درباره‌ی کتاب:
چرا درست سه دهه پس از برگزاری جشن‌های بین‌المللی به مناسبت فروریختن دیوار برلین، خیل عظیم دولت ـ ملت‌ها در کار گسترش دیوارهایی در مرزها یا نزدیک مرزهای خویش‌اند؟ آخر در زمانه‌ی ما که سرتاسر کره‌ی زمین به هم متصل شده و با توجه به این‌که عموم قدرت‌های مدرن متأخر در مقابل مسدودسازی فیزیکی تأثیرناپذیر شده‌اند، چه نیازی به دیوار کشیدن است؟ دیوارها چگونه به تقویت تصویری آرمانی اما ساختگی از استقلال و حاکمیت ملی مدد می‌رسانند و تا چه حد مایه‌ی استحکام تصویرهای خیالی و موهوم از ملیت می‌شوند؟ کارکرد نمادین و مادی و روانی دیوارهای جدید چیست؟
وندی براون نظریه‌پرداز سیاسی و استاد دانشگاه برکلی است و در زمینه‌‌ی نظریه‌ی سیاسی مابعد فوکویی، مطالعات انتقادی حقوق و نظریه‌ی فمینیستی کار می‌کند و موضعی مابین مارکس و فوکو دارد.
--------
نگاهی به كتاب «دولت و دیوار؛ افول حاكمیت»
دیوار كشیدن، امنیت نمی‌سازد
محمدحسین لطف‌الهی| اوایل دهه 90 میلادی درحالی كه باروهای قدیمی اروپای جنگ سرد نظیر دیوار برلین یكی‌یكی فرو می‌پاشیدند و مردم تصور می‌كردند دوره «دیوارها» به پایان رسیده، گروهی از سیاستمداران به‌طور جنون‌آمیزی ساخت و ساز دیوارهای جدید را كلید زده بودند. در ایالات متحده دیواری طویل در مرزهای جنوبی با مكزیك در حال احداث بود و اسراییل می‌كوشید با احداث دیواری كه از دل كرانه باختری می‌گذشت سیطره خود بر فلسطینیان را تقویت كند. در سال‌های بعد در آفریقا، شبه جزیره هند و خاورمیانه نمونه‌های قابل توجه دیگری از استفاده از دیوار برای مقابله با آنچه سیاستمداران تهدیدهای امنیتی برداشت می‌كردند، دیده شد. وندی براون، نظریه‌پرداز سیاسی و استاد دانشگاه بركلی در كتاب «دولت و دیوار؛ افول حاكمیت» تلاش می‌كند به این پرسش پاسخ دهد كه چرا تا امروز كه بیش از سه دهه از برگزاری جشن‌های بین‌المللی به مناسبت فرو ریختن دیوار برلین می‌گذرد، خیل عظیم دولت-ملت‌ها در حال احداث و توسعه دیوار در مرزها یا نزدیكی مرزهای‌شان هستند. او معتقد است این دیوارها بیش از آنكه كاربردی فیزیكی برای دفع تهدیدها داشته باشند، كاركردی نمادین، مادی و روانی دارند. نثر این كتاب كه به قلم سهند ستاری ترجمه شده و نشر مركز آن را منتشر كرده، روان، صریح و وفادار به متن است. مترجم با بهره‌گیری از نگاه و تلقی انتقادی نویسنده اصلی به موضوعاتی نظیر مساله اسراییل و سرزمین‌های اشغالی تلاش كرده از خط قرمزهای فرضی عبور كرده و به جای به‌كارگیری اصطلاحات آشنا با ذهن مخاطب ایرانی، در اكثر موارد عینا عبارت‌ها و اصطلاحات نوشته شده از سوی وندی براون را در متن ترجمه به كار گیرد. نویسندگان و تحلیلگران بسیاری به تحسین این كتاب و نگاه خاص وندی براون به مساله دیوارها در جهان امروز پرداخته‌اند. ریس جونز، جغرافیدان و نویسنده كتاب «مرزهای خشن» می‌گوید: «برای هر كسی كه علاقه‌مند است نحوه عملكرد جهان در قرن بیست و یكم میلادی را درك كند، لازم است كه این كتاب را مطالعه كند.» مارك راینهارت، استاد علوم سیاسی معتقد است: «وندی براون خواننده را وادار می‌كند كه درباره چالش‌های پیش روی مبارزات دموكراتیك و مبارزات رادیكال اندیشه كند.» او می‌افزاید: «كتاب دولت و دیوار؛ افول حاكمیت گسترش دیوارها در عصر ما درون و میان دولت-ملت‌ها را بررسی می‌كند و به آنها به عنوان نمادی از محدودیت قدرت دولتی در عصر زوال حاكمیت دولت‌ها می‌نگرد.» وندی براون در این كتاب می‌كوشد تا نشان دهد «دیواركشی ملت-دولت را باید نمادی از زوال حاكمیت دانست، نه نمودی از قدرت و استحكام آن.» او در گفت‌وگویی پیرامون آثارش كه خود سهند ستاری آن را ترجمه كرده، می‌گوید: «دیوارهای بسیاری برای بستن راه مواد مخدر، اسلحه و مهمات، تروریست‌ها یا خیل مهاجران ساخته می‌شوند؛ ولی در كل تاثیر بازدارنده‌ای ندارند. بارزترین نمونه، دیوار فعلی در مرز ایالات متحده- مكزیك است. این دیوار مهاجران را در مرز به سمت مسیرهای خطرناك‌تر هل داده؛ صنعتی عظیم ساخته برای قاچاق مهاجران، و دنیایی عظیم پدید آورده از دارودسته‌ها و جرم و جنایتی مرتبط با قاچاق مواد مخدر؛ این تمام كاری است كه دیوار ایالات متحده-مكزیك كرده است. صنایع زیرزمینی را تقویت كرده و آمار مرگ‌و‌میر را افزایش داده است، بی‌آنكه به صورت واقعی جلوی خیل مهاجران و موادمخدر را بگیرد.» او نظریه‌پرداز سیاسی و استاد دانشگاه بركلی است و در زمینه نظریه سیاسی مابعد فوكویی، مطالعات انتقادی حقوق و نظریه فمینیستی كار می‌كند و موضعی مابین ماركس و فوكو دارد. وندی براون در این كتاب برای اثبات ایده‌ای كه مدنظر دارد از نقل‌قول‌هایی كه شخصیت‌های مطرح نیز -به‌رغم تفاوت‌های عمیق میان باورهای فكری آنان- بهره برده است. او اولین فصل كتاب خود را با نقل قولی از پل هرست نویسنده كتاب فضا و قدرت آغاز می‌كند: «از زمان سقوط دیوار آتلانتیك در 1944، استحكامات نظامی كاركرد دفاعی‌شان را از دست داده‌اند. از آن پس دیگر حتی وسیع‌ترین استحكامات ظاهری هم ابزارهای اصلی دفاعی نبودند.» براون به نقل قولی از آریل شارون هم اشاره می‌كند كه خطاب به مردم سرزمین‌های اشغالی می‌گوید: «دور سكونتگاه‌های خود دیوار نكشید كه اگر بكشید دست و بال خودتان را می‌بندید.» شارون به اشغالگران توصیه می‌كند كه باید به دور فلسطینی‌ها دیوار كشید. در فصل پایانی كتاب «دولت و دیوار؛ افول حاكمیت» نویسنده به بررسی آثار افول حاكمیت‌ها بر نیازها، اضطراب‌ها و تمایلات روانی-سیاسی سوژه‌های مدرن امروزی می‌پردازد. او در نتیجه‌گیری این فصل می‌نویسد: «دیواركشی ملت- دولت تا حدی پاسخی است به اضطراب‌ها، آمال‌ها و فانتزی‌های روانی، آن هم به مدد خلق آثار بصری و یك فضای خیالی ملی علاوه بر كاری كه دیوارها وانمود می‌كنند، انجام می‌دهند.»
نظرات