با نگاهی گذرا بر آیه‌ی سوره‌ی توبه، خداوند پیامبرش را به جهانیان معرّفی نموده که بسی جای تأمّل و تعقّل دارد: «لَقَدْ جَاءکُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُم بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ»(التوبه:۱۲۸)

بی‌گمان پیامبری محمّد نام، از خود شما (انسان‌ها) به سویتان آمده است. هرگونه درد، رنج، بلا و مصیبتی که به شما برسد بر او سخت و گران می‌آید. به شما عشق می‌ورزد و اصرار به هدایت شما دارد و نسبت به مؤمنان دارای محبّت، لطف و بسیار مهربان است.

 در این آیه چندین ویژگی و صفت مهمّ برای پیامبر رئوف و مهربان(صلّی الله علیه وسلّم) بیان شده است که بسیار پرمعنا و مفهوم است که بصورت خلاصه به بررسی نکاتی از آن می‌پردازیم:

 ابتدای آیه، روی سخن را به مردم است و می‌فرماید: «رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ؛ پیامبری از خودتان.. » 

این‌که به جای «مِنْکُم» در این آیه «مِنْ أَنْفُسِکُم» آمده است، اشاره به شدّت ارتباط پیامبر(صلّی الله علیه وسلّم) با مردم است، گویی پاره‌ای از جان مردم و از روح جامعه در شکل پیامبر ظاهر شده است؛ به همین علّت تمام دردهای آنها را می‌داند، از مشکلات آنان آگاه است و در ناراحتیها و غمها و اندوه‌ها با آنان شریک است. با این حال تصور نمی‌شود سخنی جز به نفع آنان بگوید و گامی جز در راه منافعشان بردارد و این در واقع نخستین وصفی است که در آیه‌ی فوق، برای پیامبر(صلّی الله علیه وسلّم) ذکر شده است.

 پس از ذکر این صفت(مِنْ أَنْفُسِکُم)، به چهار قسمت دیگر از صفات ممتاز پیامبر(صلّی‌الله علیه وسلّم)، که در تحریک عواطف مردم و جلب احساساتشان اثر عمیق دارد اشاره می‌کند.

پیامبر غمخوار مردم: «عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّم» شخصیتی که هر گونه ناراحتی و زیان و ضرری به شما برسد بر او گران و دشوار است؛ او نه تنها از ناراحتی شما خشنود نمی‌شود که بی‌تفاوت هم نخواهد بود. او به شدّت از رنج‌های شما رنج می‌برد و غم شما را غم خود می‌داند و از رنج‌های شما آزرده خاطر می‌شود؛ زیرا که شما را از خود و خود را از شما می‌داند.

پیامبر خیرخواه و دلسوز مردم: یکی دیگر از ویژگی‌ها و صفات پیامبر رئوف این است که نسبت به هدایت مردم حرص و اهتمام شدید دارد: «حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ». او به شما محبّت و علاقه دارد و خیرخواه و دلسوز شماست؛ او می‌خواهد شما به سعادت دنیا و آخرت برسید و به هرگونه خیر و سعادت شما، همچنین پیشرفت و ترقّی و خوشبختی شما عشق می‌ورزد؛ هرچه خوبی است از آن شما باشد و این اوج اخلاقمداری رسول خدا را نشان می‌دهد: «وَ إِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ»(قلم:٤)

 حریص بودن پیامبر (صلّی الله علیه وسلّم) در تمام شئون مربوط به زندگی مسلمانان- اعمّ از شئون مادی و معنوی، دنیوی و اخروی- بوده است. پیامبر می‌خواست مردم در هر دو زمینه (دنیوی و اخروی) پیشرفت کنند.

پیامبر رئوف و مهربان: از دیگر صفات ایشان رأفت و مهربانی است: «رَؤُفٌ رَحِیمٌ» پیامبر اسلام به مؤمنان، سخت مهربان و رحیم است و آنان را به شدّت دوست دارد. درباره‌ی توده‌ی مردم اعمّ از مشرک و مؤمن حریص بر هدایت و رستگاری است؛ چون او رحمةٌ للعالمین است؛ امّا درباره‌ی اهل ایمان، لطف و عنایت خاصّی دارد و آن رأفت و رحمت است؛ چراکه خداوند همین صفات را سبب جمع شدن افراد، پیرامون پیامبر بیان کرده و پرخاشگری، تندخویی و خشن بودن را از ایشان نفی کرده است: «لَوْ کُنتَ فَظّاً غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ؛ و اگر درشتخوی و سنگدل بودی از پیرامون تو پراکنده می‌شدند.» (آل عمران:١٥٩)

رئوف و رحیم بودن، فقط مخصوص خداست و بر غیر خدا اطلاق نشده و تنها فردی که این عنوان برایشان آمده است، وجود مبارک پیامبر (صلّی الله علیه وسلّم) است: «إِنَّ رَبَّكُم لَرَءوفٌ رَحيمٌ »(نحل:٧).