برادران و خواهرانِ مسلمانِ عازم دیدار خانه‌ی خدا و خلق! بسم الله الرحمن الرحیم با سلام، و آرزوی قبول توبه و عبادت دیدار، و بستن پیمان اخوّت با خواهران و برادرانی که از همه جهات عالم، در«اوّل بیتٍ وضع للنّاس»گرد می‌آیند؛ و بر توحید و فرمان بردن از آفریدگار و سرفرازی و نافرمانی در برابر خدایان زر و زور و تزویر، پیمان می‌بندند، لازم می‌دانم که همچون سالهای گذشته بمناسبت این موضوع خاصّ، توجهتان را به چند مسأله، که در عین فرعی بودن نسبت به گرفتاریهای بزرگ جامعه‌مان، باز از جهت موازین فکر و اخلاق اسلامی، اهّمّیتی فراوان دارند، معطوف سازم: – در بعضی موارد«هَدْی»، واجب می‌شود؛ و «قربانی» نیز، از مستحبّات بزرگ اسلامی است. امّا گاهی ممکن است شرایطی اجتماعی و اقتصادی پیش آید که اجرای دقیق یک وظیفه دینی، با حالتی حرام و منکر، قرین گردد. و چنانکه اطّلاع دارید در عید قربان، فراوانی ذبح هَدی و قربانی، موجب می‌شود که صدها تُن گوشت، در زیر خاک، مدفون گردد. از آنجا که این امر: «تبذیر»ی است آشکار؛ و تبذیر، از بزرگترین محرمّات است، بهتر است که: اولاً – از قربانی خودداری کنید؛ و پولی معادل قربانی مورد نظر را به فقرا و درماندگانی بدهید که از نقاط مختلف جهان می‌آیند، و در ایّام حج، درمکّه جمع می‌شوند بخصوص، مردم بعضی از کشورهای آسیائی و آفریقائی که ثروتهایشان را، جهانخواران، به یغما می‌برند؛ و صاحبان اصلی آن را، روز سیاه تنگدستی و فقر می‌نشانند، بطوری که هر سال، صدها هزار و میلیونها نفرشان، از گرسنگی می‌میریند. ثانیاً- با راهنمائی رهبران محترم مذهبی، وظیفه‌ی حجّ و عمره را، به ترتیبی انجام دهید که نه «هَدی» واجب شود، و نه مجبور به ادای فدیه شوید و در صورتی که ناچار به ذبح فدیه شدید، طبق رأی بعضی از دانشمندان بزرگ، این تکلیف را، در روزهای پیش از عید انجام دهید که گوشت آن به مصرف شرعی می‌رسد. – آوردن هدیه، و پذیرائی از دوستان و آشنایان، همیشه، و بخصوص پس از بازگشت از سفر از مستحّبات است، امّا متأسفانه شرایط اخلاقی جامعه‌ی ما طوری است، که این چنین مستحّباتی نیز با منکراتی بزرگ همراه می‌شود؛ از جمله اینکه؛ غالباً حالت هم‌چشمی، و گاهی رنگ رقابت و تفاخر پیدا می‌کند؛ و بسیار هستند که اگر میل و رغبت، و حتی امکان مالی هم نداشته باشند، خود را به ادای این مراسم، و همچنین، به فرستادن چشم روشنی، موظّف می‌دانند، بطوری که بعضی، خود را به خاطر اینها، بدهکار می‌سازند. علاوه بر اینها، در پذیرائیها هم «اسراف» (بیش از حّد متوسّط خرج کردن)، و هم «تبذیر» (ریخت و پاش و تلف کردن نعمت) در صورتهای مختلف پیش می‌آیند؛ و این دو، از گناهان بسیار بزرگ‌اند. بنابراین اگر هر یک از شما، در شکستن این عرفهای مستلزم انواع معصیت، پیشقدم شوید، تا دیگران نیز از فشار تکالیف نامشروع، نجات یابند، به اقدامی شجاعانه و پر از أجر و ثواب، دست زده‌اید. کسانی که از نظر مالی، توانائی داشته باشند، بهتر است آن مبالغی را که می‌خواهند بخاطر ادای این مراسم خرج کنند، به کمک و دستگیری نیازمندان و به خدمات اجتماعی سودمند، اختصاص دهند. – و می‌دانیدکه توبه، از اقدامهای مقدّماتی حجّ است، و توبه وقتی مفهوم درست پیدا می‌کند که با تصمیم صمیمانه بر ردّ مظالم و جبران تقصیرها همراه باشد (و بقیّه شرایط توبه)، و همه وظیفه داریم بکوشیم که نسبت به هر فردی، هرگونه ستمی یا تقصیری روا داشته‌ایم، در صدد جبران برآییم، یا لااقلّ، استحلال و طلب بخشش کنیم…و اکنون که فرصت دیدار عزیزان را ندارم، بدین‌وسیله از همه خواهش می‌کنم، اگر هرگونه حقّی بر من دارند، مطّلعم گردانند، تا جبران کنم؛ و از قصورها و ستمهای غیر قابل جبران، مورد بخشش و گذشتم قرار دهند. – خدای متعال توفیقمان دهد که جامعه‌مان را، و زندگی خودمان را، از انواع رنگهای شرک‌آلود إتراف، و ریا، و تقلید نامشروع، و رقابت‌های نکوهیده پاک سازیم؛ و حدّ فاصل مابین«معروف» و «منکر» را، دقیقاً بشناسیم و مورد اهتمام و توجه قرار دهیم. یقیناً چنین جامعه‌ای، به آسانی می‌تواند از دام گرفتاریهای بزرگ نیز بیرون آید. والسلام علیکم و رحمة الله وبرکاته برادرتان: احمد مفتی‌زاده مفتی کردستان ۱۳۵۹/۰۶/۲۷