هەرچەندە پێموایە ئەو پۆلێن کردنە بۆ کافر و بڕوادار لە دنیای نوێ و هاوچەرخدا زۆر بەرتەسك بۆتەوە، ئەمڕۆ وڵاتانی پێشکەوتوو لەسەر بنچینەی هاوڵاتی بوون مامەڵە لەگەڵ هاوڵاتیانی خۆیان دەکەن، نەك وەك کافر و موسڵمان و مەسیحی ویەزیدی وجولەکە و هتد. بەڵام خەڵکی گشتی موسڵمانی کورد زۆر تووشی ڕاتەکان دێت، کاتێك لە میدیاکان لە هەندێ کەسایەتی ئایینی وحزبی دەپرسن: ئایە داعش موسڵمانن یان کافر؟! کاتێ هەندێکیان لەبەر هەوای پەنهانیان لەگەڵ داعش دەڵێن: موسڵمانن بەس هەندێك هەڵەیان هەیە!! هەندێك هەڵە یانی کوشتنی هەزاران خەڵك، و سەربڕینی هەزاران کەس، و ماڵوێرانکردنی هەزاران کەس، و بێ مێردکردنی هەزاران ئافرەت، جەرگ سوتاندنی هەزاران دایك، وبێ باوك ودایک کردنی هەزاران منداڵ، ودەستبڕین وڕەجم کردنی سەدان ، بە کۆیلەکردنی هەزاران، وهەتا کۆتایی کارەساتەکانیان دەرهەق بە ئادەمیزاد! خەڵکی دینداری ئاسایی ناهەقی نییە توشی ئەو شۆکە دەبێت، چونکە ئەوان ئەوان خودایان لا هێندە گەورە و بە بەزەیی و پاکە قەت بە عەقڵیان تێناپەڕێت ئەو درندە بێ بەزەیی و بێ ڕەوشت وبێ بەهایانە ئیمانداربن وهێشتا لە چوارچێوەی ئینتیمای خوادابن. ئەمڕۆ حزبە موحتەرەمەکانی دنیا کە ئەندامێکیان لە ئاساییترین ئەندامدا تا دەگاتە سەرۆك وەزیران نەك مرۆڤێك بکوژێت، بەڵکو گەندەڵیەکی ئابڕووبەری لی ئاشکرا ببێت، حزبەکە یەکسەر خۆی لەو ئەندامە بەری دەکات، وداوای لێدەکەن بە زووترین کات دەست لە کارەکەی و ئەندامێتیەکەی بکێشێتەوە! ماقوڵە خوای گەورە، هەزاران کەسی بێباوەڕ و مولحیدی موسالیم و مرۆڤ دۆست وبەخشندە بیبەش دەکات لە شەڕەفی ئەندام بوون، کە مێروولەکیان لە ئاودا نەکردوە، کەچی سەرەڕای کارەساتەکانیان، ئەو دڕندانەی داعش و داعشیەکان کە تێنوون بە خوێنی مرۆڤ، هێستا شەڕەفی ئەندام بوون یان لێ نەسێنێتەوە؟! من کە مرۆڤم برام ببێتە داعش تەبەرای لێدەکەم، ئەی خوای کارزانا و باڵادەست کە هێندە هەستیار و پرە لە جوانی و دادپەروەری ماقوڵە شەرمی بەو دڕندانە نایەت کە خەریکە وێنەی ئایین و خودی خواش بۆ تێکڕای بەشەریەت دەشێوێنن و ڕەش دەکەن؟! ئەگەر بەپێی دەقی قورئان، خوا فریشتەیەکی نزیك وڕێزداری لە ڕەحمەتی بی سنووری خۆی بیبەش کرد، وکردی بە ئەهریمەن یان شەیتان لەبەر ئەوەی سەری ڕێزو نەوازشی بۆ ئەو ئادەمیزادەی موستەهەقی ئەو ڕیزە دانەنواند، هەرچەندە دەبێ بزانین ئەو کاتە ئەو مرۆڤە هێشتا دینیشی نەبوو ئەهلی فیترەت بوو، ئەی دەبێت ئەوەی سووکایەتی بەو مرۆڤەبێت بکات و شەو و ڕۆژ خوێنی بڕژێنێت و سەریببڕێت ویاری تۆپی پێ بە کەلـلە سەری بڕاوی مرۆڤ بکات، مناڵی بچوکی فێری سەربڕین بکات و منداڵی حەوت مانگەی فێری شەق هەڵدان بکات لە کەلـلە سەری مرۆڤ، دەبێت حوکمی خوا چی بێت دەرهەقی؟! بەڕای من وەك چۆن کوفر بە خوا هەیە ، هەرواش کوفر بە ئادەمیزاد هەیە، کوفر بە خوا بریتیە لە باوەڕ نەبوون بە زاتێکی باڵا و بەدیهێنەر ودروستکەری ئەرز وئاسمان، بنچینەکانی کوفر بەخوا هەزاران کتێبی لەسەر نوسراوە و کەم مێرد منداڵ و هەرزەکار و گەنج وپیر هەن نەزانن چیە، چونکە شەو وڕۆژ لەسەر مینبەرەکان و میدیاکان دووبارە دەکرێنەوە و لە واقیعیشدا پیادە دەکرێت! بەڵام کوفر بە مرۆڤ، بەداخەوە هیچ لە زانایانی ئەو دینەی ئیسلام نە پەیان پێی بردوە، و نە باسیان کردووە وەک کوفر بە خوا ونەهاتوون مەرجەکانی دیاری بکەن! کوفر بە مرۆڤ بریتیە لە داماڵینی مرۆڤ لە قەداسەتی مرۆیی و لە مرۆڤ بوون و سوک سەیرکردنی و قەڵاچۆکردنی و خوێن ڕێشتنی بە هەر پاساوێك، جا پاساوی لە پێناو خوا بێت یان دین یان مەزهەب یان ئایدیۆلۆژیا ویان بە پاڵنەری ڕەگەزپەرستی وجیاکاری وراسیزمی. کوفر بە خوا یان باوەڕ نەهێنان بەخوا زۆر ئەنجامی مەترسیداری لێ ناکەوێتەوە، ئەگەر نەگاتە کوفر بە ئینسان، چونکە وەك لە حەدیسێکی مسلم دا هاتوە، پێغەمبەر محەمەد [د،خ] دەفەرموێت: [ئەی بەندەکانم، ئێوە ناتوانن زیان بەمن بگەیەنن، وناتوانن سوودیشم پێ بگەیەنن، بەندەکانم ئەگەر یەکەم و دواهەمینتان و مرۆڤ و جنۆکەتان وەك دڵی بەتەقواترین کەستان بوو ، هیچ لە مولکی من زیاد ناکات، بەندەکانم ئەگەر یەکەم و دواهەمینتان و مرۆڤ و جنۆکەتان وەك دڵی بەدکارترین کەستان بوو ، هیچ لە مولکی من کەم ناکات] کەوابوو نە بە باوەڕ و نە بە کوفر وبێ باوەڕی هیچ زیان وسوود بە خوا ناگات، بەڵام کوفر بە مرۆڤ ئاکامەکەی زۆر ترسناکە، چونکە مرۆڤ خوا نییە بە هەر هەڵوێستێك زیان وسوودی پێ نەگات! هەر بۆیە لە قورئاندا لە ئایەتێکدا کە لوتکەی ئیمانی خواییە بە ئادەمیزاد، وگەورەترین ئاگادارکردنەوەیە بۆ ئەوانەی کوفر بە ئادەمیزاد دەکەن، کوشتنی کەسێك [هەر کەسێك بەبێ ڕەچاوکردنی دینی و رەگەزی و رەنگی] بێ ئەوەی کەسی کوشتبێت، یان هەر بۆ بەدکاری کردن لە زەویدا، بە کوشتنی هەموو مرۆڤایەتی دەزانێت، زیندووکردنەوەشی بە زیندووکردنەوەی هەموو مرۆڤایەتی دەزانێت!! [ مِنْ أَجْلِ ذَٰلِكَ كَتَبْنَا عَلَىٰ بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرًا مِّنْهُم بَعْدَ ذَٰلِكَ فِي الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ ﴿المائدة: ٣٢﴾ لە ئایەتێکی تردا دەفەرموێت: :[وَمَن يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَآؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا وَغَضِبَ اللّهُ عَلَيْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِيمًا] ئەوەی ئیماندارێك بکوژێت بە ئەنقەست، سزاکەی دۆزەخە بۆ هەتا هەتایی، وبەر تورەیی خواش دەکەوێت، نەفرەت لێ دەکات و ئەشکەنجەیەکی سەختیشی بۆ ئامادە کردوە] لە حەدیسیش ئەو مانایە هاتووە، هەرچەندە تایبەتی دەکات بە کوشتنی مرۆڤێکی موسڵمان! هەردەم مرۆڤ هەست بەو جیاوازیە وتەعالیەی قورئان دەکات بەسەر حەدیسدا، کە زیاتر لۆکالی ترن، وەك قورئان جیهانی نین. لە حەدیسێکی مرفوعدا، کاتێ کەسێك دەکوژرێت لە مەدینەدا، پێغەمبەر [د،خ] سەر دەکەوێتە سەر مینبەر، وگووتی: سێ جار پرسی: دەزان کێ ئەو کەسەی کوشتوە؟ گووتیان بەخوا بکوژەکەی نازانین کێیە، پێغەمبەر [د،خ] گووتی: بەو خوایە گیانی منی بە دەستە، ئەگەر خەڵکی زەوی و ئاسمان کۆببنەوە لەسەر کوشتنی ئیماندارێك [لە هەندێ ڕیوایاتدا پیاوێکی موسڵمان] وپێی ڕازیبوون، خودا هەموویان دەخاتە دۆزەخەوە" عن أبي سعيد الخدري رضي الله عنه قال : قتل قتيل على عهد النبي صلى الله عليه وآله وسلم بالمدينة ، فصعد المنبر خطيبا ، فقال : " ما تدرون من قتل هذا القتيل بين أظهركم ؟ ثلاثا ، قالوا : والله ما علمنا له قاتلا ، فقال صلى الله عليه وآله وسلم : " والذي نفسي بيده ، لو اجتمع على قتل مؤمن أهل السماء وأهل الأرض ، ورضوا به ، لأدخلهم الله جميعا جهنم ،..." ئەوەش هەرباشە ئەگەر پەیڕەوی لێ بکرێت، خۆ موسڵمان زیاتر موسڵمان دەکوژێت تا ناموسڵمانان. ئەگەر بەڕاستی هەموو ئایەتەکانی قورئان وەك یەك کاریگەریان هەبا لەسەر موسڵمانان، ئەو دوو ئایەتەی کە کوشتنی مرۆڤ بە گەورەترین تاوان لە قەڵەم داوە، دەبوایە کۆمەڵگایە ئیسلامیەکان خالی با لە کوشتن وبڕین لەسەر پوچترین هۆ؟! موسڵمان ئەوەندەی موراعاتی ئایەتی خواردنی گۆشتی بەراز دەکات، یان خواردنەوەی مەی دەکات، یان قەدەغەکردنی ڕیبا و سوو دەکات، ئەگەر نیو هێندەش موراعاتی ئەو ئایەتانەی کردبا ئێستا کوشتنی موسڵمانێك هێندە گرنگ دەبوو وەك سەردێر باس دەکرا لە میدیاکان! نەك هەتا بە کۆمەڵ کوشتنەکانی هەرا نەنێتەوە! بەو ئایەت وحەدیسە کار کرابا زۆر لەو کوشت وکوشتارە و زۆر لەو کوفر بە مرۆڤە لاوازتر دەبوو. زۆر ساویلکەییە لە کەسانێکی مەشرەب سەلەفی بپرسیت ئایە داعش موسڵمانن یان کافر؟ چونکە قەواعیدی تەکفیری ئیسلامی بە گشتی وسەلەفی بە تایبەتی وا داڕێژراوە دەشێت گەورەترین کوفر بە مرۆڤ بکەیت، ئەنفال بکەیت و کیمیا بارانیش بکەیت هێشتا بەینیشت لەگەڵ خوادا خۆش و چاك بێت! و دەیان زانا و نەزانی سەلەفی وئیخوانی و کەسانی تریش پێیان وا بێت ئەهلی ئیمانە و ئەهلی بەهەشتە مادامەکێ دووا وتەی لا اله الا الله بووە! گرنگ نییە لای ئەوانە صدام دوو ملیۆن قوربانی مرۆڤی هەبێت، یانی پلەی کوفری بە ئادەمیزاد هەموو سنورێکی تێپەڕاندبێت، گرنگ ئەوەیە ئیمانی بە خوا هەبووە و قورئانی چاپ کردوە، وحەملەی ئیمانی کردوە، و کوشتاری کوردی بەناوی سورەتی ئەنفال کردوە وسوپا ومەعەسکەرەکانی هەمووی بەناوی سەحابەی وەک خالید و قەعقاع و موسەنا و فاروق کردوە! ئەوە بۆ کەسێکی کە حوکمی ئیسلامیشی دانەمەزراندبوو، کەوابوو چۆن مەحکومی ئەو قەواعیدە سەقەتانەی تەکفیر دەتوانن داعش تەکفیر بکەن، کە دەیان وەهم و ئاواتی خەیاڵی وەك خیلافەت وتەتبیقی شەریعە و ڕەجم و دەستبڕین وحسبە و ڕیش و نیقابی سەپاند بێت؟! هەر لەبەر ئەو هۆیەشە لە مێژوو چەندین ملهوڕ کە بە سەدان هەزار کەسیان کوشتوە، وبەڵکو خانەوادە وهاوەڵەکانی پێغەمبەریشیان کوشتووە کەچی تا ئێستا ئەوپەڕی ڕیزیان لێدەگیرێت گرنگ ئەوەیە ئیماندار بوونە یاڵلای دەکرد نیوەی ئومەتیان قەڵاچۆ دەکرد! لوتکەی کوفری کرداری بە ئادەمیزاد لە قاعیدە وداعش بەرجەستە بوو، هەرچەندە داعشیش تەنها جێبەجێکاری ئاڕاستەیەکی دیاری ناو ئیسلامن. لە نیشانەکانی، ئەوانە وادەزانن ئیمان بەخوا زۆر گرنگترە لە ئیمان بە ئینسان، هەموو مرۆڤایەتی خوێنی بڕژێت چاکترە لەوەی ئەو خوایەی کە زادەی بیروبۆچوونی نادروستی خۆیەتی بڕەنجێت، وەك مەلا عەبدولسەمەدی هەولێری سەلەفی گووتەنی: " موسڵمان پێویستە قونبەلەی زەری هەبێت، هەموو عالەمیش لەناو ببات بەس في سەبیلی ئەوەی لا اله الا الله محمدا رسول الله سەر بکەوی"!! ئەوە کوفرە بە ئادەمیزاد، و کوفریشە بەخوا، نەک لەبەر کوفری بە ئادەمیزاد، بەڵکو لەبەر وێناکردنی خوا وەك درندەیەکی تینوو بە خوێنی ئادەمیزاد لە پێناو باوەڕهێنان بەو! ئەوە کوفر بە مرۆڤە کاتێك ئیبن تەیمیە کوشتنی موسڵمانێك حەڵاڵ دەکات پاش ئەوەی تەکفیری دەکات لەبەر ئەوەی نیەتی نوێژ بە دەنگ دەربڕین دەهێنێت! " الجهر بلفظ النية ليس مشروعا عند أحد من علماء المسلمين ولا فعله رسول الله صلى الله عليه وسلم ولا فعله أحد من خلفائه وأصحابه وسلف الأمة وأئمتها ومن ادعى أن ذلك دين الله وأنه واجب فإنه يجب تعريفه الشريعة واستتابته من هذا القول فإن أصر على ذلك قتل "..مجموع الفتاوى(ج5 صـ153) یان کاتێك ئیبن تەیمیە کوشتنی موسڵمانێك حەڵاڵ دەکات پاش ئەوەی تەکفیری دەکات چونکە مار ودوپشك دەخوات! " الحمد لله أكل الخبائث وأكل الحيات والعقارب حرام بإجماع المسلمين . فمن أكلها مستحلا لذلك فإنه يستتاب فإن تاب وإلا قتل "..مجموع الفتاوى..(3/ 51) یان کاتێك کوشتنی موسڵمانێك حەڵاڵ دەکات پاش ئەوەی تەکفیری دەکات لەبەر دواکەوتن لە نوێژ! " ولا للمستأجر أن يمنع الأجير من الصلاة في وقتها . ومن أخرها لصناعة أو صيد أو خدمة أستاذ أو غير ذلك حتى تغيب الشمس وجبت عقوبته ، بل يجب قتله عند جمهور العلماء بعد أن يستتاب "..مجموع الفتاوى..(5/ 80) کوشتنی مرۆڤ بەو هۆکارە سادانە بەڵگەیە لەسەر کوفر بە ئادەمیزاد ئەگەر خاوەنەکەشی خۆی پێ شێخی ئیسلام بێت! ئەوەش کوفرە بە ئادەمیزاد کاتێك تۆ هەموو ئایەتەکانی مسۆگەرکردنی ئازادی بیروباوەڕ لە قورئاندا دەکوژێنیتەوە بە بیانووی ئایەتی شمشێر، بۆ ئەوەی سەری مرۆڤەکان بە ئاسانی پەل بدەیت! بەڕای من لینکیکی پتەو هەیە لە نێوان کوفر بە خوا و کوفر بە ئادەمیزاد، هەر کوفرێك بە ئادەمیزاد ڕاستەوخۆ و بەشێوەیەکی تۆماتیکی دەتخاتە خانەی کوفر بە خوا. ئەگەر کوفر بە ئایەتێکی وەك [قل هو الله احد] بە کوفر حسێب بێت، ئەوە کوفر بە ئادەمیزاد، و سورەتی [الانسان] سەرەڕای ئەو هەموو ترسناکیەی کە لێی دەکەوێتەوە، یانی کوفر کردنە بە هەرە گەورەترین ئایەتی خوا کە ئادەمیزادە و سورەتێکی بەناو کردوە! بەڵێ مرۆڤ گەورەترین ئایەتی خوایە، وەك چۆن ڕەنگ و ڕەگەز و زمانیشی ئایەتێکە لە ئایەتەکانی، کەوابوو دەبێت ئایەتی مرۆڤ، یان ئادەمیزاد وەك ئایەتێکی هەرە مەزنی خودا [لقد کرمنا بني آدم] دەبێت بخرێتە سەر ئەو ئایەتانەی تر کە ئەگەر بڕوات پێی نەبێت پێی کافر بیت. بۆیە لای من داعش کافرن بەخوا، چونکە کافرن بە مەزنترین ئایەتی خوا کە مرۆڤە. لە پێناو ئاسایشی جیهان مرۆڤی کافر بەخوا و باوەڕدار بە ئینسان زۆر پێویستتر و چاکتر وگەورەتر وپیرۆزترە لەو مرۆڤەی باوەڕدارە بەخوا، بەڵام کافرە بە ئینسان، بەقەد گەورەیی خودا، مرۆڤی لا بچووکە.