سیره پیامبر صلی الله علیه وسلم تفسیر و تطبیق عملی قرآن می باشد؛ بهترین الگوی عملی ما در شیوه‌ی دعوت و تربیت است؛ ما را به فهم مقاصد قرآن راهنمایی می‌کند؛ فهم جامعی از اسلام به عنوان برنامه عملی زندگی را به ما خواهد بخشید و در نهایت یکی از اسباب بسیار مؤثر در ایجاد محبت پیامبر (ص) در دل‌ها، مطالعه سیره می‌باشد.
سنّت هدیه دادن
از زیباترین سنت‌های نبوی، سنت هدیه دادن است که تخم محبّت را در میان مردم می‌کارد. بیهقی از ابوهریره از پیامبر -صلّى الله علیه وسلّم- روایت می‌کند که فرمود: «تَهَادُوا تَحَابُّوا» (هدیه بدهید تا نسبت به هم محبت پیدا کنید). [آلبانی آن را حسن دانسته است]
پیامبر -صلّى الله علیه وسلّم- هدیه را هر چند ناچیز می‌بود قبول می‌فرمود. مسلم از انس بن مالک روایت می‌کند که گفت: «بریره مقداری گوشت برای پیامبر -صلّى الله علیه وسلّم- به‌عنوان هدیه برد؛
هجرت پیامبر -صلّی الله علیه وسلّم- از مکّه به مدینه، تنها یک حادثه‌ی تاریخی نبود که نقش خود را ایفا نماید و اثرش با رسیدن محمّد مصطفی و همراهی ایشان تا مدینه و گسترش اسلام از آنجا به پایان رسد؛ بلکه این رویداد بزرگ و باشکوه به‌عنوان مدرسه‌ای باقی خواهد ماند که مسلمانان از آن درس‌ها و عبرت‌ها خواهند آموخت و از آن پندها یاد خواهند گرفت و به‌وسیله‌ی آن در مسیر خود به سوی خدای متعال راهنمایی خواهند شد. پس این واقعه مانند نوری هدایتگر در تاریکیِ راه و راهنمای ساربان به هنگام شاخه شاخه شدن جادّه‌ها و راه‌ها ماندگار خواهد شد.
سنّت «بسم الله» گفتن پیش از آغاز غذا
گفتن بسم الله پیش از آغاز غذا یک سنّت نبوی است. بخاری و مسلم از عمر بن ابی سلمه روایت می‌کنند که گفته است: زمانی که پسربچه بودم و در آغوش رسول الله -صلّی الله علیه وسلّم- قرار داشتم، دستم را داخل ظرف غذا به هر طرف می‌بردم؛ آن حضرت -صلّی الله علیه وسلّم- فرمودند: «يَا غُلَامُ، سَمِّ اللهَ، وَكُلْ بِيَمِينِكَ، وَكُلْ مِمَّا يَلِيكَ» «ای پسر! بسم الله بگو و با دست راست و از جلوی خودت، بخور.»
خشونت، استفاده از زور به منظور قراردادن دیگران در وضعیتی برخلاف خواستشان، است. مراد از خشونت، اِعمال روش‌های غیرمسالمت‌آمیز و خارج از چهارچوب‌های قانون برای تغییر فرد و یا ساختارهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است.
خشونت‌پرهیزی:
مُراد از خشونت‌پرهیزی، اجتناب از شیوه‌ها و روش‌های متّکی به زور، فشار و خشونت به منظور نیل به اهداف، تحقّق مأموریت، تغییر و یا اصلاح سبک زندگی فرد و یا کارکرد نهادهای اجتماعی است.خشونت‌پرهیزی برآمده از این منطق و عقلانیت است که بدی را نمی‌توان با بدی از میان بُرد
نمونه‌ی نخست: عایشه -رضی الله عنه- خطاب به رسول خدا -صلّی الله علیه وسلّم- فرمود: آیا روزی سخت‌تر از اُحُد بر تو گذشته است؟ فرمود: ای عایشه! از قوم تو آزار فراوان دیده‌ام و سخت‌ترین آن در روز عقبه بود؛ وقتی خود را به «بن عبد یالیل بن عبد کلال» معرفی کردم، از من روی گرداند و به راهش ادامه داد. من هم اندوهگین به راه افتادم و متوجّه نبودم تا این که دیدم به منطقه‌ی قرن الثعالب رسیده‌ام، سرم را بلند کردم دیدم ابری بر سرم سایه افکنده است.
سنّت اصلاح
ترمذی با تصحیح آلبانی و نسبت آن به «ابی درداء» روایت می‌کند که گفته است: رسول الله -صلّى الله علیه وسلّم- فرمود: «أَلَا أُخْبِرُكُمْ بِأَفْضَلَ مِنْ دَرَجَةِ الصِّيَامِ وَالصَّلَاةِ وَالصَّدَقَةِ» «آیا شما را از درجه‌ی بالاتر و بهتر از روزه و نماز و صدقه با خبر سازم؟» گفتند: آری؛ فرمود: «صَلَاحُ ذَاتِ البَيْنِ، فَإِنَّ فَسَادَ ذَاتِ البَيْنِ هِيَ الحَالِقَةُ» «آشتی و اصلاح ذات البین؛ زیرا تیرگی روابط و دشمنی، فرساینده و مهلک است.»
سیره‌ی رسول اکرم –صلّی الله علیه وسلّم– سیره‌ی عملی انسان کامل است. پرداختن به زندگی، منش، دوستی و اصول عملی زندگی پیامبر در واقع پرداختن به گنجینه‌ای بس گرانبهاست و یاد آن حضرت و سیره‌ی ایشان، جلوه‌ی تمام عیار حقیقت است و درود بر او، پاداش و اجر فراوانی را به همراه دارد.
در قرآن، از شخص پیامبر به عنوان بهترین الگو و اسوه، در تمام میادین و ابعاد زندگی نام برده می‌شود.
آیا او -صلّی الله علیه وسلّم- چراغ راه و بشارت‌دهنده و رسول الله و پیامبر خدا نیست که زمین را سرشار از عدالت و نور و آشتی و محبّت و نیکی نمود و بهترینِ مردم و معلّم بشریت نبود و بشریت را نجات نداد و بتان را در هم نشکست؟
خداوند او را برگزید تا بهترینِ مردم و پیشوای پیامبران باشد و دوست و رفیق خودش گردد و به او وعده داد تا او را در جایگاه ستودنی‌ای برانگیزد و شفاعت کبری را به او عطا کند و او را اوّلین کسی گرداند که درب بهشت را می‌زند.
سنّت شهادتین پس از وضو
جملاتی کوتاه دروازه‌های هشتگانه‌ی بهشت را به روی شما می‌گشاید و از هر دروازه‌ای که خواستید، وارد شوید! و آن یک سنّت نبوی زیبا و ساده است که تنها ده ثانیه از وقت شما را می‌گیرد؛ فقط کافیست پس از کامل کردن وضو، شهادت توحید را بگویید.
مسلم از عقبه بن عامر روایت کرده است که پیامبر -صلّی الله علیه وآله وسلّم- فرمود:
«مَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ يَتَوَضَّأُ فَيُبْلِغُ -أَوْ فَيُسْبِغُ- الْوَضُوءَ ثُمَّ يَقُولُ: أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُ اللهِ وَرَسُولُهُ إِلَّا فُتِحَتْ لَهُ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ الثَّمَانِيَةُ يَدْخُلُ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ»
-سنت لبخند
چه زیباست که لبخند در میان امت اسلامی گسترش یابد؛ چراکه لبخند بسیاری از دردهای هر لحظه‌ی آدم را آرام می کند و حتماً نباید انسان بدون مشکل و سختی باشد که لبخند بزند؛ بلکه رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم همیشه لبخند می‌زد با اینکه اندوه وسختی هر لحظه با ایشان همراه بود. ترمذی با تصحیح آلبانی از عبدالله بن حارث بن جزء روایت می‌کند که می-گفت: «هیچ کس را ندیدم که بیشتر از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم لبخند بزند».
تمام مطالب
اندیشه
