دعوت سلفی و سکوت از سخن «مباح»

حزب نور و تفکیک کار تبلیغاتی و کار سیاسی: 

دعوت سلفی بوسیله‌ی علمای معروفش در کار دعوت یا اعضای خویش در حزب نور، نقش بارزی را در ایجاد حیات سیاسی و تغییر نقشه‌ی خود، به دنبال انقلاب ۲۵ ژانویه ایفا کرده است؛ اما این نقش با قناعت کنونی‌اش در مورد ضرورت جدایی میان دعوت و سیاست تناسب ندارد. این قضیه، مطابق نظر برخی از ناظران یک گام به عقب است و توجیهی به علت خسارت و زیانی به حساب می‌آید که از سرمایه‌گذاری خود در مصر متحمل شده است و چنین امری، به وضوح در ناکامی «حزب نور سلفی» در جمع آوری رأی برای انتخابات قانون اساسی سال ۲۰۱۴ یا انتخابات ریاست جمهوری نمایان شد و برخی احتمال می‌دهند که در انتخابات پارلمانی نیز تکرار شود. 

 مردم، حزب نور و دعوت سلفی را با هم یکی می‌دانند؛ در حالی از آغاز، آن‌ها دو جنبش متفاوت از همدیگرند و حزب نور، بیانیه‌ها و مصوبات خود را از دعوت سلفی به طور مستقل منتشر می‌کند. این موضوع، پاسخ دکتر شعبان عبدالعلیم؛ عضو دفتر مرکزی حزب نور به سوال «عربی ۲۱» در خصوص تفکیک کار دعوی و تبلیغاتی از کار سیاسی در مرحله‌ی فعلی است. 

ماهیت حزب نور بعد از ۲۵ ژانویه با ماهیتش بعد از ۳۰ ژوئن یکی نیست: 

 «سامح عید» پژوهشگر و متخصص در امور جماعت‌های اسلامی می‌گوید: حزب نور به سبب اینکه از طرفی دائماً در معرض حمله‌ی تبلیغاتی قرار دارد و از طرفی دیگر از دیدگاه برخی از هوادارانش - که مخالف نقشه راه آینده هستند – به علت اشتباهاتی که مرتکب شده‌اند بخشی از پایگاه مردمی خویش را از دست داده است. 

مطابق نظر عبدالله مغازی؛ استاد قانون اساسی، هویت حزب نور بعد از ۲۵ ژانویه با بعد از ۳۰ ژوئن یکسان نیست؛ زیرا این حزب بخشی از دولت جدید به حساب می‌آید. وی اظهار داشت: وجود حزب نور نقشه‌ی راه سیاسی را برای پیش گیری از هرگونه آشوب و مانع احتمالی که بر سر راه قرار گیرد بیمه کرده است. و میل حقیقی خود را برای ورود به دولت از راه مشارکت در گذشته ابراز نموده است. وی اشاره نمود که شرایط فعلی به پرهیز از انشعاب و تجزیه پذیری یا ایجاد هر گونه درگیری در آینده، نیاز دارد. 

علمای دعوت سلفی: به مصوبه‌ی اوقاف که می‌گوید: «در سیاست هیچ دینی نیست» پایبند هستند. 

سخنگوی دعوت سلفی؛ دکتر عبدالمنعم شحات خطاب به «عربی ۲۱» تاکید کرد که علمای بزرگ دعوت سلفی از وزارت اوقاف تقاضا کرده‌اند که از آنان برای أخذ مجوز ورود به منابر و ایراد خطبه امتحان به عمل آورد. وی اشاره کرد که برخی از این علما مجوزهای خود را دریافت نموده‌اند. 

او اظهار داشت: ما به مصوبه و بخشنامه‌ی اوقاف به هنگام کسب مجوز خطابه پای‌بند هستیم و هرگز هیچکس با رأی خود در امور سیاسی اظهار نظر نخواهد کرد. 

به نظر می‌رسد اظهارات «شحات» با وضعیت علمای «دعوت سلفی‌» قبل از ۳۰ ژوئن مغایر است. با این همه بی‌توجهی به بیانیه‌ی اخیر دعوت به خاطر علل سیاسی بود و تنها برای پایبندی به حکم وزارت اوقاف است. 

گروهی در دعوت سلفی مخالف بازگشت به کار سیاسی هستند: 

 «بی‌شک در درون «دعوت سلفی» باری دیگر گروهی مخالف بازگشت به کار سیاسی ظاهر شده‌اند. آنان می‌گویند بازگشت به میدان سیاست را به دلیل اشتباهات فاحش و بزرگی که شخصیت‌های دعوت و حزب نور مرتکب شده‌اند نمی‌پذیریم؛ اما دکتر شحات از اهمیت موضوع کاست و گفت: دیدگاه ضعیفی وجود دارد که به کناره‌گیری از میدان سیاست فرا می‌خواند و خواستار پرداختن به کار دعوی و تبلیغی است. در مورد این مسأله بحث و گفتگو به عمل آمد و منتفی شد». 

جدایی و کناره‌گیری دعوت از سیاست، نظر استاد قانون اساسی؛ عبدالله مغازی بود که می‌گوید: «سیاست اصول متغیر و ناپایداری دارد و با اصول و قواعد ثابت دینی تناسب ندارد». 

به نظر مغازی، باید گفتمان دعوت سلفی تابع «أزهر» و همگام و همسو با گرایش و تمایل میانه‌روانه‌ی آن باشد. 

سهم «حزب نور سلفی» در انتخابات آینده چه خواهد بود؟ 

بر حسب نظر «سامح عید» - پژوهشگر و کار‌شناس - حزب نور سلفی، به دلیل وجود اختلافات وانشقاق‌های درون احزاب، حداقل یک چهارم کرسی-های پارلمان آینده- وشاید بیشتر- را بدست خواهد آورد و در دور دوم انتخابات سهم بیشتری خواهد داشت. وی اشاره کرد که حزب نور در میان نمایندگان از زمره‌ی احزاب موافق دولت خواهد بود و هرگز نقش اپوزیسیون را بازی نخواهد کرد. 

 دکتر «شعبان عبدالعلیم» نظر دیگری دارد. او می‌گوید: حزب نور، هرگز نه در میان صفوف اپوزیسیون قرار خواهد گرفت و نه موافق دولت؛ بلکه او سعی خواهد کرد که سیاست‌های ضد منافع ملی را رد کند. 

 «شحات» تبلیغاتی را که در میدان سیاست در زمینه‌ی ضرورت محروم کردن حزب نور از نامزد شدن در پارلمان، می‌شود - از جمله‌ کسانی که چنین نظری را دارند، ابو العز حریری رهبر «حزب اتحاد سوسیاست» است – نوعی تحقیر بزرگان به شمار آورد. وی اشاره کرد که هیچ ترسی از ممنوعیت نامزدی حزبش در انتخابات ندارد؛ زیرا این حزب‌ بر پایه‌ و اساسی دینی تأسیس نشده؛ بلکه فقط طبق ماده‌ی دوم قانون اساسی، دارای یک منشأ فکری دینی است. «عبدالله مغازی» استاد قانون اساسی نیز آن را تایید می‌کند آنجا که می‌گوید: آیین‌نامه‌ی حزب نور ثابت می‌کند که منشا فکری‌اش دینی است و بر یک اساس دینی تاسیس نشده است». 

 بر حسب نظر بعضی از ناظران و کار‌شناسان سیاسی، دعوت سلفی چنان انعطاف پذیر است که با کمترین میزان خسارت با هر رژیمی سازگار است و با شدید‌ترین تندباد‌ها همراه و همسو می‌شود به دلایل خاصی که برخی از آن مطلع هستند و دلایلی که رهبران حزب نور آن را به نفع عامه‌ی مردم می‌دانند.