سیره پیامبر صلی الله علیه وسلم تفسیر و تطبیق عملی قرآن می باشد؛ بهترین الگوی عملی ما در شیوه‌ی دعوت و تربیت است؛ ما را به فهم مقاصد قرآن راهنمایی می‌کند؛ فهم جامعی از اسلام به عنوان برنامه عملی زندگی را به ما خواهد بخشید و در نهایت یکی از اسباب بسیار مؤثر در ایجاد محبت پیامبر (ص) در دل‌ها، مطالعه سیره می‌باشد.
سنّت شهادتین پس از وضو
جملاتی کوتاه دروازه‌های هشتگانه‌ی بهشت را به روی شما می‌گشاید و از هر دروازه‌ای که خواستید، وارد شوید! و آن یک سنّت نبوی زیبا و ساده است که تنها ده ثانیه از وقت شما را می‌گیرد؛ فقط کافیست پس از کامل کردن وضو، شهادت توحید را بگویید.
مسلم از عقبه بن عامر روایت کرده است که پیامبر -صلّی الله علیه وآله وسلّم- فرمود:
«مَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ يَتَوَضَّأُ فَيُبْلِغُ -أَوْ فَيُسْبِغُ- الْوَضُوءَ ثُمَّ يَقُولُ: أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُ اللهِ وَرَسُولُهُ إِلَّا فُتِحَتْ لَهُ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ الثَّمَانِيَةُ يَدْخُلُ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ»
-سنت لبخند
چه زیباست که لبخند در میان امت اسلامی گسترش یابد؛ چراکه لبخند بسیاری از دردهای هر لحظه‌ی آدم را آرام می کند و حتماً نباید انسان بدون مشکل و سختی باشد که لبخند بزند؛ بلکه رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم همیشه لبخند می‌زد با اینکه اندوه وسختی هر لحظه با ایشان همراه بود. ترمذی با تصحیح آلبانی از عبدالله بن حارث بن جزء روایت می‌کند که می-گفت: «هیچ کس را ندیدم که بیشتر از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم لبخند بزند».
۴-سنت عجله در افطار روزه:
مسلم و بخاری از سهل بن سعد روایت می‌کنند که گفت: رسول خدا -صلی الله علیه وآله وسلم- فرمود:
«لاَ یَزَالُ النَّاسُ بِخَیْرٍ مَا عَجَّلُوا الفِطْرَ». مردم، تا وقتی که زود افطار می‌کنند، در نیکی‌اند.
این یک سنت زیبا از سنت‌های پیامبر رحمت است؛ خداوند می‌فرماید:
﴿ مَا یَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذَابِکُمْ إِنْ شَکَرْتُمْ وَآمَنْتُمْ ﴾ (اگر شکر گزارید و ایمان آورید، خداوند شما را عذاب نمی‌دهد) [نساء: ۱۴۷].
بنابراین فریضهٔ روزه فقط از پگاه تا شامگاه است و خداوند دوست دارد بدون کم و زیاد بر فرائضش پایبند باشیم.
٤- سنّت‌های پنجگانه‌ی اذان:
اذان عبادتی بزرگ بوده و تنها خاص موذنین نیست؛ بلکه پنج کار وجود دارد که فرد مسلمان به محض شنیدن اذان باید انجام دهد:
اوّلین کار وی تکرار اذان است؛ بخاری و مسلم از ابوسعید خدری از پیامبر -صلّی الله علیه وآله وسلّم- روایت کرده‌اند که فرموده است: «إِذَا سَمِعْتُمْ النِّدَاءَ فَقُولُوا مِثْلَ مَا يَقُولُ الْمُؤَذِّنُ= وقتی ندای اذان را شنیدید مانند آنچه مؤذن می‌گوید بگویید.»
به جز در هنگام ذکر حیّ علی الصّلاه و حیّ علی الفلاح که می‌گوییم: لا حول و لا قوة إلا بالله العلي العظيم. این را بخاری از معاویه بن سفیان روایت کرده که «و قتی حیّ علی الصلاه را شنید گفت: لا حول و لا قوة إلا بالله العلي العظيم و گفت
٣-سنت غذا دادن
بخاری و مسلم از عبدالله بن عمرو روایت می کنند که مردی از پیامبر – صلّی الله علیه وآله وسلّم- پرسید: کدام (یک از شعبه‌های) اسلام بهترین‌اند؟ پیامبر فرمودند:
«تُطْعِمُ الطَّعَامَ، وَتَقْرَأُ السَّلاَمَ عَلَى مَنْ عَرَفْتَ وَمَنْ لَمْ تَعْرِفْ»: اینکه به مردم غذا بدهی و بر هر کس که شناختی و (یا) نشناختی سلام نمائی.
انجام این سنّت تنها با آماده کردن یک ظرف غذای اضافی بیشتر از نیاز خانواده امکان‌پذیر است. تا آن را به یکی از نیازمندان پیرامون خود بفرستید. خواه مأمور گشت امنیت باشد یا سفور شهرداری که به نظافت شهر مشغول است و یا کسی دیگر.
همه تصویر مادرشان را به یاد دارند وقتی در حین غذا خوردن فرزند را بر خود ترجیح داده و ابتدا او را سیر می کند و یا تصویر پدرشان را به یاد دارند وقتی که به خاطر یک کار کوچک پاداش بزرگی به فرزند خویش می‌دهد تا او را برای ادامه‌ی کار تشویق نماید و نیز تصویر معلّم خود را به یاد می‌آورند وقتی که یک کار را با همکاری او انجام داده ولی معلّم در مقابل سایر همکلاسی ها و سایر معلّمان آن موفّقیّت را تنها به شاگردش نسبت داده و از نقش خودش چیزی نمی‌گوید.... و نمونه‌های فراوان دیگر از این دست وجود دارد.
٢- سنّت «لا إله إلا الله» گفتن
بخاری و مسلم از ابوهریره از پیامبر -صلّی الله علیه وآله وسلّم- روایت می کنند که فرموده است:
«مَنْ قَالَ: لاَ إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، لَهُ المُلْكُ وَلَهُ الحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، فِي يَوْمٍ مِائَةَ مَرَّةٍ، كَانَتْ لَهُ عَدْلَ عَشْرِ رِقَابٍ، وَكُتِبَتْ لَهُ مِائَةُ حَسَنَةٍ، وَمُحِيَتْ عَنْهُ مِائَةُ سَيِّئَةٍ، وَكَانَتْ لَهُ حِرْزًا مِنَ الشَّيْطَانِ يَوْمَهُ ذَلِكَ حَتَّى يُمْسِيَ، وَلَمْ يَأْتِ أَحَدٌ بِأَفْضَلَ مِمَّا جَاءَ بِهِ، إِلَّا أَحَدٌ عَمِلَ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ.»
«هرکس در هر روز صد بار این دعا را بخواند: لا إله إلا الله وحده لا شریک له ، له الملک وله الحمد وهو علی کل شیء قدیر: هیچ معبودی جز الله نیست که تنها و بی‌شریک است، پادشاهی و حمد و ستایش سزاوار او و از آن اوست و او بر هر چیزی و هر کاری تواناست»
به تعداد روزهای سال هر روز یک سنّت از پیامبر -صلّی الله علیه وآله وسلّم- را احیا می‌کنیم تا از گفتار و رفتار او آگاه شویم و نجات یافته و هدایت گردیم که خداوند می فرماید: «وَإِن تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ» ﴿النور: ٥٤﴾: بگو از خداوند اطاعت کنید و از پیامبر [هم] اطاعت کنید، و اگر روی بگردانید، بر عهده او [پیامبر] تکلیف خود اوست، و بر شما تکلیف خود شماست، و اگر از او اطاعت کنید هدایت می‌یابید، و بر پیامبر جز پیام‌رسانی آشکار نیست.
بیداری و پیشرفت این امت، به صحت آموزش و کیفیت پرورش آن بستگی دارد. منهج‌های زمینی و روش‌های بشری هر چقدر هم نیرومند و باتجربه باشد، باز هم برای نیل به کمالات عاجز است و نمی‌تواند با سرشت انسانی سازگاری داشته باشد؛ چرا که این منهج‌ها نمی‌تواند خالی از خواهش‌های نفسانی جاهلانه انسانی باشد یا به دور از دید تنگی باشد که همگام با ضعف مراقبت درونی انسان از خودش می‌آید. این احساس درونی صادقانه (مراقبت) بدون شک برای راهبرد کار آموزش و پرورش تاثیر بسزایی دارد.
پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم حیات خود را با یتیمی آغاز کرد، بخاطر مزد مختصری گوسفندان قریش را به چرا می‌برد، برای تجارت به استخدام یکی از زنان درآمد و با مشکلات بسیاری مواجه شد تا در نهایت، عمر ایشان در حالی پایان پذیرفت که پیشوا و فرمانده آن سرزمین بود. صرف روایت تاریخی سرگذشت این زندگی کافی نیست بلکه لازم است در عوامل موفقیت آن تأمل و تفکر نموده و هر که خواهان موفقیت است از آن بهره جوید.
تمام مطالب
اندیشه
