدند مشروعیت مذهبى خود را از عالمان دینى، به عنوان نائبان عام امام غایب، به دست آورند و لذا حدودى موفق هم شدند و حدود 250 سال به سلطنت پرداختند.

کمال مولودپوری_ مهاباد

ای خالق توانا، ای سرچشمه زیباییها و کمال، ای گرداننده‌ی شب و روز، پدید آورنده‌ی فصلها و ای مدبّر کل هستی! تنها تویی که بهاران چهره‌ای تازه و نو به طبیعت می‌بخشی، غنچه‌ها را می‌شکافی و گلهای ملّون و معطّر را می‌رویانی.خاضعانه از تو ای خدای رحمان می‌خواهیم که زمستان غم و اندوه دلها را با آیات روح‌بخش قرآن مجید و قرآن طبیعت به بهاری زیبا، پر از شادی و طراوت، پر از صفا و آرامش مبدل سازی آمین.
با توجه به موقعیت زمانی که سرآغاز سال نو و فصل بیداری طبیعت از خواب گران زمستانی است، مطالبی را در این باره تقدیم حضورتان خواهیم کرد.

یکی از پایه‌های اساسی دین اسلام محبت ورزیدن به پیامبر (ص) می‌باشد، و ایمان منهای محبّت رسول خدا ناقص و ناتمام است، پس بر ما لازم است که بذر محبت ایشان را در دل و درون هر مسلمانی بپاشیم و در برابر آن هیچ‌گونه سهل‌انگاری، به خود راه ندهیم زیرا پیامبر (ص) برگزیده‌ و فرستاده‌ی خداوند متعال است و دوست داشتن پیامبر (ص) با محبت خداوند متعال مرتبط و هماهنگ است.

در روزهای اخیر، اصطلاح «توسعه از طریق ایمان» را بسیار شنیده‌ایم. این اصطلاح در برنامه‌ی شبکه‌های ماهواره‌ای با عنوان «حج کنش‌گرا» ساخته‌ی گروه «زندگی‌سازان» متداول است.