منداڵان پێنج تایبەتمەندییان ھەیە کە ئەگەر گەورەکان سەبارەت بە پەروەردگار بیانبوایێ، ھەموویان دەبوونە اولياءالله:
ـ خەمی ڕزق و ڕۆزییان نییە
ـ کاتی نەخۆشین، گلەیی لە خودا ناکەن
ـ بە کۆ نان دەخۆن
ـکاتێ کە بترسن، چاویان پڕ لە ئەسرین دەبێت
ـ و کاتێ کە پێکەوە شەڕ کەن، بێ‌وچان ئاشتی دەکەنەوە
ئیمامی سیوتی (ر)
ئینوحەجەر عەسقەلانی (ڕەحمەتی خودای لێ بێ) دەفەرموێ:
تەنیا ئەنجامدانی فه‌ڕزەکان (واجبات) و دووری کردن لە سوننەتەکان (نەوافل) دەبێتە ھۆی گەشەکردنی بێکاری و نەمانی چالاکی لە بەندایەتییدا.
فتح الباری ج9 لاپەڕەی 106
حەسەنی بەسری ـ ڕەحمەتی خوای لێ بێت ـ دەفەرموێ:
بڕوادار، چاکە دەکا و لە سەرەنجامی خۆشی، دەترسێ، بەڵام مونافیق خراپە دەکا و بۆشی گرینگ نییە.
ئیبنوحەجەر عەسقەلانی دەفەرموێ:
مرۆڤی بڕوادار، ھەمووکات خۆفی خودای لە دڵ دایە و ھەمووکات ئەو بە چاودێری کارەکانی خۆی دەزانی. ئیش و کاری باشی خۆی، بە گەورە نازانێ، بەڵام لە کارە خراپەکانی دەترسێ، ھەرچەن کەمیش بن.
فتح الباری ج ۱۱ ل 105
بە یەکێ محەمەد کوڕی مونکەدریان – يەکێ لە تابعیەکانیان - گوت:
لە دونیادا زياتر حەزت لە چییە؟
وتی:
شادکردنی دڵی بڕواداران
قضاء الحوائج، ابن ابی‌الدنيا ٣٣
ئیمامی نەواوی دەفەرموێ:
«ئێحسان بەو مانایە کە چاکە لەگەڵ کەسێک بکەی کە خراپەی لەگەڵ کردووی، ئەگینا چاکە کردن لەگەڵ کەسێ کە چاکەی لەگەڵ کردووی دەبێتە مامەڵە!»
[مرقاة المفاتیح]
قال عمر بن الخطّاب رضي اللّه عنه:
«ثلاث تثبت لك الود في صدر أخيك: أن تبدأه بالسلام وتوسع له في المجلس، وتدعوه بأحب الأسماء إليه».
عومەری کوڕی خەتتاب (ر) دەفەرموێ:
سێ شت، خۆشەویستی تۆ لە دەڵی براکەتدا زیاد دەکا:
ئەوەی کە لە پێشدا تۆ سڵاوی لێ بکەی و لە ناو کۆڕدا جێگەیەکی بۆ بکەیتەوە و بە جوانترینی ناوەکانیش بانگی بکەیت.
عه‌بدوڵڵای کوڕی موبارەک (ڕ) دەفەرموێ:
«دڵڕەقی، دەرمانی ھەیە و ئەویش خوێندنەوەی زۆری قورئانە»
﴿لَوْ أَنزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَّرَأَیْتَهُ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْیَهِ اللَّهِ﴾.
«ئەگەر قورئانمان بە سەر کێودا دابەزاندایێت، بە دڵئەرخەیانی ئەو کێوە لە خۆفی خودا ملکەچ و خاپوور دەبوو»
ئيمامی «ابن قیم» ڕەحمەتی خودای لێ بێت، دەفەرموێ:
کردەوەی بێ ئیخلاس و پێچەوانەی نەریتی پێغەمبەر (د.خ)، وەک جانتای ئەو ڕێبوارەیە کە پڕە لە زیخ و خۆڵ و ھیچ سوودێکی بۆ ڕێبوارەکە نییە.
یەحیای کوڕی مەعاز (رەحمەتی خوای لێ بێ) دەفەرموێ:
ڕاستگۆ نییه ئه‌و کەسه‌ی وا ئیددعای خۆشەویستی خودا دەکا، بەڵام سنووره‌کانی ناپارێزێت.
جێگای باسە کە ئیمامی (ابن الجوزی) ڕەحمەتی خوای لێ بێ:
زیاتر لە 20 ھەزار کەس یەھوودی و مەسێحی بەبۆنەی ئەوەوە ڕوویان لە ئیسلام کرد
و 100 ھەزار کەس بەبۆنەی ئەوەوە، تۆبەیان کرد...
و زیاتر لە 2000 کتێب و نامیلکەی نووسی...
بەسەر ھەمووی ئەمانەدا، بە قوتابییەکانی دەگوت:
«ئەگەر چوونە ناو بەھەشته‌وە و منتان لەوێ نەدی، پرسیار بکەن و بڵێن: خوایە! ئەو بەندەت، تۆی وەبیر ئێمە دەھێناوە...» پاشان دەستی دەکرد بە گریان.
خودای گەورە، بە ڕەحمەتی خۆی شادی بکات.
سەرچاوە: ابن رجب حەنبەلی، طبقات الحنابلة لاپەڕە 481
عومه‌ر ـڕه‌زای خوای لێ بێت-: ئه‌گه‌ر ئه‌م سێ شته نه‌بوایه‌تن: ئه‌گه‌ر ھه‌لی جوڵان و چوون به‌ره‌و لای خوا بۆم نه‌ده‌ڕه‌خسا و ئه‌گه‌ر نه‌مده‌توانی کڕنۆش بۆ خودا ببه‌م و ئه‌گه‌ر ھاونشینی ھاوه‌ڵانێک بم که قسه‌ی جوان و شيرينیان وه‌ک نوقڵ و خورما بڵاو ده‌بێته‌وه، پێم خۆش بوو که بمردایێم و به‌ره‌و لای خودا بگه‌ڕایێتمه‌وه.
عوسمانی کوڕی عه‌ففان ـ ڕه‌زای خوای لێ بێت: ئه‌گه‌ر دڵه‌کانتان پاک و خاوێن بن، له قورئان و که‌لامی خوا تێر ناخۆن و پێم خۆشه ڕۆژێک تێپه‌ڕ نه‌بێت مه‌گه‌ر ئه‌وه‌یکه ڕوانیبێتمه قورئان و که‌لامه‌که‌ی خوا.
عه‌لی کوڕی ئه‌بوتالیب ـ ڕه‌زای خوای لێ بێت: چ فێنکایی و ئاسووده‌یێکه بۆ دڵ! وتیان: چ شتێک؟ فه‌رمووی: کاتێ که له شتێک زانیاریت نییه بڵێی : خوا شاره‌زا تره! (ألله أعلم)
قال علی رضی الله عنه: اجمعوا هذه القلوب وابتغوا لها طرائف الحکمة فإنها تمل کما تمل الابدان.
دڵەکان لە دەوری یەک کۆ کەنەوە قسەی جوان وپارویان بۆ بکەن چوونکە دڵەکانیش وەک لاشەکان ماندوو دەبن.
قال علی رضی الله عنه: قیمة کل امرئ ما یحسن و قال ایضا: أن الناس أبناء من یحسنون و قدر کل امرئ ما یحسن فتکلموا فی العلم تتبین اقدارکم.
بایەخی هەرکەس بەبارتاقای خێرخوازی ئەوە. هەروەها دەفەرمویت: خەلکی خوڵقاوی چاکە و خێر خوازی خۆیانن. بایەخی هەرکەسێک پەیوەستە بەڕادەی خێرخوازی ئەوەوە، سە بارەت عیلم وزانست قسە بکن تا بایەخ و پێگەی ئێوە بۆ هەمووان روون بێتەوە.
ئیمان و تەکلیف بریتین لە: تاقیکردنەوە و پێشبڕکێیەک لە ناوەندى بازنەى ئیختیارى مرۆڤدا. کەواتە مەسەلە نەزەرى و تەماوى و قووڵ و ناڕاشکاوەکانى ئیمان، کە پێویستیان بە تاقیکردنەوە و لێ وردبوونەوە هەیە، بە وێنەى شتى بەڵگەنەویست هێندە ڕوون و ئاشکرا نابن کە هەموو کەسێک – بیەوێت یان نەیەوێت – تەسدیقیان بکات. ئەمەش بۆ ئەوەى "ئیمان"ى ئەبووبەکر لە "کوفر"ى ئەبووجەهل جیا بکرێتەوە و، ئیمانداران بەرەو "ڕعلى علیین" بەرز ببنەوە و کافرانیش بەرەو "ڕسفل سافلین" بڕۆن و بەر ببنەوە. چونکە "تەکلیف" هەرگیز بەبێ "ئیختیار" نابێت. هەر لەبەر ئەم دانستەشە کە بە دەگمەن و جار بەجار نەبێت موعجیزەکان پیشان نادرێن.
بەدیعوززەمان سەعیدى نوورسى
تیشکەکان
...عه زێزه کانم!باش بۆن له جامیعه یه کی پاک وسالم وساڵحا،هونه رنیه «بدأالسلامّ غریباً وسیعودکما بدأ،فطوبی للغرباء»ئه وه هونه ره له وه ختیکا،که خه ڵک هه رچه ن به ناو موسوڵمانن،ئه مما به دڵ موسوڵمان نێن،ڕه غبه تیان نیه بۆ ڕێگای ئیسلام،ئاله و وه ختا بتوانی خالیسانه و موخلیسانه هه وڵ بده ی بۆ ئیسلام،چ بزانی چ نه زانی،چ خوێنده واربی،چ نه خوێنده واربی.
جامیعه یه ک،که حازرنیه خۆی بخاته عه زاب و زه حمه ت بۆ شوێنکه وتنی ڕێی حه ق.تۆ له وێ
هه وڵ بده ی که خه ڵک داچڵه کێنی،دلسۆزی خه ڵک بی،ڕێ نیشان بده ی به خه ڵک، وه ختێ وات کرد،دیاره غه ریب ئه بی «فطوبی للغرباء»ئه وه یه،یانێ:له هه ر زه مانێکا،دین دوباره،نامه ئنوسه،له ناو جامیعا و خه ڵک،ڵی ئه سڵه مێنه وه،ئا له وزه مانا تۆ ته حه ممولی مه شه ققه ت بکه ی، وه ک:پێشه وا،عزیمه مه حبوبه گه وره که ت(صه له وات و سه لام و ڕه حمه ت و به ره کات خوای ڵی بێ) به رده بارانت بکه ن،جنێوت بده ن،نفرینت که ن،ته حه ممولی بکه ی.بۆ ئه وه خه ڵکی به دبه خت،حاڵی بکه ی:ده رمانی ده ردی کامه یه بدۆزێته وه بڕوا به ره ولای،ئه و وه خته غه ریب ئه بی . «فطوبی للغرباء»موژده یه که،که پێغه مبه ر(صلوات الله و سلامه علیه و‌‌آله) به ئینسانی،ئا وه ک ئێوه ی داوه،زه حمه تی بۆ قه بۆل که ن...
نوار دیدار در تهران